Ví dụ đang khỏe mạnh bỗng phát hiện mình bị bệnh nan y, một người bạn thân ra đi vĩnh viễn, gia đình ly tán, người yêu chia tay v.v… Nhưng nếu có nhận thức đúng, tích cực, bạn có thể vượt qua những bất an, đau khổ trong tình cảnh đó.
Trong cuộc sống, nếu lâm vào hoàn cảnh bất hạnh không may, gặp phải những rủi ro bất trắc, đối mặt với những thành bại được mất trong đời, thì việc có được nhận thức đúng đắn, tích cực, hiểu những quy luật tự nhiên (ví dụ như hiểu về duyên sinh, nhân quả, vô thường v.v...), những chân lý của cuộc đời (ví dụ như Bốn chân lý: khổ, nguyên nhân của khổ, hạnh phúc chân thật, con đường thoát khổ) sẽ giúp bạn giữ được trạng thái thăng bằng, không rơi vào khủng hoảng, không đánh mất niềm tin, ý chí và nghị lực.
Điều này có thể học từ những câu chuyện trong kinh Phật. Ngày xưa có một người đàn bà vì con chết mà đâm ra điên loạn, bà ôm xác con đến gõ cửa từng nhà để tìm thuốc cứu sống con. Bà đi khắp nơi nhưng không ai có thể giúp được bà, cuối cùng bà đến gặp Đức Phật cầu mong Ngài cứu giúp. Đức Phật bảo bà tìm cho Ngài một ít hạt cải ở nhà nào chưa từng có người chết, Ngài sẽ dùng những hạt cải đó làm thuốc cứu con bà. Người đàn bà đến từng nhà hỏi xin hạt cải, nhà nào cũng có nhưng đã có người chết, nếu không phải là vợ chồng con cái thì cũng là ông bà cha mẹ anh em. Bà buồn bã thất vọng trở về trình bày cùng Đức Phật, bấy giờ Đức Phật mới dạy: “Sinh, già, bệnh, chết là định luật không thể tránh khỏi. Con người ai cũng phải chết, chỉ khác nhau ở chỗ sớm hay muộn mà thôi. Đời sống vô thường, nào ai biết được cái chết đến với chúng ta lúc nào. Nếu không may nó xảy đến sớm, chúng ta phải chấp nhận. Than khóc, khổ đau nào có ích gì. Ngươi thấy có nhà nào không có người chết hay chưa?”. Lúc này người đàn bà mới tỉnh ngộ, chấp nhận sự thật và vơi đi nỗi đau khổ mất con.
Khi bạn đã hiểu về quy luật vô thường, mọi sự mọi vật luôn luôn thay đổi, không có gì tồn tại vĩnh hằng, bạn sẽ không cảm thấy khổ sở nhiều trước những đổi thay không mong muốn. “Bãi biển hóa nương dâu”, “vật đổi sao dời” là chuyện muôn đời trên cõi thế. Hiểu được điều đó, bạn sẽ không có những phản ứng tiêu cực, bạn sẽ bình tĩnh không hốt hoảng, không lo lắng, sợ hãi…
Khi bạn biết rõ rằng không ai có thể thoát khỏi cái chết, sự già nua và bệnh tật, bạn sẽ dễ dàng chấp nhận khi chúng đến với bạn hoặc những người thân của mình. Với tâm thái vững chãi, nhận thức sáng suốt, bạn có thể vượt qua những tình cảm mà một người bình thường khó có thể vượt qua, đó là những tình cảm làm cho lý trí lu mờ, làm cho bạn trở nên yếu đuối.
Nói chung, khi bạn gặp phải vấn đề gì trong đời sống, nếu bạn có nhận thức tốt về lý duyên sinh, nhân quả, bạn sẽ hiểu rằng tất cả những sự việc đó đều có nguyên do của nó để chấp nhận rồi tìm cách khắc phục.
Chắc chắn là trong cuộc đời chúng ta ai cũng có lần trải qua những khó khăn trắc trở, hay gặp phải hoàn cảnh bất hạnh không may. Vì thế việc học tập, rèn luyện, tu dưỡng để có được trí tuệ sáng suốt, nhận thức đúng đắn, tích cực và tâm thái vững chãi là điều hết sức cần thiết.
Theo Giác Ngộ