Bại trận World Cup, kinh tế mất gì?

Alex Edmans từ Trường Kinh doanh London (London Business School) cho rằng tâm trạng khi tuyển quốc gia thất bại có thể tác động đến thị trường chứng khoán.

Ông nói đã quan sát được những ảnh hưởng nhất định khi tuyển Anh thua đội Ý, và khi Tây Ban Nha bị Hà Lan đánh bại.

“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy thị trường bị tác động bởi tâm lý và cảm xúc hơn là các yếu tố cơ bản,” ông Edmans nói.

Ông Edmans, cùng hai đồng nghiệp là Diego Garcia và Oyvind Norli nghiên cứu 2.600 cuộc tranh tài thể thao, trong đó có 1.100 trận đấu bóng đá và 1.500 trận của các môn khác, so sánh với kết quả thị trường chứng khoán tại 39 quốc gia.

Giáo sư Edmans nói nghiên cứu của ông đã cho thấy có hiệu ứng lớn hơn tại những nước có truyền thống mê bóng đá như Brazil, Argentina, Spain, Ý, Anh, Đức, và Pháp.

“Ở Ấn Độ, chúng tôi phát hiện ảnh hưởng rất rõ nếu tuyển cricket quốc gia thua trận,” ông Edmans nói.

Cùng với World Cup, nhóm nghiên cứu cũng tìm hiểu cúp vô địch Nam Mỹ (Copa America) và vòng chung kết cúp vô địch châu Âu (Euro), giải rugby, bóng rổ, và các trận cricket kéo dài một ngày.

“Khi tuyển quốc gia bại trận trong một giải đấu quốc tế lớn, thị trường chứng khoán thường hoạt động kém hơn, dù điều đó không phải lúc nào cũng diễn ra,” Giáo sư Edmans, người cũng đang giảng dạy tại Trường Kinh doanh Wharton tại Đại học Pennsylvania, nói.

Ông cho rằng nhìn chung việc bị loại tại World Cup sẽ khiến thị trường chứng khoán nước nhà giảm 0.5% vào ngày hôm sau, “ngay cả sau khi các biến phụ thuộc khác của giá cổ phiếu được kiểm soát”.

Ông Edmans cho biết ảnh hưởng của việc giành chiến thắng không có tác động mạnh như là khi bại trận.

“Không có thay đổi đặc biệt nào nếu đội nhà chiến thắng,” ông nói. “Cổ động viên thể thao thường tự tin về đội nhà, vì vậy nếu tuyển quốc gia thắng sẽ không có bất ngờ nào quá lớn.”

“Thêm vào đó, nếu thắng lợi ở vòng loại trực tiếp trong một giải đấu bạn sẽ chỉ đi tiếp vào vòng sau, trong khi nếu thua thì sẽ bị loại ra khỏi cuộc chơi.”

Vào ngày thứ Hai sau trận thua của Anh trước tuyển Ý, thị trường chứng khoán Anh Quốc giảm 0.34%, trong khi các thị trường lớn khác giữ nguyên.

Ông Edmans cho biết khi Tây Ban Nha thất thủ 1-5 trước Hà Lan, thị trường chứng khoán nước này giảm đến 1% vào ngày hôm sau, trong khi thị trường thế giới một lần nữa giữ nguyên điểm.

Ông nói dù đôi khi thất bại của tuyển quốc gia không khiến thị trường chứng khoán sụt giảm, nó cũng làm thị trường hoạt động kém hơn các nước khác.

Cho đến thứ Năm, 19/6, ông Edmans đã quan sát 12 quốc gia bại trận tại World Cup.

Tám trong số các nước trên có thị trường chứng khoán hoạt động kém hơn xu thế chung của thị trường toàn cầu.

Trong bốn nước còn lại, có ba nước thua trong tư thế ngẩng cao đầu, đó là Croatia (thua Brazil), Bosnia (thua Argentina), và Australia (thua Hà Lan).

Trong khi đó, thất bại của Tây Ban Nha được cứu vãn bởi sự kiện thái tử Felipe lên ngôi vương, giúp cho tâm trạng công chúng tốt lên.

Nhiều người có lẽ đã hỏi vì sao chúng tôi lại nghiên cứu mối liên hệ giữa thể thao và thị trường chứng khoán,” ông Edmans nói.

“Câu hỏi nghiêm túc là liệu thị trường bị ảnh hưởng bởi các yếu tố cơ bản, như lợi tức hoặc thất nghiệp, hay là bởi yếu tố tâm lý?”

Ông kết luận rằng kết quả các trận thi đấu thể thao, mà được công chúng quan tâm, có thể sẽ lan truyền đến thị trường chứng khoán và tác động đến hàng tỷ bảng giá trị giao dịch trên thị trường.

“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy thị trường bị ảnh hưởng bởi tâm lý và cảm xúc hơn là các yếu tố cơ bản,” ông Edmans nói.

Tuy thế, đề cập đến trận đấu sắp tới của tuyển Anh với Costa Rica, ông Edmans cho rằng sẽ không có ảnh hưởng nào đáng kể đến thị trường chứng khoán London, bởi Anh đã bị loại, và huấn luyện viên Hodgson sẽ thay đổi nhiều cầu thủ trong đội hình.