Tìm nút mạch chọn lọc trước mổ giúp giảm lượng máu mất

- Nút mạch chọn lọc trước mổ không chỉ tạo điều kiện phẫu thuật lấy u triệt để một cách dễ dàng, giảm lượng máu mất, rút ngắn thời gian phẫu thuật mà đặc biệt còn giảm nhiều các tổn thương thần kinh sau phẫu thuật.

Nút mạch UMN tại Bệnh viện T.Ư Quân đội 108.

U màng não (UMN) là một trong những loại u nguyên phát thường gặp, chiếm tỷ lệ từ 18 - 20% các u nội sọ. Gần 90% UMN là loại lành tính, vì vậy nếu được phẫu thuật triệt để, UMN được coi là loại u có tiên lượng tốt nhất trong các loại u nội sọ.

 

Tuy nhiên, UMN thường là loại u giàu mạch máu và là loại u rắn, do vậy đối với những khối UMN có kích thước lớn, nằm ở sâu hoặc những vùng não chức năng, phẫu thuật lấy u thường khó khăn và có thể để lại di chứng nặng nề.

 

Vì vậy, việc nút mạch chọn lọc trước mổ không những làm giảm lượng mất máu trong phẫu thuật mà còn gây nên hiện tượng thiếu máu, gây thoái hóa hoại tử tổ chức u, làm cho u trở nên "mềm" hơn, dễ lấy hơn, rút ngắn thời gian phẫu thuật và giảm nguy cơ tổn thương các vùng não lân cận do sang chấn phẫu thuật.

Bệnh nhân được xác định là UMN lành tính điển hình hoặc không điển hình, có kích thước lớn hơn 4cm, có chỉ định phẫu thuật cắt u được nút mạch chọn lọc trước mổ.

 

Sau khi tiến hành chụp mạch, thống kê vị trí khối u, chỉ định nút mạch dựa trên sự phân bố mạch máu nuôi u; đánh giá, cân nhắc hiệu quả, nguy cơ của việc nút mạch.

 

Chỉ tiến hành nút mạch cho các khối u nếu xác định hiệu quả nút mạch làm giảm > 70% lượng máu nuôi u đồng thời không làm ảnh hưởng tới tuần hoàn bình thường của não, đặc biệt là các vùng chức năng. Sau khi nút mạch từ 7 - 10 ngày, tiến hành phẫu thuật lấy u.

Kết quả thực hiện trên 52 bệnh nhân tuổi từ 17 - 73, thường gặp nhất là 40 - 60 cho thấy, lượng máu phải truyền ở nhóm được nút mạch, u to hơn là 616 ± 347,4ml so với nhóm không nút mạch u nhỏ hơn là 1100 ± 928ml.

 

Thời gian phẫu thuật của nhóm được nút mạch là  356,2 ± 162,4 phút so với nhóm không nút là 432 phút. Yếu tố rút ngắn thời gian chính là sự "nhuyễn hóa" trong u, giúp việc lấy u dễ dàng, nhanh chóng và triệt để hơn.

Đặc biệt, yếu tố quan trọng đánh giá kết quả mổ là tình trạng phù não sau mổ. Đây là nguyên nhân thông thường nhất làm các triệu chứng thần kinh khu trú tiến triển nặng hơn. Mức độ phù não sau mổ phụ thuộc rất nhiều vào các sang chấn phẫu thuật.

 

Đối với các UMN kích thước lớn, kỹ thuật lấy u được thống nhất là kết hợp hai việc bóc tách u khỏi tổ chức não, mở bao lấy u trong bao, hai quá trình này thường được tiến hành đan xen nhau. Sự phù não trong quá trình mổ thường do thao tác vén não trong quá trình bóc tách u.

 

Nhóm được làm nút mạch có kết quả tốt hơn hẳn so với nhóm không được làm. Sở dĩ như vậy là do u mềm nên việc lấy u dễ dàng hơn, đặc biệt có thể bóc tách u mà không cần vén não hoặc vén não tối thiểu.

 

Nhờ đó, tỷ lệ cải thiện các tổ chức thần kinh sớm sau mổ ở nhóm nút mạch cao hơn so với nhóm không được nút mạch đáng kể (46% so với 15%). Cũng như vậy, tình trạng thần kinh nặng lên sau mổ giảm đáng kể ở nhóm nút mạch so với nhóm không là 10% so với  57,1%.

 

[links()]