Vì sao Vương Thụy Kiệt trở thành lựa chọn số 1 thay Lý Hiển Long?

Kinh nghiệm chính trị dày dặn và "tính cách đáng mến" của Bộ trưởng Tài chính Vương Thụy Kiệt sẽ có thể giúp ông trở thành người lãnh đạo Singapore, theo giới phân tích và quan sát chính trị.

Việc bổ nhiệm ông Vương làm trợ lý tổng thư ký thứ nhất của đảng Hành động Nhân dân (PAP), tức đồng nghĩa với việc ông có khả năng trở thành thủ tướng tiếp theo của Singapore, do đó không có gì đáng ngạc nhiên với các nhà phân tích.

Ông Vương được bổ nhiệm vào vị trí mới hôm 22/11, bên cạnh Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Trần Chấn Thanh được bổ nhiệm làm trợ lý thứ tổng thư ký thứ hai của PAP. Bộ trưởng Giáo dục Vương Ất Khang - người từng được xem là một trong ba ứng viên hàng đầu của cuộc đua thủ tướng - được bổ nhiệm làm trợ lý tài chính của PAP.

"Ông Vương Thụy Kiệt là người có vị trí cao nhất, có nhiều kinh nghiệm về chính trị và chính sách nhất trong số các thành viên của thế hệ lãnh đạo thứ tư (4G)", tiến sĩ Mustafa Izzuddin, nhà phân tích chính trị của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á Yusof Ishak, nhận xét.

Ông Vương cũng đã được chứng minh là có "đầy đủ kỹ năng chính trị và ngoại giao cần thiết" để trở thành thủ tướng tiếp theo của Singapore, theo chuyên gia Mustafa.

Tiến sĩ Bilveer Singh, nhà khoa học chính trị tại Đại học Quốc gia Singapore, có quan điểm tương tự, nhấn mạnh kinh nghiệm của ông Vương trong vai trò thư ký riêng chính của thủ tướng đầu tiên của Singapore Lý Quang Diệu.

"Ông ấy đã ở trong nền chính trị với tư cách là thân tín của ông Lý Quang Diệu từ năm 1997", vị chuyên gia nói. "Ông có quyền can dự vào mọi chính sách của quốc gia và ông được hướng dẫn bởi giáo viên chính trị tốt nhất mà bạn có thể có ở Singapore".

Người sáng lập Singapore cũng từng ghi nhận công lao của ông Vương, khi ông còn là giám đốc điều hành của Cơ quan Tiền tệ Singapore, vì đã cứu nền kinh tế của đảo quốc trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2007 và 2008, tiến sĩ Singh nói thêm.

"Tính cách đáng mến" của ông Vương cũng có thể đã khiến thế cân bằng nghiêng về phía ông, theo giảng viên Felix Tan của SIM Global Education. Ông Tan nói thêm rằng khả năng lắng nghe và giao tiếp của ông Vương giúp ông trở thành lựa chọn tốt nhất cho vị trí này.

"Bất cứ khi nào ông Vương nói, mọi người đều cảm thấy ông có vẻ rất chân thành. Có một mức độ đáng tin cậy trong những gì ông ấy nói", tiến sĩ Tan đánh giá.

Tiến sĩ Singh cũng mô tả ông Vương là một "nhà lãnh đạo bẩm sinh", chỉ ra rằng một trong những điểm mạnh của ông là tính cách. "Ông ấy có thể khiến mọi người hợp tác làm việc với ông ấy", vị chuyên gia nói. "Ông ấy không đe dọa, tỏ ra khiêm nhường... và một người giải quyết vấn đề".

Tiến sĩ Singh cho rằng nền tảng phi quân sự của ông Vương là một lợi thế. "Các nhà lãnh đạo phi quân sự không làm việc bằng mệnh lệnh, mà bằng đàm phán", ông nói. "Chính trị hoàn toàn là chuyện đàm phán và hiểu được những thăng trầm".

"Điều này mang lại cho các chính trị gia là dân thường thế thượng phong trong tương lai".

Tiến sĩ Tan của SIM Global Education mô tả bộ trưởng tài chính Singapore như là một "sự giao thoa giữa Thủ tướng Lý Hiển Long và Bộ trưởng Cao cấp Danh dự Ngô Tác Đống".

"Ông ấy lắng nghe cẩn thận các vấn đề được nêu ra và cố gắng hết mình để giải thích bằng những từ đơn giản nhất", ông Tan nói.

"Nhà bình luận chính trị, phó giáo sư luật Eugene Tan của Đại học Quản lý Singapore nói thêm rằng ông hy vọng ông Vương không chỉ đóng vai trò tư vấn, mà còn "phấn đấu đạt được sự đồng thuận", đặc biệt là trong các vấn đề gây tranh cãi.

"Tôi hy vọng nhiệm kỳ thủ tướng của ông Vương sẽ được định nghĩa bằng sự nắm bắt tính đa dạng ngày càng tăng ở Singapore, cam kết về sự lãnh đạo và quản trị tốt, khai thác năng lượng từ những con người bình thường nhất bằng cách gắn kết người dân và lãnh đạo ở mọi tầng lớp xã hội, cũng như chú trọng hơn đến công bằng và bình đẳng xã hội", ông nói.

Tiến sĩ Mustafa chỉ ra rằng công việc của ông Vương sẽ được đo ni đóng giày cho ông.

"Ông ấy sẽ không chỉ phải là một nhà lãnh đạo trong nước cho người dân Singapore, mà còn phải là một nhà lãnh đạo nước ngoài để dẫn dắt Singapore trên sân khấu khu vực và quốc tế", ông nói, chỉ ra một số "nhu cầu cấp bách trong nước" như những vấn đề "bánh mì và bơ", chi phí sinh hoạt mà ông Vương sẽ phải giải quyết.

"Về chính sách đối ngoại, ông sẽ phải đảm bảo rằng Singapore là nơi an toàn đầu tiên và trước hết trong khu vực, bao gồm cả việc đảm bảo quan hệ giữa Singapore với các nước láng giềng, Malaysia và Indonesia, vận hành một cách bình thường sau những trục trặc".

Ông Trần, với tư cách là cấp phó của ông Vương, cũng có vai trò quan trọng trong việc dẫn dắt thế hệ lãnh đạo tiếp theo, theo các nhà phân tích. Tiến sĩ Mustafa mô tả mức độ mà ông Vương và ông Trần có thể hợp tác với nhau như là một "nhóm luân phiên", một "phép thử với quỳ" (trong hóa học) đối với đảng PAP.

"Tương tác giữa hai người sẽ rất quan trọng đối với việc quản lý hiệu quả tại Singapore", ông nói.

Tiến sĩ Tan tin rằng "tuyên bố nhanh chóng" của ông Trần về việc làm cấp phó của ông Vương là chuyện "giảm thiểu bất kỳ tác động tiêu cực nào từ một 'cuộc đua sít sao' khó lòng gọi tên người chiến thắng".

"Đây không phải cho thấy sự chia rẽ nội bộ, mà là làm nổi bật việc 'gói thỏa thuận' của hai nhà lãnh đạo hàng đầu" sẽ giúp nhóm 4G nỗ lực hết mình và duy trì sự gắn kết như thế nào", ông nói.

Song dù ông Trần có thể đã bỏ lỡ việc tiếp quản vai trò từ Thủ tướng Lý Hiển Long, các nhà phân tích dự đoán rằng vẫn có cơ hội để chính trị gia 49 tuổi trở thành thủ tướng Singapore.

Một số người chỉ ra tuổi tác của ông Vương cũng như việc ông bị đột quỵ hồi năm 2006 như là những dấu hiệu cho thấy ông có thể làm thủ tướng hai nhiệm kỳ trước khi bàn giao cho ông Trần.

Ông Vương hồi phục tốt và các bác sĩ đã chứng nhận ông hoàn toàn khỏe mạnh. Tuy nhiên, tiến sĩ Tan nói sức khỏe của ông Vương vẫn là một "mối quan ngại".

Tiến sĩ Singh cũng có chung suy nghĩ đó, nói thêm rằng ông Vương có thể đảm đương hai nhiệm kỳ "một cách dễ dàng" trước khi chuyển giao quyền lực cho ông Trần.

Tiến sĩ Mustafa nói ông Vương Ất Khang, người được cho là đang chạy đua trở thành thủ tướng, cũng vẫn có thể giành được vị trí này trong tương lai.

"Khả năng là sẽ lựa chọn giữa ông Trần Chấn Thanh và ông Vương Ất Khang để thay thế ông Vương Thụy Kiệt sau khi ông kết thúc hai nhiệm kỳ", ông nói.