Đề thi môn Ngữ văn từ 2025: Không thể học thuộc và chép văn mẫu

Google News

Trong cấu trúc đề thi môn Ngữ văn vừa công bố, phần nghị luận văn học yêu cầu viết với ngữ liệu mới, đòi hỏi học sinh phải tự hiểu, không thể học thuộc và chép văn mẫu.

Ngày 29/12, Bộ GD&ĐT đã công bố Cấu trúc định dạng đề thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 của tất cả các môn.
Trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống, PGS.TS Đỗ Ngọc Thống, Chủ biên môn Ngữ văn Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đánh giá, việc công bố trước hơn 1 năm về định hướng và cấu trúc đề thi là cần thiết và hữu ích cho giáo viên cũng như học sinh trong việc học tập và ôn luyện cho kì thi này.
De thi mon Ngu van tu 2025: Khong the hoc thuoc va chep van mau
 PGS.TS Đỗ Ngọc Thống, Chủ biên môn Ngữ văn Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Đối với cấu trúc định dạng đề thi môn Ngữ văn mà Bộ công bố (dùng thử nghiệm với học sinh lớp Lớp 10, kì 1) đã bám sát đúng các yêu cầu về đánh giá của Chương trình 2018.
“Vừa kế thừa phần đọc hiểu và nghị luận xã hội lâu nay đã khá quen thuộc, vừa tập trung đổi mới ở phần viết nghị luận văn học nhằm khắc phục việc học thuộc và chép văn mẫu”, ông Thống nói.
Theo ông Thống, các thông tin ở phần Yêu cầu và phạm vi đánh giá... nêu ở cuối văn bản của Bộ là rất quan trọng với giáo viên và học sinh, thể hiện ở  các điểm sau:
Chú ý đánh giá cả nghị luận đọc hiểu và nghị luận viết. Đọc hiểu không chỉ được đánh giá ở câu kiểm tra độc lập (4 điểm) mà còn thông qua phần viết, nhất là câu nghị luận xã hội. Vì để viết được đúng yêu cầu của câu nghị luận thì học sinh phải đọc hiểu trước.
Chú ý cả nghị luận xã hội và nghị luận văn học bằng việc quy định ngữ liệu của phần đọc hiểu: Nếu phần đọc hiểu là văn bản nghị luận xã hội hoặc văn bản thông tin thì phần Viết nghị luận xã hội chỉ 2 điểm (viết đoạn văn), văn học 4 điểm (viết bài văn).
Nếu phần đọc hiểu là văn bản nghị luận văn học hoặc văn bản văn học, thì nghị luận xã hội 4 điểm (viết bài văn), nghị luận văn học 2 điểm (viết đoạn văn). Quy định này bảo đảm được nội dung nghị luận xã hội và nghị luận văn học luôn chiếm một tỷ trọng, phù hợp, thích đáng.
De thi mon Ngu van tu 2025: Khong the hoc thuoc va chep van mau-Hinh-2
Một phần đề kiểm tra minh họa môn Ngữ văn lớp 10, Bộ GD&ĐT vừa công bố. Ảnh chụp màn hình.
Chú trọng cả viết đoạn và viết bài văn bằng việc có cả 2 yêu cầu trong đề thi với giới hạn đoạn khoảng 200 chữ và bài khoảng 600 chữ (nghị luận xã hội hoặc nghị luận văn học đều có thể yêu cầu viết đoạn hoặc viết bài tùy thuộc vào ngữ liệu phần đọc hiểu như trên đã nêu).
Một điểm đặc biệt, đó là phần nghị luận văn học yêu cầu viết với Ngữ liệu mới (không có trong các sách giáo khoa), đòi hỏi học sinh phải tự hiểu, tự nêu lên suy nghĩ của chính mình; không học thuộc và không chép văn mẫu được...
De thi mon Ngu van tu 2025: Khong the hoc thuoc va chep van mau-Hinh-3
 Thí sinh Trường THPT Việt Đức (Hà Nội) tham dự Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023. Ảnh: Mai Loan.
Câu đọc hiểu và nghị luận xã hội kế thừa nhưng có đổi mới về cách hỏi, số lượng câu (5 câu với tỷ lệ biết: 2, hiểu: 2 và vận dụng: 1). Câu nghị luận xã hội cũng không nhất thiết liên quan đến nội dung phần đọc hiểu, cho phép tránh được những yêu cầu gượng ép từ ngữ liệu đọc hiểu.
Ngoài ra, còn quy định số lượng tối đa của các ngữ liệu nêu trong đề (không vượt quá 1300 chữ) là cần thiết để phù hợp với thời gian thi, trình độ tiếp nhận của học sinh và việc trình bày đề thi...
"Đó là những nhận xét ban đầu, chắc chắn sẽ còn nhiều vấn đề cần suy nghĩ thêm và làm rõ hơn để tháo gỡ chung về vấn đề này", ông Thống cho hay.
Trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống, bà Nguyễn Bội Quỳnh, Hiệu trưởng Trường THPT Việt Đức, Hà Nội cho hay, việc Bộ GD&ĐT công bố Cấu trúc định dạng đề thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 ở thời điểm này rất hợp lý, bởi học sinh có cả thời gian, lộ trình rất dài để chuẩn bị. Các nhà trường cũng chủ động trong công tác giảng dạy và ôn tập cho các, thiết kế các bài kiểm tra và tập trung vào những nội dung để dạy cho chính xác.
Cấu trúc dịnh dạng đề thi tốt nghiệp THPT giúp các em có thể hình dung được phần nào các thức đề thi, và nhà trường sẽ định hướng, nhân rộng nhiều loại câu hỏi ôn tập dưới nhiều dạng khác nhau. Trong tương lai, nhiều trường đại học sẽ không sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT và xét học bạ, thay vào đó là các kỳ thi đánh giá năng lực. Như vậy, phải có sự chuẩn bị kiến thức rất tổng hợp để các em sẵn sàng tâm thế bước vào kỳ thi đánh giá năng lực của bất kỳ một trường đại học nào.
Để chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025, bà Nguyễn Bội Quỳnh cho biết, Trường THPT Việt Đức đã không đợi đến khi Bộ công bố cấu trúc, định dạng đề thi mới có sự thay đổi trong việc kiểm tra, đánh giá, mà việc này đã được nhà trường tiến hành từ trước.
“Chẳng hạn, việc cho các em làm các dự án, cũng đã thể hiện trình độ của các em, những kiến thức các em thu nhận được trong cả quá trình; hoặc kiểm tra một phần kiến thức mà các em đã học, xem các em tiếp thu đến đâu. Ngoài ra, Trường cũng có những bài thi viết, kết hợp cả tự luận và trắc nghiệm để giúp các em củng cố nền tảng kiến thức chắc chắn, để dù là thi ở đâu cũng có thể làm được”, bà Quỳnh nói.
Mời quý độc giả xem video thí sinh Trường THPT Việt Đức (Hà Nội) đánh giá về đề thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn năm 2023. Video do PV Tri thức và Cuộc sống thực hiện.

Mai Loan