Giám đốc Sở Y tế Đồng Nai bị khởi tố: Cám dỗ xóa nhòa…lời thề Hippocrates

Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố bị can, bắt tạm giam Phan Huy Anh Vũ, nguyên Giám đốc BVĐK Đồng Nai (hiện là Giám đốc Sở Y tế Đồng Nai) cùng 8 bị can về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" quy định tại Khoản 3, Điều 222, BLHS năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Kết quả điều tra cho thấy, dự án đầu tư xây dựng BVĐK Đồng Nai được UBND tỉnh Đồng Nai phê duyệt điều chỉnh đầu tư với tổng mức đầu tư 1.904 tỷ đồng, giao BVĐK Đồng Nai làm chủ đầu tư. Quá trình lập hồ sơ điều chỉnh dự án, hồ sơ đấu thầu 12 gói thầu mua sắm trang thiết bị y tế giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2015, các cán bộ thuộc chủ đầu tư, công ty AIC; đơn vị tư vấn lập dự án, lập hồ sơ mời thầu, chấm thầu; đơn vị thẩm định giá đã thông đồng, nâng khống giá trị trang thiết bị trong điều chỉnh tổng mức đầu tư và giá gói thầu, thông thầu, gian lận trong đấu thầu, vi phạm nghiêm trọng Luật Đấu thầu để AIC trúng thầu 12 gói thầu với tổng giá trị 476,87 tỷ đồng, gây thiệt hại tài sản Nhà nước bước đầu xác định là 152 tỷ đồng.

Trao đổi với PV Báo Tri thức và Cuộc sống, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường – Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, trong vụ án trên, Giám đốc Sở Y tế Đồng Nai cùng các bị can bị khởi tố về tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Khoản 3, Điều 222, BLHS năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Tội danh này với mức chế tài có thể đến 20 năm tù.

Thông tin từ cơ quan điều tra cho thấy, với số tiền gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng, các bị can trong vụ án này sẽ phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất là phạt tù từ 10 đến 20 năm tù. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. Đây là hình phạt bổ sung qua tòa án có thể xem xét áp dụng đối với các bị can trong vụ án này khi xét xử vụ án theo quy định của pháp luật.

Ngoài tội danh trên, cơ quan điều tra sẽ làm rõ các bị can trong vụ án trên có thỏa thuận với nhau về việc thực hiện hành vi trái pháp luật để hưởng lợi hay không, có chung chi khi thực hiện hành vi trái pháp luật hay không. Trường hợp có căn cứ cho thấy, các cá nhân của doanh nghiệp đã thỏa thuận với giám đốc bệnh viện thời điểm đó và các cán bộ có liên quan về việc thực hiện công việc theo yêu cầu của những người này sẽ được ăn chia tiền thì cơ quan điều tra có thể khởi tố thêm tội đưa hối lộ và tội nhận hối lộ để xử lý theo quy định của pháp luật.

Những hành vi vi phạm trong việc mua sắm máy móc thiết bị y tế thường là hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí; Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; Nhận hối lộ...

Cám dỗ, lợi ích…quên lời thề Hippocrates

Luật sư Cường cho rằng, vụ án trên không phải vụ án đầu tiên liên quan đến việc xử lý cán bộ ngành y tế vi phạm quy định về đấu thầu, quản lý tài sản nhà nước khi mua sắm máy móc, thiết bị y tế. Tuy nhiên, vụ án này một lần nữa cho thấy sai phạm trong việc mua máy sắm máy móc thiết bị y tế đã trở thành vấn nạn của ngành này. Thời gian qua, hàng loạt bệnh viện lớn, CDC một số tỉnh và cả cán bộ cao cấp của ngành y tế bị xử lý liên quan đến mua sắm máy móc thiết bị, liên quan đến hoạt động đấu thầu, quản lý tài sản công... Điều đó cho thấy đã có những lỗ hổng pháp lý trong lĩnh vực này và đạo đức của một bộ phận cán bộ ngành y tế xuống cấp trầm trọng.

Y tế là lĩnh vực đặc thù được nhà nước bao cấp với số lượng tiền rất lớn để xây dựng hạ tầng, mua sắm thiết bị, chi trả tiền lương cho cán bộ ngành y tế. Bởi ngành y có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe nhân dân. Nghề thầy thuốc cũng là nghề được cả xã hội tôn vinh, quý trọng.

Do đó, đòi hỏi cán bộ nhân viên phải có đạo đức, y đức cao mới xứng đáng với danh xưng thầy thuốc để phục vụ nhân dân. Nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, các thầy thuốc phải đọc Lời thề Hippocrates khi chuẩn bị ra trường để hành nghề. Lời thề này được các sinh viên y khoa đọc và nguyện làm theo trong lễ tốt nghiệp. Ở Việt Nam, Bộ Y tế đã ban hành 12 điều y đức & Lời thề Hippocrate trong đó có nội dung: “Tôn trọng pháp luật và thực hiện nghiêm túc các quy chế chuyên môn”.

Tuy nhiên, thực tế có nhiều cán bộ ngành y tế đã quên ngay lời thề trước những cám dỗ vật chất, trước những lợi ích, ích kỷ của bản thân. Minh chứng thời gian qua, cơ quan chức năng liên tục phát hiện những sai phạm, hàng loạt cán bộ lãnh đạo của ngành y, giám đốc bệnh viện, giám đốc trung tâm kiểm soát bệnh tật, giám đốc sở y tế và nhiều bác sĩ, nhân viên y tế bị xử lý kỷ luật, nhiều người bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Vấn đề sai phạm nằm ở chỗ số tiền mà các cán bộ trong ngành y tế quyết định sử dụng để mua sắm máy móc thiết bị là tiền của nhà nước. Nếu các cán bộ ngành y có trách nhiệm, bản lĩnh vượt qua cám dỗ vật chất, coi trọng danh dự sẽ mua được những máy móc thiết bị tiên tiến, hiện đại với giá cả hợp lý để phục vụ nghề nghiệp và giảm thiểu đến mức thấp nhất những chi phí của Nhà nước.

Tuy nhiên, không ít cán bộ y tế lại cấu kết với cá nhân, doanh nghiệp để nâng khống giá trị hàng hóa, thiết bị để nhà nước phải chi phí số tiền rất lớn nhưng mua phải sản phẩm rẻ tiền, kém chất lượng. Đây không chỉ là thiệt hại, thất thoát tài sản của nhà nước, ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ, trong lĩnh vực y tế mà nhân dân không được hưởng lợi từ các thành tựu của ngành y tế. Những thiết bị y tế rẻ tiền, kém chất lượng sẽ không đảm bảo được nhu cầu phục vụ nhân dân, có thể tác động tiêu cực đến việc bảo vệ sức khỏe, tính mạng của người bệnh. Bởi vậy, những vi phạm trong ngành y tế không những làm thất thoát tài sản của nhà nước, làm mất cán bộ có chất lượng mà còn ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh, đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

Vụ án này một lần nữa là tiếng chuông cảnh tỉnh cho các cán bộ thoái hóa, biến chất, vì lợi ích cá nhân, vì cám dỗ vật chất mà đánh đổi danh dự, uy tín của mình để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Đồng thời cho thấy, quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong đấu tranh phòng chống tham nhũng, trong đó có tham nhũng trong lĩnh vực y tế, đây là một cuộc "đại phẫu thuật" trong ngành y tế để đảm bảo quản lý tốt tài sản nhà nước, xây dựng đội ngũ cán bộ y tế vừa hồng, vừa chuyên, xứng đáng để xã hội tôn vinh, quý trọng.