Liên tiếp gặp tai nạn quân đội nghiêm trọng, Trung Quốc buộc phải thay đổi

Quy định mới sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2020, nhằm cải thiện an toàn trong huấn luyện sau hàng loạt vụ tai nạn chết người, khi quân đội Trung Quốc tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu. Chi tiết về các nội dung trong quy định mới không được tiết lộ khi Chủ tịch Tập Cận Bình phê chuẩn, South China Morning Post cho biết.

Tân Hoa Xã cho biết các quy định an toàn mới tập trung vào đánh giá rủi ro, kiểm tra an toàn và giám sát các hoạt động huấn luyện, cũng như cách xử lý và điều tra tai nạn. Tài liệu làm rõ quy định trách nhiệm đối với công tác lưu trữ ở tất cả cấp trong quân đội và tìm cách tiêu chuẩn hóa công việc đó trong thời chiến.

Trung Quốc đã tăng chi tiêu quốc phòng với ngân sách lên tới gần 169 tỷ USD vào năm 2019, tăng 7,5% so với năm 2018, đứng thứ 2 thế giới sau Mỹ. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng vấn đề an toàn của quân đội Trung Quốc cần được chú ý.

Quân đội Trung Quốc đã chứng kiến hàng loạt vụ tai nạn chết người, trong bối cảnh Chủ tịch Tập hối thúc quân đội tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu. Nhà lãnh đạo Trung Quốc muốn quân đội nước này trở thành lực lượng chiến đấu hiện đại tầm cỡ thế giới vào năm 2035.

Vài ngày sau cuộc duyệt binh quy mô lớn kỷ niêm 70 năm Quốc khánh Trung Quốc vào ngày 1/10, ba phi công thiệt mạng khi một trực thăng vận tải rơi ở trung tâm tỉnh Hà Nam. Một trong các phi công thiệt mạng đã tham gia cuộc duyệt binh.

Tám ngày sau đó, một vụ tai nạn khác xảy ra ở cao nguyên Tây Tạng, khi một tiêm kích J-10 trong quá trình huấn luyện bay ở độ cao thấp đã rơi xuống ngọn núi. Một nguồn tin nói với South China Morning Post rằng phi công đã nhảy dù và sống sót.

Trong tháng 3, một máy bay hải quân rơi ở phía nam tỉnh Hải Nam, giết chết hai thành viên phi hành đoàn. Đặc biệt, ít nhất 12 người đã thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay tiếp nhiên liệu được sửa đổi từ máy bay vận tải Y-8 ở tỉnh Quý Châu vào năm 2018. Đây là vụ tai nạn tồi tệ nhất của quân đội Trung Quốc trong những năm gần đây.

Zhou Chenming, chuyên gia quân sự ở Bắc Kinh, cho biết tài liệu mới là cần thiết để tiêu chuẩn hóa hoạt động của quân đội Trung Quốc và giảm số vụ tai nạn. Ông cho biết các vụ tai nạn tăng theo tốc độ huấn luyện của quân đội Trung Quốc.

Timothy Heath, nhà nghiên cứu quốc phòng cao cấp thuộc tập đoàn RAND (tổ chức tư vấn quốc phòng cho Lầu Năm Góc), cho biết tài liệu mới cho thấy sự chuyển trọng tâm từ tập trung mạnh mẽ vào phát triển phần cứng quân sự sang đào tạo nhân lực.

“Việc ban hành quy định an toàn mới có thể giúp quân đội Trung Quốc nâng cao năng lực và tính chuyên nghiệp”, ông Heath nói.

Hoạt động huấn luyện đã tăng mạnh trong quân đội Trung Quốc kể từ khi ông Tập trở thành Tổng bí thư đảng Cộng sản Trung Quốc, đồng thời là chủ tịch quân ủy trung ương vào cuối năm 2012, nhằm phù hợp với tham vọng của ông Tập là xây dựng quân đội Trung Quốc trở thành lực lượng chiến đấu hiện đại.

Các học viện, trường quân sự trên khắp Trung Quốc đã được tổ chức lại để hợp lý hóa lực lượng vũ trang, giúp điều phối chính sách dễ dàng hơn. Bắc Kinh cũng rót thêm kinh phí nghiên cứu và phát triển ngành công nghiệp quốc phòng.

Malcolm Davis, chuyên gia về quân đội Trung Quốc, thuộc Viện Chính sách chiến lược Australia, cho biết quy định mới có thể giúp quân đội thực hiện nhiệm vụ hiệu quả hơn.

“Chúng tôi tập trung nghiên cứu vào khía cạnh hiện đại hóa thiết bị của quân đội Trung Quốc, đó là yếu tố cần thiết để phát triển năng lực chiến đấu. Tuy nhiên, việc huấn luyện và đào tạo quân nhân lành nghề và xây dựng tính chuyên nghiệp mới là yếu tố quyết định để Trung Quốc tránh trở thành lực lượng rỗng”, ông Davis nói.

Charlie Lyons Jones, một nhà nghiên cứu về hiện đại hóa quân đội Trung Quốc tại Viện Chính sách chiến lược Australia, đồng ý bộ quy định mới sẽ giúp cải thiện hiệu suất chiến đấu của quân đội Trung Quốc.

“Quân đội Trung Quốc còn thiếu kinh nghiệm chiến đấu, do đó bộ quy định mới sẽ cung cấp cho quân đội những hướng dẫn rõ ràng về cách tối đa hóa hiệu suất, trong khi vẫn đảm bảo an toàn cho quá trình huấn luyện và diễn tập chiến đấu quy mô lớn”, ông Jones nói.

Lưu trữ hồ sơ tốt, trung thực về kết quả huấn luyện và diễn tập là một cách quan trọng để quân đội Trung Quốc học hỏi từ những thành công và sai lầm trong quá khứ. Tuy nhiên, ông Jones cho rằng quy định mới có thể giúp quân đội Trung Quốc trở thành lực lượng chiến đấu hiệu quả hay không vẫn là một ẩn số.