Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Nâng tuổi hưu từ năm 2021

Hôm nay, hội nghị Ban chấp hành TƯ Đảng lần thứ 7 thảo luận tại tổ và tại hội trường về Đề án cải cách chính sách BHXH. Phiên họp do Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng thay mặt Bộ Chính trị điều hành.

Một trong những nội dung quan trọng được đề án đưa ra là việc tăng tuổi nghỉ hưu từ 55 đối với nữ, 60 đối với nam lên 60 và 62 tuổi theo lộ trình mỗi năm tăng 3 tháng.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết tuổi nghỉ hưu thực tế ở VN đang thấp nhất khu vực, bình quân là 54,3 tuổi. Trong đó, nam là 55,6; nữ 52,6.

Mức đóng BHXH bình quân là 22%, mức hưởng 70% trung bình. Nam đóng bảo hiểm bình quân 28 năm và sống sau 60 tuổi hưởng lương hưu là 22,5 năm; nữ đóng 23 năm nhưng hưởng tới 27 năm.

“Bài toán cân đối quỹ nếu tự thân nó thì rất khó khăn. Vì vậy, đề nghị TƯ có quyết tâm chính trị rất lớn. Đây là thời cơ vàng để quyết định chủ trương này. Trước hết, về chọn thời điểm trong tờ trình TƯ xin cho phép bắt đầu điều chỉnh từ năm 2021 và người hưởng như phụ nữ là 56 tuổi từ 2025, thời điểm bắt đầu dân số già”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói.

Đồng tình phải tăng tuổi nghỉ hưu nhưng Chủ tịch Hội liên hiệp Phụ nữ VN Nguyễn Thị Thu Hà đề nghị phải có lộ trình phù hợp với từng đối tượng, trong đó có đối tượng do đặc thù nghề nghiệp, lao động độc hại...

“Như vậy, chúng ta nên giữ nguyên việc nghỉ hưu sớm theo độ tuổi như hiện nay đối với một số đối tượng, ngành nghề như diễn viên múa, vận động viên hay công nhân mỏ, cầu đường… Cũng có thể phải tính luôn việc có chính sách chuyển đổi ngành nghề cho các đối tượng này nếu họ còn lao động”, bà Hà đề nghị.

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc dẫn thực tiễn trên thế giới hiện nay tuổi nghỉ hưu là 60-67. Ví dụ Mỹ, bình quân 63 tuổi, Malaysia 60 tuổi. Thái Lan đến năm 2022 là 61 tuổi và đến 2024 là 63 tuổi...

“Ở ta, nam có thể là 62 đối với các lĩnh vực công chức, viên chức trong đơn vị hành chính sự nghiệp. Còn 60 tuổi đối với các lĩnh vực khác, đặc biệt là lĩnh vực lao động nặng nhọc. Tôi cho rằng nên chia ra để hợp lý hơn”, ông Phớc phân tích.

Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển đề nghị TƯ cân nhắc việc thay đổi điều kiện chế độ hưu trí từ 20 năm tham gia BHXH xuống 10 năm như trong đề án.

"Cần hết sức thận trọng. Khi thảo luận về vấn đề này, Đảng đoàn QH chỉ đề nghị xuống 15 năm, mà 15 cũng là đột phá. Bây giờ giảm xuống 10 thì tình hình quỹ của chúng ta như thế nào? Đóng 10 năm nhưng hưởng hưu trí 22 năm, thậm chí tuổi thọ tăng hơn nữa thì thấy quỹ cân đối như thế nào với việc mất cân đối giữa thu và chi?”, ông Hiển lo lắng và đề nghị không nên giảm quá sâu, cùng lắm 15 năm là tích cực rồi.

Chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động VN Bùi Văn Cường băn khoăn về việc số lao động nhận bảo hiểm 1 lần tăng cao.

Ông dẫn chứng: “Giai đoạn 2012-2017 bình quân mỗi năm có 628 nghìn người hưởng BHXH 1 lần. Tức là 2 người tham gia vào bảo hiểm xã hội thì 1 người rút ra khỏi hệ thống”.

Do đó làm mất đi ý nghĩa đóng BHXH được hưởng lương hưu, đảm bảo cuộc sống của họ khi tuổi già, không trở thành gánh nặng cho xã hội.

Ông đề nghị tính toán quy định khi người lao động nhận trợ cấp 1 lần chỉ nhận phần người lao động đóng còn phần nhà nước hoặc người sử dụng lao động đóng thì không được nhận.

“Như vậy mới hạn chế người lao động xin hưởng bảo hiểm 1 lần và cũng tính toán để tránh câu chuyện hiện nay 19 năm vì không đủ 20 năm xin về hưởng trợ cấp 1 lần”, ông Cường nói.

Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận Nguyễn Mạnh Hùng kể tình trạng DN trốn đóng BHXH qua việc xuất trình bảng lương của người lao động với cơ quan thuế cao hơn nhiều so với xuất trình sổ lương của người lao động với cơ quan BHXH. Thực trạng này khiến cho số nợ BHXH ước tính đến giữa năm 2017 là gần 15 nghìn tỷ đồng.

Ông đề nghị tăng mức phạt đối với nhũng DN này và khắc phục tình trạng 2 sổ lương như hiện nay.

“Cơ quan Thuế có thể sẽ thực hiện đồng thời thu thuế và thu các khoản bảo hiểm bắt buộc của các đơn vị sử dụng lao động. Qua đó, sẽ hạn chế tình trạng chây ì, trốn đóng BHXH và tình trạng 2 sổ lương như hiện nay”, ông Hùng nhấn mạnh.