Khi các chiến binh của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS tràn vào khu vực Sinjar vào đầu tháng 8/2014, Talal bỏ chạy khỏi thị trấn của mình cùng với cha mẹ, 4 chị gái và người em trai.
Gia đình của Talal cùng hàng chục nam giới, phụ nữ và trẻ em khác trong thị tộc tập trung ở nông trang của một người chú ở vùng ven thị trấn Tel Azer. Họ cầu nguyện nơi này đủ xa xôi để có thể trốn tránh được bọn IS khát máu đã hạ sát quá nhiều người Yazidi.
 |
| Xương hàm của một nạn nhân trong hố chôn tập thể người Yazidi bị IS sát hại. Ảnh: Chính quyền người Kurd ở Iraq. |
Lời cầu nguyện đã không giúp được họ.
Ý đồ xóa sổ người Yazidi
Từ đằng xa các tay súng IS đã bắn vào ngôi nhà họ đang trú ngụ. Sau đó chúng đỗ xe lại và bắn vào đúng đầu một người đàn ông khi chúng đứng trong sân nhà. Bọn IS vây kín ngôi nhà và ra lệnh cho mọi người phải ra ngoài rồi yêu cầu tất cả phải cải đạo (sang Hồi giáo).
Tôn giáo của người Yazidi – một trong những tôn giáo lâu đời nhất trong vùng, chứa đựng các yếu tố Kitô giáo và đạo Hồi nhưng lại rất khác biệt. Người Yazidi tôn sùng Thiên sứ Công. Nơi thờ tự của họ có những hình chạm khắc các loài chim và đề cập đến mặt trời. Các phần tử Hồi giáo cực đoan lên án người Yazidi là “những kẻ tà đạo” và trong nhiều thập kỷ đã gây ra nhiều vụ thảm sát nhằm vào họ. Theo thống kê của người Yazidi, đã có 72 vụ thảm sát như vậy.
Trong tuyên truyền của mình, nhóm khủng bố IS nêu rõ ý định xóa sổ cộng đồng Yazidi. Dabiq – tạp chí trực tuyến bằng tiếng Anh của nhóm này, từng chỉ trích người Hồi giáo đã để cho người Yazidi tiếp tục tồn tại. Gọi tôn giáo cổ của Yazidi là một dạng ngoại giáo, tạp chí này đã trích dẫn các đoạn kinh Koran để biện minh cho việc tàn sát người Yazidi nếu họ không chịu trở thành người Hồi giáo.
IS tách khoảng 35 thiếu nữ và phụ nữ trẻ ra khỏi đám đông và nhồi nhét họ lên một số chiếc ô tô rồi phóng đi. Những tên IS còn lại dồn các phụ nữ cao tuổi và con nít vào ngôi nhà trang trại và nhốt họ trong đó.
 |
| Đội pháp y Iraq có mặt tại một khu mộ tập thể chứa thi thể của dân thường và binh sĩ Iraq bị IS giết hại ở Ramadi. Ảnh: AP. |
Sau đó các gã đao phủ IS xếp các nam giới, gồm cả các thiếu niên, tựa vào tường các chuồng trại chăn nuôi. Talal nằm trong số 40 nam giới này.
Talal kể, sau đó bọn IS ra lệnh cho họ nằm xuống thành một hàng dài để chúng tiện “xử lý”. Chính thời điểm này, người chú của cậu bảo cậu hãy chạy thoát thân. Talal co giò lao vọt vào bãi cỏ khô của nhà ông chú cùng vài người đàn ông khác. Bọn IS bắn theo. Đạn bắn ra gặp phải cỏ khô nóng trong tiết hè đã làm cho cỏ bốc cháy tạo thành tấm màn chắn cho Talal chạy thoát. Talal sau đó ẩn mình dưới một con lạch gần đó.
Từ chỗ ẩn nấp, Talal nghe rõ tiếng súng của những kẻ sát nhân đang giết dần từng thành viên trong gia đình mình. Cuối cùng thì Talal cũng thoát được tới chân núi và gặp được 3 người đào tẩu khác. Trong tổng số 40 nạn nhân của vụ thảm sát chỉ có 4 người là sống sót.
“Thi thể mặc áo cha”
Trở lại trang trại, các tay súng đã biến mất, các phụ nữ lớn tuổi và trẻ em bắt đầu lò dò ra khỏi nhà, mắt dáo dác nhìn xung quanh.
Nouri Murat - mẹ của Talal, tìm thấy chồng mình. Cơ thể ông còn nguyên vẹn nhưng đầu ông đã bị xé nát. Ban đầu các con gái của ông băn khoăn không biết đó có phải là bố mình hay không. “Người này mặc áo của cha này”, một cô gái thốt lên.
 |
| Hộp sọ một người Yazidi trong một ngôi mộ tập thể những người bị IS sát hại ở Iraq. Ảnh: Chính quyền người Kurd. |
Trong lúc Nouri chạy quanh nhà để xem còn ai sống sót không thì cô con gái 9 tuổi tên là Rukhan nằm xuống bên cạnh xác cha.
Cuối cùng các phụ nữ khác cũng thuyết phục được gia đình Nouri sơ tán lên núi trước khi bọn IS quay trở lại. Trong lúc đi bộ về phía bắc, Nouri nhận thấy nắm tay của cô con gái Rukhan bê bết máu. Sợ con gái bị thương, bà gỡ các ngón tay nắm chặt của cô bé ra. Hóa ra bên trong là một nắm răng của cha cô bé.
Hầu như mọi khu vực được giải phóng khỏi IS đều phát hiện ra những ngôi mộ tập thể mới, như ngôi mộ cạnh sân vận động ở thành phố Ramadi (Iraq). Nhiều ngôi mộ khá dễ tìm, đa số chỉ phủ một lớp đất mỏng.
Sirwan Jalal, giám đốc một cơ quan của người Kurd Iraq phụ trách các ngôi mộ tập thể nói: “Chúng thậm chí chả thèm che giấu tội ác. Bọn chúng chặt đầu, xả súng và dùng ô tô cán qua người nạn nhân, đủ các trò giết chóc”.
“Bữa tối IS”
Không ai ngoài tổ chức IS được tận mắt chứng kiến khe núi Iraq nơi chúng thẳng tay giết hại rồi thiêu đốt hàng trăm tù nhân dòng Shiite. Theo ông Steve Wood của AllSource, các hình ảnh vệ tinh cho thấy các vết cào xới trên mặt đất dẫn tới vị trí thảm sát. Các chuyên gia phân tích của ông Wood đã sử dụng phương pháp lập lưới tam giác đối với các lời kể của những người sống sót và bắt đầu khảo sát có hệ thống ở sa mạc dựa trên các mô tả của các nạn nhân về ngày định mệnh đó - mồng 10/6/2014.
Các tù nhân bị tách ra theo tôn giáo và những người Shiite bị đưa lên xe tải tới một nơi cách đó vài kilomet. Theo lời kể của 15 người sống sót mà tổ chức Theo dõi Nhân quyền thu thập được, họ buộc phải xếp thành hàng và đếm lần lượt. Theo một báo cáo của AllSource, họ quỳ dọc theo khe núi hình lưỡi liềm.
Tài liệu của tổ chức Theo dõi Nhân quyền ghi lại lời kể của “A.S.”, một nhân chứng sống sót: “Tôi là số 43. Rồi tôi nghe chúng kêu “615” và một thằng IS nói, “Bữa tối đêm nay của bọn mình sẽ hơi bị thịnh soạn đây”. Một gã phía sau chúng tôi hỏi “Các cậu sẵn sàng chưa?” Một tên khác đáp “Rồi” và bắt đầu dùng súng nhả đạn vào chúng tôi. Sau đó tất cả bọn chúng đồng loạt bắn chúng tôi từ phía sau, vừa bắn vừa đi dọc theo hàng mà chúng tôi xếp thành.”
Các nhân chứng nam sống sót là nhờ giả vờ chết.
Dựa trên lời kể của những nhân chứng này và những người khác, AllSource đã nghiên cứu một hình ảnh vệ tinh có từ ngày 17/7/2014. Bức ảnh này có vẻ đã thể hiện địa điểm như trong các miêu tả trên, nó nằm giữa một con đường lớn và đường sắt ở ngoại ô Mosul. Người ta tin rằng các thi thể đã bị lèn thật chặt với nhau trong một khoảng không gian xấp xỉ độ dài của 2 sân bóng, bên trong một thứ mà AllSource gọi là “hào cá hồi”. Có vết bánh xe ô tô đi tới và lui khỏi địa điểm này.
Ông Wood nói: “Thực sự là có những chỗ đất bị xới lên và đưa tới san lấp một số đoạn của khe núi này. Còn có nhiều điểm nữa ở Iraq và Syria vẫn chưa được khai quật pháp y hoặc làm rõ về mặt chi tiết. Vẫn còn phải nghiên cứu nhiều”.
Theo Wood điều mấu chốt là phải có những bức ảnh chụp vị trí của một ngôi mộ ngay sau khi nó hình thành.
Công lý đã được thực thi đối với ít nhất một vụ thảm sát do IS tiến hành – đó là vụ IS ép khoảng 1.700 lính Iraq nằm úp mặt trong một con hào ở trại Speicher rồi chúng xả súng lên người họ. Vào ngày 21/8 vừa rồi, 36 gã bị kết tội tham gia vào vụ thảm sát đó đã bị treo cổ tại nhà tù Nasiriyah của Iraq.
Tuy nhiên công lý vẫn là điều xa vời ở những khu vực mà IS đang kiểm soát một cách chắc chắn, dù cho các phần tử cực đoan đã ghi hình và công khai cảnh chúng phạm tội ác. Đó là trường hợp một hố sâu sụt lún tự nhiên ở ngoại ô Mosul hiện giờ trở thành một nơi chứa thi thể. Ở tỉnh Raqqa của Syria, hàng ngàn xác chết được cho là bị quăng xuống khe nứt lớn al-Houta này.
Tình hình ở Syria mù mờ hơn ở Iraq. Các nhà hoạt động tin rằng có hàng trăm mộ tập thể ở những khu vực mà IS kiểm soát và chỉ khi nào chiến sự ngừng hẳn thì mới thể khảo sát các mộ tập thể này. Tới lúc đó họ sợ là mọi nỗ lực tập hợp tài liệu về các vụ thảm sát, khai quật và nhận diện hài cốt sẽ trở nên vô cùng nan giải.
Hoạt động phía sau chiến tuyến của IS, các cư dân địa phương đã thu thập tư liệu một cách không chính thức về các mộ tập thể và thậm chí đã phần nào khai quật một số mộ như thế.
Một số trường hợp kinh hãi nhất là ở tỉnh miền đông Deir el-Zour. Tại đó 400 người thuộc bộ lạc Shueitat đã được phát hiện nằm trong một ngôi mộ, chiếm gần một nửa bộ lạc có 1.000 người này. Người ta tin bộ lạc đã bị IS thảm sát khi chúng chiếm vùng này, theo Ziad Awad, tổng biên tập ấn phẩm trực tuyến về Deir el-Zour. Awad đang cố gắng thu thập tư liệu về các ngôi mộ này.
Ở tỉnh Raqqa, thi thể của 160 binh sĩ Syria (bị IS giết khi chúng chiếm căn cứ ở đây) đã được tìm thấy trong 7 hố lớn.
Cho tới nay AP đã biết được ít nhất 17 mộ tập thể ở Syria dù người ta vẫn chưa đến được các mộ này. Thông tin có được từ các cuộc phỏng vấn với các nhà hoạt động đến từ các tỉnh Syria dưới ách cai trị của IS cũng như phỏng vấn các chiến binh và cư dân từng sống trong các thành trì cũ của IS.
Awad thừa nhận: “Đây chỉ là một giọt nước trong đại dương các ngôi mộ tập thể được dự đoán sẽ được phát hiện thêm ở Syria trong tương lai”.
Mời quý độc giả xem video về IS (nguồn Youtube):
Theo VOV News