Hồ Gươm ô nhiễm và mất khả năng tự làm sạch

Tại hội thảo lấy ý kiến các nhà khoa học về cải tạo môi trường nước hồ Gươm chiều 15/2, nhiều chuyên gia lo lắng trước tình trạng hồ Gươm ô nhiễm.

Ông Võ Tiến Hùng, Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội, thông tin thành phố xử lý ô nhiễm môi trường khu vực hồ Gươm như tách nước ra khỏi hồ, thử nghiệm nạo vét bùn hồ bằng tàu hút bùn của Đức vào năm 2010.

Sau đó, Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nôi cũng lấy ý kiến các nhà khoa học về các giải pháp cải tạo môi trường hồ (cải tạo nước, cung cấp thức ăn, gắn thiết bị cho cụ rùa…) nhưng chưa có giải pháp cụ thể hóa.

Theo ông Hùng, qua khảo sát hiện trạng cho thấy hồ Gươm mất khả năng tự làm sạch, nước bị ô nhiễm, cá và động vật trong hồ không được bảo vệ. Chất lượng nước suy giảm, độ PH cao ở mức 9,05 - 9,46.

Nước hồ Gươm ô nhiễm là một trong những nguyên nhân khiến cụ rùa bị bệnh, qua đời. Ảnh: Hà Đình Đức.

“Khảo sát bằng trực quan, màu xanh đặc trưng của hồ Gươm là màu xanh lục nhiều chỗ đã biến thành màu đỏ. Hàm lượng dinh dưỡng dư thừa, hiện tượng tảo nở hoa dẫn đến mất oxy nghiêm trọng”, ông Hùng nói.

Ngoài ra, lớp bùn lắng đọng một dày (0,47 đến 1,06 m), chứa nhiều kim loại nặng và khí độc, ảnh hưởng đến sinh vật sống trong hồ… Kết quả nghiên cứu của Viện Công nghệ môi trường cho thấy mật độ sinh vật đáy hồ Gươm thấp và có xu hướng giảm.

Trước tính trạng này, Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đề xuất cải tạo môi trường hồ Gươm qua 2 giải pháp chính là nạo vét bùn, thanh thải phế liệu dưới đáy hồ và xử lý, duy trì chất lượng nước hồ.

Cụ thể, lực lương chức năng sẽ nạo vét tổng thể, thanh thải bùn, phế thải tồn đọng dưới đáy hồ, xử lý nước bằng chế phẩm Redoxy 3C, nhằm mục tiêu cải thiện chất lượng môi trường nước, bảo tồn hệ thủy sinh.

Tại hội thảo, PGS Hà Đình Đức cho rằng việc cải tạo môi trường nước hồ Gươm như hiện nay đã là muộn, nhưng cấp thiết phải làm, bởi hồ là nơi tụ thủy, nếu không làm gì sẽ thành đầm lầy rồi đất liền.

“Năm 1992, Sở Giao thông Công chính (nay là GTVT) định lắp ống hút bùn hơn 100.000 m3 ra sông Hồng, lấy nước về hồ Gươm, nhưng tôi viết thư phản đối lên Hội đồng Bộ trưởng, vì như vậy sẽ làm mất màu nước hồ Gươm”, PGS Đức chia sẻ.

Vị PGS cho rằng cải tạo hồ Gươm cần làm theo nhiều giai đoạn, báo cáo tổng hợp đầy đủ về các thông số kỹ thuật, môi trường, sau mỗi giai đoạn lại kiểm tra lại, bổ cập nước song song khi hút bùn để giữ mực nước.

Các nhà khoa học cũng đều đồng tình với việc cần thiết nạo vét hồ Gươm, nhưng phải thận trọng trong thực hiện. Một trong những vấn đề mấu chốt sau khi nạo vét hồ Gươm, là việc nghiên cứu nước để bổ cập (bổ sung).

Nguồn nước bổ sung cần được tính toán kỹ, đưa ra nhiều giải pháp để cân nhắc lựa chọn như nước sạch (Công ty Nước sạch Hà Nội đang cung cấp bổ sung cho hồ Gươm), nước giếng khoan, nước sông Hồng, nước mưa trữ lại, hay bổ sung nước mặt các hồ khác như hồ Thiền Quang sau khi đã xử lý…