Sáng 2/3, tân Chủ tịch nước sẽ tuyên thệ nhậm chức trước Quốc hội

Sáng 2/3, Quốc hội khóa XV họp kỳ bất thường thứ 4 để thực hiện quy trình bầu Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhiệm kỳ 2021 – 2026.

Trong buổi sáng, dưới sự điều hành của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội sẽ thảo luận, biểu quyết thông qua danh sách rồi tiến hành bầu Chủ tịch nước bằng hình thức bỏ phiếu kín. Kết quả kiểm phiếu sẽ được công bố ngay trong sáng nay trước khi Quốc hội thông qua Nghị quyết về việc bầu Chủ tịch nước.

Tân Chủ tịch nước sẽ tuyên thệ trước Quốc hội theo quy định. Lễ tuyên thệ của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam sẽ được tường thuật trực tiếp trên kênh VTV1 - Đài Truyền hình Việt Nam, kênh VOV1 - Đài Tiếng nói Việt Nam và Truyền hình Quốc hội Việt Nam trong khoảng thời gian từ 10h – 11h ngày 2/3.

Trước đó, ngày 1/3, tại trụ sở Trung ương Đảng, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã họp bất thường để xem xét và cho ý kiến về công tác cán bộ. Tại hội nghị, Trung ương Đảng đã quyết định giới thiệu nhân sự để bầu giữ chức Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhiệm kỳ 2021 - 2026.

Sau đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV quyết định triệu tập Kỳ họp bất thường lần thứ 4, Quốc hội khóa XV để kiện toàn nhân sự Chủ tịch nước.

Việc kiện toàn nhân sự Chủ tịch nước được tiến hành sau khi Quốc hội khóa XV miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam nhiệm kỳ 2021-2026 và cho thôi làm đại biểu Quốc hội khóa XV đối với ông Nguyễn Xuân Phúc, tại kỳ họp bất thường lần thứ 3, diễn ra ngày 18/1/2023.

Bà Võ Thị Ánh Xuân giữ Quyền Chủ tịch nước từ thời điểm đó cho đến khi Quốc hội kiện toàn nhân sự Chủ tịch nước tại kỳ họp bất thường lần thứ 4 này.

Hiến pháp năm 2013 quy định, Chủ tịch nước là người đứng đầu Nhà nước, thay mặt nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam về đối nội và đối ngoại. Chủ tịch nước do Quốc hội bầu trong số đại biểu Quốc hội. Chủ tịch nước chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Quốc hội.

Quy trình bầu Chủ tịch nước được quy định tại Điều 31 Nghị quyết 102/2015/QH13. Cụ thể, Ủy ban thường vụ Quốc hội trình danh sách đề cử để Quốc hội bầu Chủ tịch nước. Đại biểu Quốc hội giới thiệu thêm hoặc tự ứng cử vào chức danh Chủ tịch nước, ngoài danh sách do Ủy ban thường vụ Quốc hội trình.

Đại biểu Quốc hội thảo luận tại Đoàn đại biểu Quốc hội và Chủ tịch Quốc hội họp với các Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội để trao đổi về các vấn đề liên quan đến việc bầu Chủ tịch nước.

Ủy ban thường vụ Quốc hội báo cáo Quốc hội kết quả thảo luận tại Đoàn Đại biểu Quốc hội và giải trình, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội. Đồng thời, trình Quốc hội quyết định danh sách người ứng cử do đại biểu Quốc hội giới thiệu hoặc tự ứng cử.

Quốc hội thảo luận, biểu quyết thông qua Danh sách để bầu Chủ tịch nước. Quốc hội thành lập Ban kiểm phiếu và bầu Chủ tịch nước theo hình thức bỏ phiếu kín. Khi Ban kiểm phiếu công bố kết quả, Quốc hội thảo luận, biểu quyết thông qua Nghị quyết bầu Chủ tịch nước. Chủ tịch nước phải tuyên thệ trung thành với Tổ quốc, nhân dân và Hiến pháp sau khi được bầu.

Quy định số 214 của Bộ Chính trị cũng nêu rõ tiêu chuẩn của Chủ tịch nước. Theo đó, Chủ tịch nước ngoài bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn chung của ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư cần đáp ứng nhiều điều kiện.

Cụ thể, có uy tín cao, là trung tâm đoàn kết trong Trung ương, Bộ Chính trị, trong toàn Đảng và nhân dân. Có năng lực nổi trội, toàn diện trên các mặt công tác, nhất là lĩnh vực đối nội, đối ngoại, an ninh, quốc phòng; hiểu biết sâu, rộng về công tác tư pháp.

Là trung tâm đoàn kết các lực lượng xã hội và các cộng đồng dân tộc trong, ngoài nước. Quyết liệt trong lãnh đạo, điều hành theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được phân công. Đã kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở chức vụ bí thư tỉnh ủy, thành ủy hoặc trưởng ban, bộ, ngành trung ương. Tham gia Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên; trường hợp đặc biệt do Ban Chấp hành Trung ương quyết định.

Chủ tịch nước có những nhiệm vụ và quyền hạn như: Công bố Hiến pháp, luật, pháp lệnh; đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét lại pháp lệnh trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày pháp lệnh được thông qua. Nếu pháp lệnh đó vẫn được Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết tán thành mà Chủ tịch nước không nhất trí thì Chủ tịch nước trình Quốc hội quyết định tại kỳ họp gần nhất.

Đồng thời, Chủ tịch nước đề nghị Quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Phó chủ tịch nước, Thủ tướng; căn cứ vào nghị quyết của Quốc hội, bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Phó thủ tướng, Bộ trưởng và thành viên khác của Chính phủ.

Ngoài ra, Chủ tịch nước còn có quyền đề nghị Quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chánh án TAND Tối cao, Viện trưởng VKSND Tối cao…; quyết định đặc xá; căn cứ vào nghị quyết của Quốc hội, công bố quyết định đại xá.

Theo Hiến pháp, Chủ tịch nước quyết định tặng thưởng huân chương, huy chương, các giải thưởng Nhà nước, danh hiệu vinh dự Nhà nước; quyết định cho nhập quốc tịch, thôi quốc tịch, trở lại quốc tịch hoặc tước quốc tịch Việt Nam.

Chủ tịch nước có quyền thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân, giữ chức Chủ tịch Hội đồng quốc phòng và an ninh; quyết định phong, thăng, giáng, tước quân hàm cấp tướng, chuẩn đô đốc, phó đô đốc, đô đốc hải quân; bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Tổng tham mưu trưởng, Chủ nhiệm Tổng cục chính trị QĐND Việt Nam…