Để chồng giết vợ tại trụ sở, tòa án Lục Ngạn có trách nhiệm?

Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Giang đã tạm giữ hình sự Dư Văn Thanh (SN 1983, trú ở thôn Chính, xã Hồng Giang, Lục Ngạn, Bắc Giang) để điều tra hành vi giết người. Thanh là đối tượng đã sát hại vợ, đâm trọng thương bố vợ và 1 thẩm phán TAND huyện Lục Ngạn tại trụ sở TAND huyện Lục Ngạn vào sáng 30/10.

Vụ án xảy ra khi Tòa án nhân dân huyện Lục Ngạn giải quyết vụ kiện về tranh chấp hợp đồng vay tài sản. Thanh vay của bố vợ 200 triệu đồng nhưng chưa trả nên bị bố vợ kiện ra tòa. Tại tòa, Thanh gây ra vụ án mạng chấn động. Dư luận đặt câu hỏi về trách nhiệm của tòa án?

Trao đổi với PV Báo Tri thức và Cuộc sống, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, án mạng xảy ra ngay tại trụ sở tòa án là chuyện không thể chấp nhận được. Tòa án là cơ quan có nhiệm vụ bảo vệ công lý, có lực lượng bảo vệ, cảnh sát hỗ trợ tư pháp, có nội quy làm việc, có sự kiểm soát của lực lượng chức năng và có những cán bộ có kinh nghiệm, kỹ năng trong việc hòa giải, giải quyết tranh chấp vậy mà vẫn để án mạng xảy ra thì sẽ xem xét trách nhiệm của các cán bộ, cá nhân có liên quan.

Do đó, để xảy ra án mạng tại trụ sở TAND huyện Lục Ngạn khi đang tổ chức hòa giải cho thấy, thẩm phán chủ trì phiên họp chưa đảm bảo an toàn cho các đương sự, thậm chí có thể có lỗi trong hoạt động nghiệp vụ khi không kiểm soát được tình hình, để đương sự mang theo hung khí và gây án khiến bản thân thẩm phán cũng trở thành nạn nhân.

Luật sư Cường cho biết, theo nội quy tòa án, các đương sự không được phép mang theo súng, đạn, dao kiếm, chất độc, chất cháy, hung khí nguy hiểm vào trụ sở tòa án. Với những vụ việc phức tạp, tòa án có thể yêu cầu lực lượng hỗ trợ tư pháp tham gia bảo vệ phiên tòa, duy trì an ninh trật tự tại phòng làm việc của tòa án. Ngoài ra, tòa án còn có lực lượng bảo vệ để kịp thời xử lý đối với các đối tượng gây rối, hung hãn. Khi vào buổi làm việc, thẩm phán và thư ký cũng nhắc nhở các đường sự tôn trọng quy tắc, nội quy trong buổi làm việc.

Do đó, việc thẩm phán có nhắc nhở các đương sự tôn trọng nội quy, quy tắc làm việc hay không là vấn đề cơ quan chức năng cũng sẽ làm rõ. Diễn biến sự việc thể hiện tính chất mâu thuẫn, căng thẳng như thế nào và thái độ, cách giải quyết, chủ trì phiên hòa giải của thẩm phán như thế nào cũng là vấn đề cần phải làm rõ để xem xét trách nhiệm của thẩm phán, của thư ký trong việc phổ biến nội quy, chủ trì phiên hòa giải.

Theo luật sư Cường, đối tượng sau khi gây án vẫn bỏ trốn khỏi hiện trường sau đó mới tới cơ quan điều tra đầu thú, cho thấy hành vi của đối tượng là rất táo tợn và lực lượng bảo vệ của tòa án đã không hoàn thành nhiệm vụ. Bởi vậy, cần phải xem xét trách nhiệm của lực lượng bảo vệ tòa án, trách nhiệm của cán bộ tham gia buổi hòa giải này xem đã thực hiện hết nhiệm vụ, trách nhiệm của mình hay chưa để hậu quả nghiêm trọng xảy ra như vậy.

“Để án mạng xảy ra ngay tại trụ sở tòa án cho thấy hoạt động tố tụng chưa đã bảo an toàn cho đương sự và cho cán bộ tòa án. Vấn đề này tòa án sẽ phải kiểm điểm, rút kinh nghiệm. Nếu có lỗi của cán bộ tòa án đối với sự việc cũng cần xem xét xử lý kỷ luật theo quy định. Đồng thời, cần phải tăng cường kiểm tra, giám sát những người tham gia tố tụng, phổ biến nhắc nhở nội quy buổi hòa giải, nội quy làm việc tại tòa án. Tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ tòa án để xử lý những tình huống có vấn đề như vậy tránh những vụ việc tương tự có thể xảy ra”, luật sư Cường nêu ý kiến.

Nêu ý kiến về hành vi của Dư Văn Thanh, luật sư Cường cho rằng, hành vi của đối tượng này rất côn đồ, có dự mưu từ trước và gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng nên đối tượng này sẽ bị xử lý hình sự về tội giết người theo khoản 1, Điều 123 BLHS với nhiều tình tiết định khung tăng nặng trách nhiệm hình sự là có tính chất côn đồ, giết nhiều người... mặc dù chỉ có một cái nạn nhân thiệt mạng.

Thông tin ban đầu vụ án cho thấy, nguyên nhân xuất phát từ mâu thuẫn vợ chồng và mâu thuẫn đối với khoản vay nợ của bố vợ khiến vụ việc vụ việc được đưa đến tòa án để giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự.

Thông thường, những tranh chấp dân sự mà các bên không tự giải quyết được, không biết cách giải quyết dẫn đến mâu thuẫn căng thẳng, kéo dài và xung đột có thể xảy ra. Tuy nhiên, trong vụ án này, mâu thuẫn đã được đưa đến tòa án để giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự, đối tượng Thanh vẫn không chờ phán quyết của tòa án mà lại "tự xử" bằng cách dùng dao đâm chết vợ và đâm thương tích nghiêm trọng bố vợ, ngoài ra còn đâm cả thẩm phán đang giải quyết vụ án ngay tại trụ sở toà án. Đây là điều bất thường và ít khi xảy ra trong đời sống xã hội.

Diễn biến của sự việc diễn ra chứng tỏ mâu thuẫn rất căng thẳng, kéo dài, Thanh cảm thấy không có lối thoát nên mới chuẩn bị hung khí để mang đến tòa án, khi sự việc không diễn ra như ý muốn thì sẽ sử dụng hung khí để gây án. Thậm chí, đối tượng này còn ra tay đối với cả thẩm phán đang tổ chức hòa giải vụ việc tranh chấp này cho thấy tính chất côn đồ cao độ và thái độ coi thường pháp luật, coi thường tính mạng, sức khỏe của người khác. Việc tấn công thẩm phán tại trụ sở tòa án cho thấy có thể Thanh còn bức xúc với cả người đang giải quyết vụ việc.

Với hành vi đâm nhiều nhát vào vợ mình khiến nạn nhân tử vong, đối tượng còn đâm dao vào cổ bố vợ và đâm trọng thương thẩm phán, đối tượng hoàn toàn có thể nhận thức được hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, chuẩn bị sẵn hung khí, cố ý thực hiện hành vi có khả năng tước đoạt tính mạng của nhiều người.

Với hung khí nguy hiểm, đâm vào vùng trọng yếu, với thái độ cảm xúc điên cuồng, mãnh liệt như vậy thì hoàn toàn có thể sát hại tính mạng của nhiều người, việc bố vợ và vị thẩm phán không chết là do được cấp cứu kịp thời. Bởi vậy, hành vi của đối tượng được xác định là sử dụng hung khí nguy hiểm để gây án, có tính chất côn đồ và bị áp dụng thêm tình tiết là giết nhiều người. Với diễn biến sự việc như vậy, Thanh sẽ phải đối mặt với hình phạt quy định tại khoản 1, điều 123 bộ luật hình sự năm 2015 là phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

“Việc đầu thú có thể được xác định là tình tiết giảm nhẹ một phần trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, với tính chất côn đồ, manh động, hành vi có thể sát hại nhiều người ngay tại trụ sở tòa án, đối tượng này sẽ phải chịu mức chế tài nghiêm khắc, có thể sẽ là tử hình”, luật sư Cường nêu ý kiến.