Ngân hàng SCB được 5 tổ thanh tra bao che như thế nào?

Làm sai lệch kết quả và nhận quà 'lót tay'

Chiều 8/3, phiên xét xử bà Trương Mỹ Lan và 85 bị cáo khác trong vụ án Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các đơn vị liên quan bắt đầu phiên làm việc với phần xét hỏi bị cáo Nguyễn Thị Phụng - Phó Vụ trưởng Vụ I, Cơ quan Thanh tra Giám sát Ngân hàng.

Ở đợt thanh tra thứ nhất, Nguyễn Thị Phụng là tổ trưởng tổ 2, có nhiệm vụ thanh tra Hội sở chính SCB, gồm thanh tra và tổng hợp chung việc tuân thủ một số tỷ lệ an toàn, tăng trưởng tín dụng và kiểm tra hoạt động phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro; xử lý nợ xấu; công tác quản trị điều hành và kiểm toán nội bộ; việc góp vốn vào Tổng Công ty CP Bảo hiểm Bảo Long, dự án BMC Hưng Long. Ngoài ra, còn thanh tra dự án Royal Garden, dự án 6A, dự án Mũi Đèn Đỏ, phương án Times Square tại Chi nhánh Cống Quỳnh, các khách hàng vay vốn mới tại chi nhánh Cầu Giấy.

Kết thúc thanh tra đợt 1, Phụng đã đồng ý bỏ ngoài phần kết luận phân loại nợ xấu, trích lập dự phòng rủi ro, thoái lãi dự thu và không kiến nghị xử lý sai phạm của Ngân hàng SCB đối với các dự án, phương án tái cơ cấu tại dự án Mũi Đèn Đỏ, dự án 6A và dự án Royal Garden tại SCB chi nhánh Cống Quỳnh tại báo cáo kết quả thanh tra và các dự thảo, kết luận thanh tra, làm sai lệch nội dung, kết quả thanh tra theo hướng bao che, có lợi cho SCB.

Đến đợt 2, theo sự chỉ đạo của Đỗ Thị Nhàn, Phụng đã đồng ý thu hẹp phạm vi, thời kỳ thanh tra đối với khoản vay nhóm 71 khách hàng địa chỉ số 4 Nguyễn Thị Minh Khai để bỏ 26 khoản vay của 18/71 khách khỏi Kế hoạch thanh tra, không chuyển hồ sơ sai phạm sang Cơ quan điều tra xử lý.

Phụng là người chỉ đạo Tổ tổng hợp tham mưu cho Đỗ Thị Nhàn và Nguyễn Văn Hưng xây dựng các báo cáo lên lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, Chính phủ với nội dung thể hiện không trung thực, không đầy đủ, sai lệch so với kết quả thanh tra theo hướng bao che cho sai phạm của SCB.

Trong quá trình thanh tra, Nguyễn Thị Phụng đã nhận 20.000 USD và 210 triệu đồng, quà và lợi ích vật chất từ Ngân hàng SCB là 1 đồng hồ, 1 túi xách và 1 chiếc khăn.

Tương tự, Vương Đỗ Anh Tuấn là Tổ trưởng Tổ thanh tra số 3 (đợt 1), Tổ trưởng Tổ 2 (đợt 2). Kết quả thanh tra đợt 1, Vương Đỗ Anh Tuấn không kiến nghị phân loại nợ xấu, trích lập dự phòng rủi ro, thoái lãi dự thu đối với dự án 5-2 tại báo cáo kết quả thanh tra ngày 11/1/2018.

Thanh tra đợt 2, thực hiện theo chỉ đạo của Đỗ Thị Nhàn, Tuấn đã đồng ý thu hẹp phạm vi, thời kỳ thanh tra đối với khoản vay nhóm 71 khách hàng địa chỉ số 4 Nguyễn Thị Minh Khai và đồng ý không chuyển hồ sơ sai phạm sang Cơ quan điều tra xử lý, là căn cứ để giúp Đỗ Thị Nhàn và Nguyễn Văn Hưng tổng hợp nội dung báo cáo không trung thực, không đầy đủ kết quả thanh tra lên lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ.

Quá trình thanh tra, Vương Đỗ Anh Tuấn được nhận 40.000 USD cùng 2 chiếc áo từ SCB, đã trả lại 20.000 USD, còn lại sử dụng cá nhân 20.000 USD.

Còn Trần Văn Tuấn là Tổ trưởng tổ thanh tra số 4 (đợt 1), thành viên Tổ 1 (đợt 2). Kết quả thanh tra đợt 1, Trần Văn Tuấn đã làm rõ sai phạm của SCB liên quan đến 18 khách hàng vay vốn tại dự án Chợ Vải. Tuy nhiên tại báo cáo kết quả thanh tra, các dự thảo và kết luận thanh tra số 3959 đã không báo cáo đúng, đủ, trung thực, khách quan về các sai phạm và không có kiến nghị đúng để xử lý, ngăn chặn các sai phạm này.

Thanh tra đợt 2, Trần Văn Tuấn đã đồng ý thu hẹp phạm vi, thời kỳ thanh tra đối với khoản vay nhóm 71 khách hàng địa chỉ số 4 Nguyễn Thị Minh Khai; trực tiếp tổng hợp kết quả thanh tra của Tổ 3 biết rõ sai phạm của 52/71 khách hàng Nguyễn Thị Minh Khai phải chuyển Cơ quan điều tra để làm rõ nhưng thống nhất ký báo cáo kết quả thanh tra của Đoàn thanh tra không chuyển hồ sơ sai phạm sang Cơ quan điều tra xử lý. Quá trình thanh tra, Trần Văn Tuấn được nhận 6.000 USD và 40 triệu đồng từ SCB.

Còn Lê Thanh Hà là Tổ trưởng cả 2 giai đoạn, có hành vi đồng ý thu hẹp phạm vi, thời kỳ thanh tra đối với khoản vay nhóm 71 khách hàng địa chỉ số 4 Nguyễn Thị Minh Khai; kết quả thanh tra phát hiện các sai phạm của các khoản vay khách hàng địa chỉ số 4 Nguyễn Thị Minh Khai và đã kiên quyết kiến nghị chuyển hồ sơ sang Cơ quan chức năng điều tra xử lý và yêu cầu làm rõ nguồn tiền tất toán để làm rõ việc có cho vay mới để trả nợ cũ không. Tuy nhiên, quá trình tham gia ý kiến dự thảo kết luận thanh tra, Lê Thanh Hà không bảo lưu ý kiến và đồng ý không chuyển hồ sơ sai phạm cho Cơ quan chức năng, điều tra xử lý. Quá trình thanh tra, Lê Thanh Hà được nhận tổng cộng 14.000 USD và 100 triệu đồng từ SCB.

Tại phiên tòa chiều nay, Nguyễn Thị Phụng, Vương Đỗ Anh Tuấn, Trần Văn Tuấn, Lê Thanh Hà và các thanh tra viên, gồm Vũ Khánh Linh, Nguyễn Tuấn Anh, Bùi Tuấn Khoa, Nguyễn Duy Phương, Nguyễn Văn Thùy, Trương Việt Hưng đều thừa nhận hành vi phạm tội của mình.

Bỏ ngoài kết luận

Cáo trạng xác định, đoàn thanh tra của Cơ quan Thanh tra Giám sát Ngân hàng đã bao che sai phạm theo đề xuất, kiến nghị của SCB; báo cáo đề xuất không trung thực, không đầy đủ kết quả thanh tra; điều chỉnh kế hoạch thanh tra không đúng chỉ đạo của Chính phủ theo hướng có lợi cho SCB; dự thảo kết luận thanh tra không khách quan, trái pháp luật.

Tại phần kết quả thanh tra xác định việc cơ cấu lại các phương án, dự án của Ngân hàng SCB có hàng loạt các vi phạm, như vi phạm cho vay, vi phạm sử dụng vốn, vi phạm giải ngân, vi phạm điều kiện theo công văn 289, công văn 756, các phương án, dự án không thể trả nợ khi đến hạn, khoản vay tại các phương án, dự án phải chuyển nợ xấu hơn 61.060 tỷ đồng.

Tuy nhiên, tại phần kết luận và kiến nghị của kết luận 3959 đã bỏ ngoài các chỉ tiêu tài chính làm thay đổi hoàn toàn bản chất hoạt động tín dụng trái pháp luật và thực trạng tài chính của SCB.

Cụ thể, phần kết luận đã bỏ ra ngoài số liệu nợ xấu 3 dự án (Mũi Đèn Đỏ, 6A và Royal Garden) qua kết thanh tra bắt buộc phải chuyển nợ xấu với dư nợ là 37.953 tỷ đồng; bỏ ngoài số trích lập dự phòng rủi ro là 18.796 tỷ đồng và thực hiện thoái lãi dự thu 3.093 tỷ đồng; thoái lãi dự thu ngoài thu nhập SCB đã hạch toán đối với các các khoản repo cổ phiếu (nợ quá hạn) số tiền 3.135 tỷ đồng. Nếu tổng hợp đầy đủ thì nợ xấu của Ngân hàng SCB tại ngày 30/6/2017 là 35,87%, tuy nhiên tại Kết luận thanh tra chỉ thể hiện chỉ tiêu nợ xấu là 20,92%.

Thanh tra cũng không kết luận việc Ngân hàng SCB vi phạm hầu hết các quy định của Ngân hàng Nhà nước tại Điều 146, Luật các Tổ chức Tín dụng năm 2010, công văn 756/NHNN-TTGSNH.m ngày 12/08/2015, như hệ số CAR, lỗ lũy kế, âm vốn chủ sở hữu, nợ xấu. Kết luận không đánh giá các vi phạm này để kiến nghị đưa SCB vào diện kiểm soát đặc biệt hoặc có biện pháp xử lý phù hợp theo quy định về kiểm soát đặc biệt.

Đồng thời, bỏ toàn bộ nội dung kiến nghị yêu cầu thu hồi ngay số tiền vay sử dụng sai mục đích tại dự án 6A là 4.873 tỷ đồng và dự án Mũi Đèn Đỏ là 10.364 tỷ đồng, bỏ toàn bộ nội dung kiến nghị yêu cầu thu hồi đối với dự án Mũi Đèn Đỏ số tiền 13.340 tỷ đồng, dự án 6A số tiền 5.319 tỷ đồng, không kiến nghị chuyển cơ quan điều tra xử lý đối với sai phạm của nhóm 71 khách hàng đăng ký kinh doanh tại số 4 Nguyễn Thị Minh Khai.