(*) Ekranoplan, một từ xuất phát từ tiếng Nga “экранопла́н”. Phương Tây thì có nhiều cách gọi WIG boat, WIG craft, Surface Efect Ship... Tất cả đều nhằm chỉ đến một loại phương tiện, sử dụng hiệu ứng cánh sát đất Wing In Ground (WIG) effect hay hiệu ứng mặt đất (Ground effect).
Tư lệnh Hải quân Nga tướng Viktor Chirkov trả lời tờ RIA Novosti cho biết, Nga đang tái khởi động lại các dự án phát triển Ekranoplan. Dự kiến, chương trình này sẽ có trong kế hoạch mua sắm tàu chiến thế hệ mới của Hải quân Nga từ nay cho đến năm 2050.
Ekranoplan là một trong nhiều dự án phát triển siêu vũ khí của Liên Xô, Đây là mẫu phương tiện vận tải khá độc đáo kết hợp giữa thủy thủy phi cơ và tàu khí đệm tuy nhiên nó không được thiết kế để bay mà có thể di chuyển với tốc độ cực nhanh trên mặt nước.
Một trong những Ekranoplan khủng khiếp nhất mà Liên Xô từng tạo ra là Ekranoplan Project 903 lớp Lun (S-31) có chiều dài lên tới 74m, tổng trọng lượng 243 tấn, có khả năng đạt tầm hoạt động 2.000km với vận tốc 500km/h, bay sát mặt nước 1-5m. Trên loại vũ khí được mệnh danh là "quái vật biển Caspian" này, người Liên Xô trang bị cho nó các tên lửa diệt hạm siêu thanh P-270 Moskit.
Tuy nhiên, khủng hoảng chính trị dẫn tới sự sụp đổ Liên Xô năm 1991 đã kết liễu Ekranoplan Lun cùng vô số vũ khí khủng khiếp khác.
 |
| Mô hình dự án WIG A-080-752 của Radar MMS. |
Tuy nhiên, giờ đây nước Nga đang dần dần khôi phục lại vị thế không thua kém nhiều thời Liên Xô đã bắt đầu nghĩ tới tái triển khai chương trình Ekranoplan để đối đầu với mối đe dọa từ NATO.
Công ty Radar MMS của Nga đang phát triển một dự án Ekranoplan thế hệ mới có tên mã A-080-752 nhằm đáp ứng nhu cầu của Hải quân Nga trong tương lai. Thông tin này cũng được các quan chức cấp cao của Hải quân Nga tiết lộ tại triển lãm quốc phòng IMDS 2013, có một điểm đặc biệt là A-080-752 có thể được sử dụng cho cả mục đích quân sự lẫn dân sự.
Hiện tại Radar MMS vẫn chưa công bố sẽ trang bị tổ hợp vũ khí nào cho A-080-752 nhưng có một điểm chắc chắn là mẫu tàu này sẽ được trang bị hai động cơ phản lực Progress D-436 do công ty Ivchenko Progress chế tạo.
Mẫu động cơ này cũng được trang bị dòng thủy phi cơ phản lực Beriev BE-200 và một số mẫu máy bay khác. Dự kiến, Radar MMS sẽ mất ít nhất 5 năm để hoàn thành dự án A-080-752 và tiến hành bay thử nghiệm nếu có một đơn đặt hàng chính thức.
Tuấn Đặng