Bộ trưởng Tài chính giải trình lý do chưa tăng mức giảm trừ gia cảnh

Ngày 29/5, tại phiên thảo luận kinh tế xã hội của Quốc hội, vấn đề thuế thu nhập cá nhân và giảm trừ gia cảnh đã nhận được nhiều sự quan tâm, ý kiến từ các đại biểu.

Trong phiên thảo luận buổi sáng, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Thị Thủy (đại biểu đoàn Bắc Kạn) đã chỉ ra những bất cập trong việc áp dụng mức giảm trừ gia cảnh tính thuế thu nhập cá nhân đang chưa theo kịp thực tiễn. Bà Thủy đề nghị sớm sửa đổi quy định này trong năm nay để tránh thiệt thòi cho người dân.

Chiều cùng ngày, đại biểu Đặng Bích Ngọc (Hoà Bình) đồng tình với Đại biểu Nguyễn Thị Thuỷ (Bắc Kạn) phát biểu sáng nay về mức giảm trừ gia cảnh đối với mỗi người phụ thuộc 4,4 triệu đồng/tháng làm cơ sở để tính thuế thu nhập cá nhân. 

Đại biểu cho rằng, cần điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh đối với bản thân người nộp thuế chỉ đang ở mức 132 triệu đồng/năm, tương đương 11 triệu đồng/tháng; biểu thuế lũy tiến từng phần cũng cần nghiên cứu điều chỉnh nâng các mức thuế lũy tiến từng phần thu nhập (hiện nay phần thu nhập tính thuế đến 60 triệu/năm đã phải chịu thuế suất 5%).

Bà Ngọc đề nghị Chính phủ sớm nghiên cứu, sửa đổi toàn diện Luật Thuế thu nhập cá nhân, theo hướng chỉ tính thuế với người thu nhập cao. Việc này phù hợp với quy mô phát triển kinh tế và không ảnh hưởng tới người thu nhập thấp.

Cuối phiên thảo luận, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc đã có những giải trình về những băn khoăn của các đại biểu.

Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho hay, Luật Thuế thu nhập cá nhân bắt đầu có hiệu lực từ năm 2009, khi đó giảm trừ gia cảnh là khoảng 4 triệu đồng/tháng, giảm trừ gia cảnh của người phụ thuộc là 1,6 triệu đồng/tháng.

Đến luật sửa đổi năm 2013 thì giảm trừ gia cảnh là 9 triệu đồng/tháng, tương đương 108 triệu đồng/năm và mỗi người phụ thuộc là 3,6 triệu đồng/tháng và đưa thêm một điều khi CPI biến động trên 2% thì trình Thường vụ Quốc hội để điều chỉnh giảm trừ gia cảnh.

Như vậy, đến ngày 2/6/2020, Quốc hội đã có Nghị quyết 954 giảm trừ 11 triệu đồng/tháng và mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.

Hiện nay, những người có thu nhập với một người phụ thuộc thì phải có thu nhập 17 triệu trở lên mới phải nộp thuế thu nhập và 2 người phụ thuộc thì phải có thu nhập trên 22 triệu thì mới phải nộp thuế thu nhập, chưa kể trừ các khoản bảo hiểm bắt buộc, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế bắt buộc hay bảo hiểm nghề nghiệp...

Hiện nay chưa trình điều chỉnh là vì so với số liệu của Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư thì thu nhập bình quân hiện nay của chúng ta là 4,96 triệu, như vậy để nộp thuế là 11 triệu đồng thì cao hơn mức thu nhập bình quân là 2,2 lần, trong khi ở thế giới là dưới 1 lần.

Về việc hiện Chính phủ chưa trình điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết vì so với số liệu thống kê, thu nhập bình quân hiện nay của nước ta là 4,96 triệu/tháng. Mức giảm trừ đã cao hơn thu nhập bình quân 2,2 lần. Trong khi tỉ lệ này ở thế giới dưới 1 lần.

Mặt khác, mức tăng chỉ số CPI các năm 2023, 2022 và 2021 chỉ có 11,47%, chưa vượt quá quy định trên 20% (mới đề xuất tăng mức giảm trừ gia cảnh). Do vậy, Bộ Tài chính đang làm đúng pháp luật.

Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến của đại biểu Thủy, hiện nay Thường vụ Quốc hội đã đưa vào chương trình xây dựng pháp luật là sẽ sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân vào tháng 10/2025 và thông qua vào kỳ họp tháng 5 của năm 2026.

"Nếu Thường vụ Quốc hội quyết định cuối năm nay sẽ làm ngay và tháng 5 sang năm thông qua thì chúng tôi sẽ chấp hành, khi tính đến việc xây dựng luật thì sẽ xin ý kiến của đại biểu Quốc hội, Nhân dân và các bộ, ngành để chúng ta đưa ra quy định phù hợp và có nên đưa ra quy định là CPI phải trên 20% hay không thì lúc đó chúng ta sẽ bàn", Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho hay.