Chính vì cá chốt rất nhiều, rất sẵn cho nên ở Bạc Liêu có câu ca dao nổi tiếng được lưu truyền từ bao đời qua:
Cá chốt kho
Bạc Liêu nước chảy lờ đờ
Dưới sông cá chốt, trên bờ Triều Châu
Triều Châu để chỉ người Triều Châu (Tiều) ở Trung Quốc di cư sang Việt Nam rất đông đúc vào thế kỷ 17. Dù hiện nay, cá chốt Bạc Liêu vơi đi phần nào nhưng vẫn chiếm vị trí không nhỏ trong ẩm thực vùng miền.
Người dân ở nơi đồng ruộng, kênh rạch, không khó để kiếm thức ăn cho một ngày. Chỉ cần ra kênh, mương, rạch vung chài, cá chốt giãy giụa đầy bên trong lưới đến "chóng mặt".
Hay sáng tinh mơ mang lưới đi giăng, đi kéo, một giờ sau gỡ cá "mệt xỉu". Cũng có thể rải một ít cơm trắng, cám khô dưới bến nước, rồi lấy rổ xúc lên là cá chốt vô số con nhảy xoi xói. Cá chốt nhiều quá ăn không hết, người ta nghĩ ngay đến việc đem ủ mắm, phơi khô ăn dần.
Khác với cá trê, cá chốt có ba ngạnh bén, nếu chẳng may bị cá đâm sẽ rất đau nhức, cả tuần vẫn chưa lành. Làm cá chốt trước hết cần rắc tro bếp vào rổ cá. Vùng vẫy một lúc cá khô nhớt và chết.
Bắt cá chốt ra là phải chặt bỏ ngay các ngạnh cá. Sau đó cạo, rửa, mổ bụng và làm sạch. Cá chốt tươi làm món gì cũng ngon: canh chua, chiên giòn, nướng, kho, nấu lẩu, làm khô, ủ mắm... Đặc biệt cá chốt ôm trứng kho tiêu thì ngon không thể tả.
Cách kho cá chốt thì cũng giống như những món cá khác. Bạn có thể thay đổi màu kho tùy thích: từ nước màu dừa thay bằng bột nghệ rất tốt cho sức khỏe (tuy nhiên cũng có người chịu không được mùi nghệ).
Khi chảo cá chốt kho đặc sệt, đó là lúc cá chín tới, rắc một ít tiêu giã nguyên lên mình cá rồi tắt bếp. Món này có thể dùng với cơm (hoặc bún) kèm rau sống.
Cầu kỳ hơn thì ăn với canh chua cá chốt làm tăng thêm phần hấp dẫn. Cá chốt kho rất béo, ngọt thịt, lại thêm ôm trứng rất chi là ngon, không thể tả hết được. Chỉ có thể đến Bạc Liêu một lần thử các món ăn làm từ cá chốt mới cảm nhận được vị ngon trọn vẹn.
Theo Nguyễn Thanh Vũ/Báo Trà Vinh