‘‘Gói tín dụng 50.000 tỷ đồng” mà Ngân hàng Xây dựng (VNCB) công bố và chương trình tín dụng bốn nhà mà NHNN đang nghiên cứu triển khai thí điểm hoàn toàn khác và không liên quan đến chương trình hỗ trợ tín dụng 30.000 tỷ đồng, xét về các mặt như cơ chế tín dụng, nguồn vốn, lãi suất, thời hạn cho vay, đối tượng khách hàng", NHNN khuyến cáo.
Sau khi gói tín dụng 50.000 tỷ đồng với chuỗi liên kết 4 nhà (nhà đầu tư, nhà băng, nhà cung cấp vật liệu xây dựng, nhà thầu) mà VNCB và Tập đoàn Thiên Thanh công bố đã có những hoài nghi về giá trị xác thực của gói, cũng như tính xác thực về tên tuổi các ngân hàng có liên quan. Có ý kiến cho rằng, gần đây, nhiều gói tín dụng hỗ trợ cho bất động sản được đưa ra nhưng để tiếp cận những gói này quả thực không đơn giản. Nhằm giúp người dân và doanh nghiệp hiểu được sản phẩm tín dụng bốn nhà do NHNN đang nghiên cứu triển khai và hiểu được bản chất gói tín dụng 50.000 tỷ đồng này khi so sánh với gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng cho vay mua nhà ở xã hội, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có ý kiến chính thức.
Về chương trình sản phẩm tín dụng bốn nhà, theo Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN), việc thị trường bất động sản đóng băng trong thời gian dài đã tác động mạnh mẽ đến các ngành kinh tế có liên quan; gây nên những khó khăn cho các ngành vật liệu xây dựng; nhiều công nhân thiếu việc làm; nợ xấu trong lĩnh vực bất động sản tăng cao; thanh khoản bất động sản giảm làm cho các ngân hàng khó cho vay; thị trường mất cân đối cung cầu dẫn đến những người có nhu cầu thực khó tiếp cận với nhà ở…
Trước những khó khăn của nền kinh tế nói chung và thị trường bất động sản nói riêng, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 07/1/2013 về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường, giải quyết nợ xấu, trong đó có tháo gỡ khó khăn, giảm tồn kho cho lĩnh vực bất động sản. NHNN và Bộ Xây dựng đã tích cực triển khai gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng để cho vay mua nhà ở xã hội, nhà ở thương mại có diện tích nhỏ, giá thấp cho một số đối tượng. Những chính sách của Chính phủ bước đầu đã mang lại hiệu quả tích cực, tuy nhiên thị trường vẫn gặp nhiều khó khăn.
Để củng cố lòng tin giữa các thành viên tham gia chuỗi liên kết trong lĩnh vực xây dựng/bất động sản, vai trò của các NHTM đóng vị trí quan trọng nhằm giám sát quá trình vận động dòng tiền trong chuỗi liên kết, đảm bảo sử dụng đúng mục đích, đối tượng. NHNN đang chủ trương nghiên cứu đẩy mạnh việc cho vay theo chuỗi liên kết 4 nhà. Theo đó, các ngân hàng ký hợp đồng liên kết 4 bên với Chủ đầu tư, Nhà thầu, Nhà cung cấp vật liệu xây dựng để kiểm soát dòng vốn an toàn, hiệu quả.
Việc triển khai sản phẩm tín dụng liên kết 4 nhà nhằm kiểm soát dòng vốn tín dụng đúng mục đích, hiệu quả, tạo niềm tin trên thị trường để thúc đẩy các giao dịch kinh tế trong hoạt động đầu tư - xây dựng - kinh doanh bất động sản, góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, giảm bớt tồn kho VLXD và BĐS. Phạm vi áp dụng của chương trình sản phẩm tín dụng 4 nhà mà NHNN đang nghiên cứu không chỉ bó hẹp trong lĩnh vực bất động sản mà áp dụng chung trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, bao gồm cả một số dự án, công trình giao thông, năng lượng nhằm góp phần thúc đẩy tăng trưởng tín dụng phục vụ phát triển kinh tế.
Theo Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN), việc VNCB công bố chương trình tín dụng theo chuỗi liên kết 4 nhà phối hợp cùng các NHTM là một định hướng phát triển rất có ý nghĩa đối với việc hỗ trợ thị trường bất động sản và vật liệu xây dựng.
Tuy nhiên, việc VNCB hợp tác cùng ngân hàng nào, với số tiền bao nhiêu là tùy thuộc vào thỏa thuận của VNCB với các ngân hàng khác. Theo VNCB, VNCB chỉ cho vay 10.000 tỷ đồng trong ‘‘gói tín dụng 50.000 tỷ đồng”, tương tự như mức VNCB đã đăng ký với NHNN: tổng cộng tài trợ 33 dự án tương đương 10.715 tỷ đồng.
Về bản chất, đây là chương trình tín dụng thông thường, không có ưu đãi về lãi suất, nguồn vốn do ngân hàng thương mại tự huy động để cho vay, không có sự hỗ trợ từ ngân sách nhà nước. Đây là dự kiến của VNCB, thể hiện quyết tâm của VNCB trong việc tiên phong cùng một số ngân hàng khác triển khai sản phẩm tín dụng 4 nhà. Việc cho vay hoàn toàn phụ thuộc vào mức độ đáp ứng các điều kiện tín dụng thông thường của khách hàng (như dự án, phương án SXKD phải khả thi, hiệu quả; khách hàng có khả năng trả nợ...) khả năng huy động vốn của ngân hàng và thỏa thuận của VNCB với các ngân hàng khác trên cơ sở đảm bảo các quy định của pháp luật liên quan đến toàn bộ quá trình liên kết. Không một tổ chức hay cá nhân nào có lợi thế độc quyền, cơ chế đấu thầu trong xây dựng cơ bản thực hiện theo qui định hiện hành.
Việc cho vay của VNCB nói riêng và chuỗi liên kết 4 nhà của các ngân hàng nói chung thực hiện như thông thường; chỉ khác ở chỗ trước đây từng ngân hàng cho vay rời rạc đối với từng chủ thể còn nay có sự liên kết giữa các ngân hàng và các chủ thể để kiểm soát dòng tiền sử dụng đúng mục đích, tạo lập lại niềm tin trong lĩnh vực xây dựng.
‘‘Gói tín dụng 50.000 tỷ đồng” mà VNCB công bố nói riêng và chương trình tín dụng bốn nhà mà NHNN đang nghiên cứu triển khai thí điểm hoàn toàn khác và không liên quan đến chương trình hỗ trợ tín dụng 30.000 tỷ xét về các mặt như cơ chế tín dụng, nguồn vốn, lãi suất, thời hạn cho vay, đối tượng khách hàng,.. Tuy nhiên cả hai chương trình tín dụng đều có điểm chung là cùng hỗ trợ thị trường bất động sản, hỗ trợ tiêu thụ hàng tồn kho vật liệu xây dựng, giải quyết nợ xấu đúng theo tinh thần Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 7/1/2013 của Chính phủ.
Ngân hàng Nhà nước khuyến khích các NHTM thực hiện cho vay thông qua chuỗi liên kết 4 nhà cũng như nghiên cứu, đưa ra các sản phẩm tín dụng mới hiệu quả, có độ an toàn cao nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, hỗ trợ thị trường, giảm nợ xấu.
Linh Anh