Ông chủ TBYT Phương Đông bán máy XN COVID-19: Nói... không đi đôi hành động?

Trong đợt cung cấp một loạt các thiết bị xét nghiệm này hồi cuối tháng 2/2020, ông Nguyễn Xuân Thành, Tổng giám đốc Công ty TNHH Thiết bị y tế Phương Đông từng chia sẻ: “Với tầm nhìn chiến lược, ngay từ thời điểm dịch chưa bùng phát, Phương Đông đã nhập khẩu dự trù rất nhiều máy Realtime PCR, máy lọc máu liên tục, máy tim phổi nhân tạo cấp cứu ECMO để cung cấp cho các bệnh viện, đơn vị y tế nhằm sẵn sàng đối phó dịch với tiêu chí ‘phục vụ bệnh nhân kịp thời là ưu tiên số 1”.

Vị Tổng giám đốc Công ty TNHH Thiết bị y tế Phương Đông này từng khẳng định: “Việc được góp một phần nhỏ bé trong nỗ lực chung để phòng, chống dịch COVID-19 tại Việt Nam là vinh dự và niềm tự hào lớn, để chúng tôi có động lực làm tốt hơn công việc của mình, với chữ Tâm được đặt lên hàng đầu".

Tuy nhiên, thực tế đã diễn ra khiến dư luận thắc mắc việc ông chủ Nguyễn Xuân Thành của Công ty thiết bị y tế Phương Đông đã nói và hành động dường như bất nhất? Bằng chứng là nhiều ngày qua, cả nước nóng hầm hập vì máy xét nghiệp COVID-19 - Realtime PCR bị thổi loạn giá và Công ty Phương Đông có đóng góp không hề nhỏ.

Bằng chứng rõ ràng nhất là việc ngày 22/4, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa khởi tố vụ án hình sự "vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hà Nội (CDC Hà Nội).

Trong số các bị can bị khởi tố, bắt giam về tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, quy định tại điều 222 bộ luật Hình sự năm 2015 có Nguyễn Thanh Tuyền, nhân viên Công ty TNHH thiết bị y tế Phương Đông.

Nhân viên này có liên quan đến hành vi cấu kết, gian lận, thông đồng, nâng khống giá trị gói thầu mua sắm Hệ thống Realtime PCR tự động – xét nghiệm COVID-19.

Từ hành vi của nhân viên Nguyễn Thanh Tuyền, dư luận đã đặt câu hỏi về trách nhiệm của ông Nguyễn Xuân Thành, Tổng Giám đốc Công ty TNHH thiết bị y tế Phương Đông.

Bởi nhân viên kinh doanh dù có vì tham lợi mà cấu kết nâng giá nhưng trong trường hợp này không thể toàn quyền quyết định hết tất cả mọi thứ mà người có trách nhiệm trong vụ việc này là lãnh đạo của doanh nghiệp. Nhân viên dù đưa giá ra cao quá so với thị trường, lãnh đạo doanh nghiệp phải có trách nhiệm điều chỉnh lại giá cho phù hợp để phù hợp với đạo đức kinh doanh và chữ “Tâm” mà lãnh đạo doanh nghiệp này đã từng phát ngôn. Nhân viên kinh doanh cũng không thể được “ưu ái” đại diện ký kết hợp đồng mua bán máy xét nghiệm với các doanh nghiệp khác để nâng giá thiết bị.

Mới đây, một thông tin đáng chú ý từ Thứ trưởng Bộ y tế Nguyễn Trường Sơn khi trả lời cơ quan truyền thông về sự bất thường về giá mua sắm máy Realtime-PCR ở một số địa phương đã thẳng thắn nói rằng, việc mua trọn bộ hệ thống xét nghiệm của Công ty TNHH thiết bị y tế Phương Đông chỉ có 3 đơn vị Hà Nội, Quảng Ninh, Quảng Nam.

Đáng chú ý, trong 3 đơn vị này, lãnh đạo CDC Hà Nội đã bị khởi tố bắt giam do cấu kết, nâng khống giá thiết bị từ 2,3 tỷ đồng giá nhập đến 7 tỷ đồng. Việc Sở y tế Quảng Ninh ký hợp đồng với liên danh nhà thầu 8,4 tỷ đồng giảm giá xuống 5,2 tỷ đồng sau vụ CDC Hà Nội cũng đặt ra nhiều nghi vấn. Mới đây nhất tại Quảng Nam, Công ty CP thương mại và đầu tư Giải Pháp Việt, đơn vị trúng thầu gói mua sắm hệ thống xét nghiệm Realtime PCR tự động cũng xin giảm giá từ 7,23 tỷ đồng xuống gần 4,9 tỷ đồng.

Đáng chú ý, Giám đốc Công ty CP Thương mại và đầu tư Giải Pháp Việt Lê Thị Tuyến cho biết, thiết bị được công ty bà mua lại từ công ty khác chứ không phải trực tiếp nhập máy về bán. Do đó, thời điểm đó, không thể biết được giá nhập khẩu thiết bị. Do đó, không có căn cứ để xác định được là giá mua là cao hay thấp, không có căn cứ để thương thảo về giá với nhà cung cấp.

Việc giảm giá từ 7,23 tỷ xuống gần 4,9 tỷ đồng được bà Tuyến đưa ra lý do là xin giảm tỷ suất lợi nhuận xuống còn 0%. Đồng thời, sau khi đã đàm phán thương lượng lại với phía công ty nhập khẩu thiết bị giảm giá. Điều này cho thấy, việc doanh nghiệp cung cấp đầu vào thiết bị hưởng lợi từ việc “thổi giá” là rất lớn.

Dư luận cho rằng việc “chữ “Tâm” được đặt lên hàng đầu của ông Nguyễn Xuân Thành, Tổng Giám đốc Công ty TNHH thiết bị y tế Phương Đông chỉ là “lời nói, gió bay”. Bởi thực tế đã khiến dư luận hoài nghi “chữ Tâm” của doanh nghiệp này vẫn được đặt sau “lợi nhuận” và doanh thu.

Bởi nếu chữ Tâm được đặt lên hàng đầu, nhân viên công ty Phương Đông đã không thể cấu kết, thông đồng để nâng khống giá máy xét nghiệm và “mua máy của Phương Đông cung cấp đều có giá cao hơn so với công ty khác cung cấp” như Thứ trưởng Bộ y tế Nguyễn Trường Sơn mới đây đã nói.

Ngay việc Công ty TNHH thiết bị y tế Phương Đông từ đàm phán thầu bán hệ thống xét nghiệp COVID-19 - Realtime PCR cho Hải Phòng với giá gần 10 tỷ nhưng khi vụ CDC Hà Nội bung bét thì bỗng dưng thành "cho mượn"...cũng không thể hiện chữ “Tâm” của doanh nghiệp này.

Mới đây, trên website của Công ty TNHH thiết bị y tế Phương Đông đã tiếp tục phát đi những bản tin nói về việc doanh nghiệp cung cấp các máy Realtime RT- PCR phi lợi nhuận, cho mượn miễn phí hoàn toàn tại các bệnh viện lớn như: Bạch Mai, Chợ Rẫy, Nhi TW, Nhi Đồng 1, Nhi Đồng 2... để phục vụ cho công tác chẩn đoán và chống dịch. Tuy nhiên trước những gì đã diễn ra vẫn khiến dư luận khó có thể tin về “chữ Tâm” của Tổng giám đốc Công ty Phương Đông.

Từ một doanh nghiệp tự giới thiệu là tiên phong cung cấp máy xét nghiệm Realtime PCR rút ngắn thời gian xét nghiệm SARS-CoV-2 từ 10 ngày xuống còn 4 giờ đến việc nhân viên công ty bị bắt trong vụ cấu kết, nâng khống máy xét nghiệm tại CDC Hà Nội đã khiến dư luận đặt câu hỏi về uy tín của doanh nghiệp này và nghi ngờ về phát ngôn về việc “chữ “Tâm” được đặt lên hàng đầu” chỉ là bình phong để doanh nghiệp bán máy xét nghiệm COVID-19 và nhiều thiết bị y tế khác, thu lợi nhuận lớn?.