Gia đình xin cho ông Nguyễn Đức Chung tại ngoại: Có được chấp thuận?

Sáng ngày 18/9, trao đổi với một số cơ quan báo chí, luật sư Trương Trọng Nghĩa - Đoàn luật sư TPHCM (bào chữa cho ông Nguyễn Đức Chung) thông tin, gia đình ông Chung đang làm thủ tục xin cho ông được tại ngoại để điều trị bệnh.

Ông Nguyễn Đức Chung - Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã bị khởi tố, bắt tạm giam vào chiều 28/8 về tội “Chiếm đoạt tài liệu bí mật Nhà nước”. Ngoài ra, ông còn bị điều tra trong 2 vụ án khác với các tình tiết: “Buôn lậu”, “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”, “Rửa tiền”, “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Công ty Nhật Cường và vụ “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại UBND TP Hà Nội.

Dư luận đặt câu hỏi, liệu ông Nguyễn Đức Chung có được tại ngoại như mong muốn của gia đình ông?

Trao đổi với PV Kiến Thức, luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, theo quy định của pháp luật, khi bị khởi tố bị can, cơ quan tố tụng sẽ áp dụng các biện pháp ngăn chặn như tạm giam hoặc cấm đi khỏi nơi cư trú. Do đó, việc cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an áp dụng biện pháp tạm giam đối với ông Nguyễn Đức Chung sau khi khởi tố ông này về tội chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước là có cơ sở. Bởi ngoài tội danh đã bị khởi tố, cơ quan điều tra cho biết ông Chung còn liên quan đến ba vụ án khác cần phải điều tra làm rõ.

“Khi bị khởi tố và bắt tạm giam, ông Chung có quyền khiếu nại đối với quyết định khởi tố và quyết định tạm giam đó. Tuy nhiên đến nay chưa có thông tin nào cho thấy ông Chung khiếu nại các quyết định tố tụng này. Bởi vậy, các quyết định khởi tố bị can, lệnh tạm giam là có cơ sở và đang được thực hiện” - luật sư Cường cho biết.

Tuy nhiên, theo luật sư Cường, trong quá trình giải quyết vụ án hình sự, cơ quan điều tra, viện kiểm sát hoặc tòa án cũng có thể thay đổi biện pháp ngăn chặn từ tạm giam chuyển sang cấm đi khỏi nơi cư trú. Việc thay đổi biện pháp ngăn chặn phải trên cơ sở các quy định của pháp luật.

Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án hủy bỏ biện pháp ngăn chặn khi thấy không còn cần thiết hoặc có thể thay thế bằng biện pháp ngăn chặn khác. Ví dụ trường hợp bị can, bị cáo đang bị áp dụng biện pháp tạm giam có thể thay thế sang biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú (hủy bỏ biện pháp tạm giam và ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú) khi có đủ các điều kiện theo quy định của BLTTHS năm 2015.

Trong thời hạn tạm giam, nếu xét thấy không cần thiết phải tiếp tục tạm giam, Cơ quan điều tra phải kịp thời đề nghị Viện kiểm sát hủy bỏ việc tạm giam để trả tự do cho người bị tạm giam hoặc xét thấy cần thiết thì áp dụng biện pháp ngăn chặn khác. Khi đã hết thời hạn tạm giam thì người bị tạm giam phải được trả tự do. Trường hợp xét thấy cần thiết thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng áp dụng biện pháp ngăn chặn khác.

Theo luật sư Cường,theo quy định của pháp luật, trường hợp nào tạm giam, trường hợp nào cấm đi khỏi nơi cư trú, thẩm quyền, thủ tục, điều kiện thay đổi đã được bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định rất rõ ràng. Theo đó bị can, bị cáo có quyền đề nghị thay đổi biện pháp ngăn chặn hoặc áp dụng biện pháp ngăn chặn khác với biện pháp tạm giam. Tuy nhiên yêu cầu đó có được cơ quan tiến hành tố tụng chấp nhận hay không thì phải căn cứ vào quy định pháp luật và phải dựa trên tính chất của vụ án.

Đối với vụ án chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước và hai vụ án khác mà ông Nguyễn Đức Chung đang bị điều tra vì nghi có liên quan đều là những vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lớn đến kinh tế, xã hội và thuộc diện vụ án cơ quan trung ương theo dõi giám sát.

Trong vụ án này có đối tượng chủ mưu là Bùi Quang Huy đang bỏ trốn, bị truy nã gây khó khăn cho công tác điều tra. Ông Chung là người trưởng thành trong lực lượng công an nhân dân, có sự hiểu biết pháp luật sâu sắc, có kinh nghiệm điều tra nên việc áp dụng biện pháp ngăn chặn khác có thể sẽ gặp khó khăn cho cơ quan điều tra. Bởi vậy, cơ hội thay đổi biện pháp ngăn chặn của ông Chung là không cao, trừ trường hợp ông Chung mắc bệnh nặng, hiểm nghèo mà việc tạm giam có thể ảnh hưởng đến tính mạng.

Vấn đề này cơ quan điều tra và viện kiểm sát sẽ xem xét cân nhắc trên cơ sở đảm bảo quyền con người, quyền hợp pháp của bị can bị cáo và đảm bảo vụ án được giải quyết khách quan công bằng, đúng pháp luật.