Cụ ông mang án tử hình oan 43 năm được công khai xin lỗi

Sáng nay (11/8), tại trung tâm văn hoá huyện ở thị trấn Chờ, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh đã diễn ra lễ công bố quyết định đình chỉ điều tra bị can và công khai xin lỗi đối với ông Trần Văn Thêm (SN 1935, ở xã Yên Phụ, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh) - người mang án tử hình oan. Cụ ông Trần Văn Thêm, người đã 2 lần bị kết án tử,  đã được minh oan sau 43 năm chịu nhiều cay đắng.

Dự buổi xin lỗi có ông Bùi Ngọc Hòa, Phó Chánh án thường trực, TAND Tối cao và đại diện các cơ quan tố tụng trung ương, lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh, chính quyền địa phương, cụ ông Trần Văn Thêm và người thân.

Tại buổi xin lỗi công khai, thiếu tướng Vũ Quang Hưng, Phó Thủ trưởng cơ quan CSĐT Bộ Công an, đã công bố quyết định đình chỉ bị can. Theo lời Thiếu tướng Hưng, kết quả điều tra cho thấy, có căn cứ xác định ông Thêm không phạm tội giết ông Nguyễn Khắc Văn. Căn cứ các quy định của Bộ Luật tố tụng hình sự, quyết định đình chỉ bị can đối với bị can Trần Văn Thêm.

Ông Vũ Quang Hưng đã đọc kết luận điều tra tại buổi xin lỗi. Theo đó, năm 1970, ông Trần Văn Thêm (khi đó 34 tuổi) cùng người em họ tên Nguyên Khắc Văn ghé vào ngủ ở lều cắt tóc. Nửa đêm, hung thủ xông vào dùng búa bổ củi đánh ông Văn tử vong. Ông Thêm sau đó bị kết tội là hung thủ giết người. Năm 1973, các cơ quan tố tụng tỉnh Vĩnh Phú đưa ra xét xử và kết tội ông Thêm mức án tử hình. Không đồng ý với bản án, ông Thêm kêu oan. Đến năm 1974, Tòa án nhân dân tối cao xét xử phúc thẩm kết tội y án sơ thẩm mức án tử hình. Năm 1975, sau khi đối tượng Phan Thanh Nhàn khai giết hại nạn nhân Nguyễn Khắc Văn, Ủy ban thẩm phán Tòa án tối cao đã mở phiên toà theo thủ tục giám đốc thẩm tuyên hủy toàn bộ 2 bản án phúc thẩm, sơ thẩm và giao hồ sơ để cơ quan công an điều tra, xử lý lại theo quy định của pháp luật.

Trên cơ sở quyết định của giám đốc thẩm, cơ quan công an đã tạm tha cho ông Trần Văn Thêm, với giải thích là do có vết thương trên đầu nên Bộ công an cấp cho một giấy miễn lao động nặng. Tuy nhiên, kể từ đó đến nay, việc điều tra lại vẫn chưa được thực hiện, về mặt pháp lý vẫn chưa có quyết định đình chỉ hoặc tiếp tục truy tố đối với ông Trần Văn Thêm. Gần nửa thế kỷ qua, cụ Thêm sống với nỗi oan sai khổ nhục, là tù nhân giết em để cướp của.

Sau khi được tạm tha, ông Trần Văn Thêm đã có nhiều đơn kêu oan đến các cơ quan cao nhất của Đảng, Quốc hội, cơ quan tiến hành tố tụng.

Đến năm 2015, Tòa án nhân dân tối cao đã sao chụp và nhận được các tài liệu liên quan do cụ Thêm và luật sư trợ giúp cho cụ cung cấp. Từ đó, các cơ quan tố tụng Trung ương tiến hành xem xét để có quyết định cuối cùng cho ông Trần Văn Thêm trong thời gian sớm nhất.

Ông Vũ Quang Hưng khẳng định, đây là văn bản pháp lý xác định ông Trần Văn Thêm không thực hiện hành vi giết ông Nguyễn Khắc Văn năm 1970.

Tiếp đó, tại buổi xin lỗi, ông Trần Văn Tuân, Phó chánh án TAND cấp cao tại Hà Nội đọc lời xin lỗi công khai đối với ông Trần Văn Thêm. Bản xin lỗi khẳng định mặc dù ông Thêm không xuất trình được đầy đủ các giấy tờ, do hoàn cảnh khó khăn sau chiến tranh, chia tách tỉnh nên một số tài liệu không còn, tuy nhiên sau đó Bộ công an đã tìm được một số tài liệu, trên cơ sở đó liên ngành tố tụng đã họp ngày 13/4/2016. Đến ngày 8/8, cơ quan cảnh sát điều tra BCA kết luận có đủ căn cứ xác định bị can Thêm không thực hiện hành vi giết ông Văn nên đình chỉ điều tra.

"Hôm nay, đại diện cho cơ quan tố tụng là TAND cấp cao tại Hà Nội (trước đây là TAND Tối cao), VKS cấp cao tại Hà Nội, Cơ quan CSĐT Bộ Công an chúng tôi công khai xin lỗi ông Trần Văn thêm và gia đình theo Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước. Việc khởi tố, xét xử không đúng đã gây tổn thất cho ông Thêm và gia đình. Chúng tôi nhận thấy đây là một bài học đắt giá cho các cơ quan tố tụng trong quá trình xét xử vụ án. Ngay sau ngày hôm nay, chúng tôi sẽ khẩn trương thực hiện đúng quy định về Luật bồi thường của nhà nước, công khai đăng trên thông tin báo đài và giải quyết theo đúng quy định của pháp luật. Chúng tôi mong ông Thêm và gia đình thông cảm sâu sắc, chấp nhận lời xin lỗi của các cơ quan tố tụng đã gây ra cho ông", ông Trần Văn Tuân, Phó chánh án TAND cấp cao tại Hà Nội đọc lời xin lỗi.

Tại buổi xin lỗi, ông Trần Văn Thêm nêu ý kiến: “Tôi bị bắt giam và tuyên án tử hình năm 1974 là bị oan, được các cơ quan xác nhận là vô tội. Tôi xin cảm ơn lãnh đạo nhà nước, lãnh đạo Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Tôi biết ơn ông Hòa, ông Lợi đã không quản ngại khó khăn tìm hiểu bản án, nhân chứng, kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền giải quyết oan sai cho tôi thì mới có được ngày hôm nay. Xin bà con làng xã quê hương, con cháu của ông Nguyễn Khắc Văn chia sẻ thông cảm với nỗi oan ức của tôi trong 46 năm qua để từ nay về sau các cháu, con, anh em tại 2 gia đình gắn kết tình cảm như trước đây".

Buổi xin lỗi vừa kết thúc, người nhà ông Nguyên Khắc Văn (người bị hại trong vụ án) lớn tiếng đòi công lý. Những người thân nạn nhân Văn yêu cầu được biết ai là người đã giết ông Văn.