Kỳ thi THPT quốc gia 2015 đang đến gần. Kiến Thức chia sẻ một số bí quyết giúp các bạn học sinh lựa chọn môn Hóa trong kỳ thi ôn thi tốt và đạt điểm cao môn học này.
I. Các phương pháp cần ghi nhớ
1. Đừng rời bỏ kiến thức SGK
Đây là điều tối quan trọng vì sách giáo khoa cung cấp những kiến thức cơ bản nhất và đề thi cũng luôn xoay quanh khối kiến thức này. Tuy nhiên đề thi thường không bao giờ có câu hỏi "rập khuôn" như trong SKG mà có sự biến đổi để phát huy tính sáng tạo của thí sinh.
Nội dung đề thi đại học các năm cũng như đề thi THPT quốc gia năm nay không nằm ngoài chương trình SGK phổ thông hiện hành. Phần lớn câu hỏi không yêu cầu thí sinh phải học thuộc lòng các định nghĩa, các khái niệm…, mà cần hiểu chúng và suy luận.
 |
| Để đạt điểm cao môn Hóa trong kỳ thi THPT quốc gia, các bạn học sinh phải thường xuyên hệ thống hóa kiến thức bằng mọi cách. |
2. Rèn luyện kỹ năng tính và phản xạ tư duy
Không phải bài toán nào cũng có cách giải đặc biệt nhanh, không phải bài toán nào cũng có công thức tính riêng. Để giải một bài toán thật nhanh và hiệu quả, việc trước tiên là phải rèn luyện kỹ năng tính và phản xạ tư duy. Các em không thể đòi hỏi việc giải nhanh một bài toán Hóa học nếu như chính các em không thể tính nhanh được từ những phép tính đơn giản nhất.
3. Thường xuyên hệ thống hóa kiến thức bằng mọi cách
Điều quan trọng nhất của quá trình ôn tập là thường xuyên hệ thống hóa kiến thức bằng mọi cách. Các sĩ tử nên làm đề cương và nắm chắc các lý thuyết tổng quát gồm:
Các thuyết và định luật: Thuyết nguyên tử – phân tử, thuyết electron, lý thuyết về liên kết hóa học, lý thuyết về phản ứng hóa học, thuyết điện li, thuyết cấu tạo hợp chất hữu cơ… Định luật bảo toàn khối lượng, định luật Avogadro, định luật tuần hoàn các nguyên tố hóa…
Ngoài ra cần phải nắm vững và thành thạo các phương pháp giải nhanh như: áp dụng định luật bảo toàn (bảo toàn khối lượng, bảo toàn electron, bảo toàn nguyên tố, bảo toàn điện tích…), phương pháp đường chéo, phương pháp dùng tăng giảm khối lượng…
Kiến thức Hóa học có đặc thù riêng là mang tính hệ thống và liên tục, không giống với môn Lý hay Toán có Điện – Quang – Cơ… hay Tổ hợp – Lượng giác – Hình không gian… hầu như không có mối liên hệ rõ ràng nào với nhau. Sự phân chia các nội dung Đại cương – Vô cơ – Hữu cơ trong Hóa học… chỉ để giúp cho người học dễ học, chứ không dễ ôn tập.
Khi ôn tập kiến thức Hóa học, điều tối quan trọng là các sĩ tử phải hệ thống, xâu chuỗi được nội dung mình đang ôn tập với các phần kiến thức có liên quan khác. Lý thuyết của Hóa học không cứng nhắc và cũng không giản đơn, không thể ôn tập bằng cách “đọc chay” hay “học vẹt” mà phải bằng cách luyện tập, thường xuyên ghi ra, viết ra, “gọi từ trong đầu ra” thì mới hiểu và nhớ lâu được.
Để làm được điều đó thì có một cách đơn giản là khi gặp bất kỳ câu hỏi nào, bài tập nào, các em hãy cố gắng không chỉ tìm cách giải quyết câu hỏi đó, bài toán đó mà còn tìm cách liên hệ với các kiến thức liên quan đến nó để nhớ lại, hồi tưởng lại.
4. Nắm vững và chỉ ra được các dấu hiệu quyết định đến phương pháp giải bài toán:
Một bài toán Hóa học là tập hợp của nhiều dữ kiện giải toán khác nhau mà cách giải bị chi phối bởi 2 yếu tố chính là: các phản ứng Hóa học xảy ra trong bài và các phương pháp cần dùng để giải bài toán đó. Để giải được một bài toán sao cho nhanh và chính xác, nhất thiết phải giải quyết cho được 2 yếu tố đó, nếu nắm được phương pháp giải bài toán mà không biết tính chất Hóa học thì không thể giải được và ngược lại, nếu nắm được bản chất Hóa học mà không lựa chọn được phương pháp phù hợp thì việc giải toán sẽ rất khó khăn và tốn nhiều thời gian.
5. Tích lũy kinh nghiệm làm bài thi
Kinh nghiệm làm bài là một yếu tố hết sức quan trọng trong mỗi kỳ thi, nhất là kỳ thi ĐH. Có rất nhiều bài toán tưởng như lắt léo nhưng nếu có nhiều kinh nghiệm thì chỉ cần đọc đề, ta đã phán đoán được hướng giải, dự đoán được chất nào dư, chất nào hết, đáp án nào có nhiều khả năng đúng …. Mặt khác, trong đề thi ĐH đôi khi vẫn có những câu hỏi chưa thật chặt chẽ hoặc có nhiều cách hiểu khác nhau, khi đó, chỉ có kinh nghiệm mới giúp ta “hiểu đúng ý người ra đề” và có được kết quả tốt.
II. Lời khuyên của các thầy cô luyện thi môn Hóa
Cô Nguyễn Bích Hà, tổ trưởng tổ Hóa học Trường THPT Chuyên Hà Nội – Amsterdam, người có kinh nghiệm giảng dạy nhiều năm và có nhiều học sinh đạt giải cao ở các kì thi Quốc gia và Olympic quốc tế, đạt điểm tuyệt đối trong kỳ thi ĐH môn Hóa học - chia sẻ với học sinh về cách ôn tập và làm bài thi THPT quốc gia môn Hóa học như sau:
 |
| Cô Nguyễn Bích Hà. |
Cách ôn tập:
1. Hệ thống các kiểu thực nghiệm thường hay được khai thác (phân tích thực nghiệm; chúng thường được sử dụng như thế nào; khai thác xuôi, ngược ra sao; có những kĩ năng đặc biệt gì trong cách khai thác các thực nghiệm này; thường được sử dụng trong những loại câu hỏi nào?...).
Đối với phần hữu cơ còn phải chú ý đến các quy tắc, quy luật được áp dụng (như quy tắc cộng vào nối bội, quy tắc thế vào vòng thơm...).
Đối với câu hỏi định lượng: chú ý một số thủ thuật hay được sử dụng như đại lượng trung bình, bảo toàn điện tích trong phản ứng oxi hóa - khử hay trong dung dịch; tăng giảm khối lượng...
Đối với phần câu hỏi mang tính chất tái hiện kiến thức cần chú ý đến độ chính xác của nội dung được sử dụng.
2. Phân dạng các loại câu hỏi định tính và định lượng theo chủ đề.
3. Khi học bài, lần đầu phải viết ra, phân tích xem câu hỏi này thuộc loại chủ đề nào? Khai thác kiến thức gì? Kĩ năng gì? Sau một số lần rồi mới làm nhanh để khống chế thời gian...
Cách làm bài:
Khi đọc câu hỏi phải định dạng nhanh xem câu này thuộc loại nào? Cách xử lí thế nào? Nếu là câu bài tập thì có thuộc dạng quen thuộc không?
Phải kết hợp cả đáp án vì nhiều trường hợp nhìn vào đáp án có thể định dạng nhanh kết quả mà mình cần tìm.
Nếu gặp câu lạ thì để lại rồi quay lại sau.
Đông Nhiên (Tổng hợp)