Vụ Thuduc House, 22 cán bộ Cục Thuế TP HCM tiếp tay tội phạm thế nào?

Ngày mai (6/6), dự kiến TAND TP HCM sẽ mở phiên sơ thẩm xét xử 67 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Công ty CP Phát triển nhà Thủ Đức (Thuduc House), Cục Thuế TP HCM và các đơn vị liên quan. Phiên tòa dự kiến kéo dài từ 6/6 đến 10/7.

HĐXX xác định Cục thuế TPHCM, Thuduc House là bị hại và đã triệu tập đại diện 2 cơ quan này tham gia phiên tòa. Đồng thời, triệu tập Hội đồng định giá trong tố tụng hình sự TPHCM, gần 250 người có quyền và nghĩa vụ liên quan, 55 luật sư tham gia phiên xét xử.

Các bị cáo bị truy tố về 10 tội danh: Buôn lậu; vận chuyển trái phép hàng hóa tiền tệ qua biên giới; lừa đảo chiếm đoạt tài sản; nhận hối lộ; sản xuất, buôn bán hàng giả; vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức; sử dụng tài liệu giả của cơ quan tổ chức; vi phạm quy định về quản lý tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Trong số các bị cáo trên, có các cựu lãnh đạo, cán bộ của Cục thuế TPHCM được cho đã gây thất thoát hơn 365 tỷ đồng gồm: Nguyễn Thị Bích Hạnh, cựu Phó Cục trưởng Cục Thuế TPHCM; Phạm Minh Tuấn, cựu Trưởng phòng Kê khai kế toán thuế; Cao Văn Tỵ, cựu Trưởng phòng Thanh tra kiểm tra thuế số 5; Nguyễn Xuân Thắng, cựu Trưởng phòng Kiểm tra nội bộ; Đào Thị Nga, cán bộ Chi Cục thuế quận 1, Nguyễn Phương Nam, cán bộ Chi Cục thuế quận 3; Ngô Huỳnh Lũy, cán bộ Chi Cục thuế quận 5…

Ngoài ra còn có các bị cáo từng là cán bộ công chức thuộc hải quan của Đội Thủ tục hàng hóa nhập khẩu, Đội Giám sát kiểm soát hải quan (thuộc Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Sài Gòn khu vực I); Chi cục kiểm tra sau thông quan, Chi cục Hải quan Chuyển phát nhanh cùng thuộc Cục Hải quan TPHCM gồm: Phạm Duy Bình, Hoàng Trung Kiên, Nguyễn Duy Linh, Trần Văn Thành, Nguyễn Lê Hùng, Lê Hoàng Hải và Bùi Hữu Trên.

Theo cáo trạng, chủ mưu vụ án được xác định là Trịnh Tiến Dũng (sinh năm 1974, được xác định đang bỏ trốn và cư trú tại Mỹ từ năm 2019, đang bị truy nã). Bộ Công an tách vụ án hình sự, tạm đình chỉ điều tra bị can này, khi nào bắt được sẽ xử lý.

Theo cáo trạng, Trịnh Tiến Dũng (chủ mưu đã bỏ trốn) phạm các tội: "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", "Buôn lậu" và "Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới". Dũng được xác định chỉ đạo đồng phạm thực hiện các hoạt động kinh doanh phi pháp thông qua Cty Thuduc House để được hoàn thuế trái quy định, chiếm đoạt hơn 365 tỷ đồng của Nhà nước.

Từ năm 2017 đến năm 2019, Trịnh Tiến Dũng chỉ đạo các đồng phạm thành lập nhiều doanh nghiệp ở Việt Nam và nước ngoài để lập hồ sơ xuất nhập khẩu hàng hóa. Sau khi làm thủ tục xuất khẩu linh kiện điện tử đi Mỹ, Campuchia, UAE, Singapore, thông qua các đầu mối trung gian, Dũng cho tổ chức lập hồ sơ hoàn thuế giá trị gia tăng để chiếm đoạt tiền của Nhà nước.

Từ tháng 8/2019 đến 8/2020, Dũng đã chỉ đạo đồng phạm móc nối với Nguyễn Vũ Bảo Hoàng, Tổng Giám đốc Thuduc House và nhiều người, lập, ký hàng trăm hợp đồng kinh tế với 8 công ty nước ngoài để bán linh kiện điện tử cho các đối tác. Tổng giá trị các lô hàng xuất khẩu là hơn 158 triệu USD (hơn 3.600 tỷ đồng). Thực tế, các hàng hóa này đều là giả nhưng được nâng khống giá nhiều lần để lợi dụng chính sách khuyến khích doanh nghiệp xuất khẩu linh kiện điện tử có thuế suất 0%, để được hoàn thuế.

Để hợp thức hóa hồ sơ đầu vào, Thuduc House đã lập, ký 334 hợp đồng mua bán linh kiện điện tử lòng vòng với nhiều Cty trong nước, tổng giá trị hơn 4.000 tỷ đồng; trong đó có 10% tiền thuế giá trị gia tăng (365 tỷ đồng). Thuduc House sau đó lập 19 bộ hồ sơ gửi Cục Thuế TP đề nghị hoàn thuế giá trị gia tăng hơn 430 tỷ đồng.

Cục Thuế TP đã ban hành 17 quyết định hoàn thuế GTGT hơn 365 tỷ đồng cho Cty này. Trong đó, bà Hạnh đã ký 15 quyết định hoàn hơn 331 tỷ đồng sai quy định.

Cáo trạng xác định, Thuduc House có số tiền hoàn thuế tăng đột biến, doanh nghiệp bên mua và bán có quan hệ liên kết. Bởi thế, theo quy định, toàn bộ hồ sơ hoàn thuế phải thuộc diện kiểm tra trước, hoàn thuế sau. Tuy nhiên, các cán bộ Cục Thuế thành phố đã không tuân thủ quy định của pháp luật về quản lý thuế; không đối chiếu số liệu, báo cáo dấu hiệu bất thường trong các bộ hồ sơ; không tổ chức thanh tra để phát hiện sai phạm, vẫn thực hiện "hoàn thuế trước khi kiểm tra".

Tại các văn bản đề xuất thẩm định hồ sơ đề nghị hoàn thuế, chính lãnh đạo, cán bộ của Cục Thuế thành phố đã đánh giá mức độ rủi ro và kiến nghị kiểm tra. Tuy nhiên, nhóm đối tượng là cán bộ Cục Thuế vẫn tiếp tục ký hồ sơ đề xuất cho Thuduc House được hoàn thuế.

Theo cáo trạng, bị cáo Nguyễn Thị Bích Hạnh khi còn giữ chức vụ Phó cục trưởng Cục Thuế TPHCM có trách nhiệm giải quyết thủ tục hoàn thuế đối với Thuduc House. Bị can này đã được báo cáo các dấu hiệu rủi ro về thuế liên quan đến những hồ sơ của Thuduc House, nhưng không chỉ đạo các bộ phận liên quan tiến hành xác minh.

Bị can Hạnh cũng không chỉ đạo trao đổi, giải quyết giữa các bộ phận liên quan khi có ý kiến chưa thống nhất; bỏ qua các dấu hiệu rủi ro mà cấp dưới đã báo cáo. Nguyễn Thị Bích Hạnh đã trực tiếp ký duyệt 15 quyết định hoàn thuế cho Thuduc House, gây thất thoát hơn 331 tỷ đồng của ngân sách.

Quá trình điều tra, Nguyễn Thị Bích Hạnh đã khai nhận hành vi phạm tội và thừa nhận thiếu sót, không thực hiện đúng các quy định, quy trình, thủ tục giải quyết hồ sơ hoàn thuế.

17 bị can khác là cựu cán bộ của Cục Thuế TP HCM và một số Chi cục Thuế bị cáo trạng xác định đã ký duyệt đề xuất hoàn thuế, thẩm định hồ sơ hoàn thuế, thanh tra sau hoàn thuế..., nhưng không thực hiện đúng nhiệm vụ, không ngăn chặn được hành vi lừa đảo chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT của Thuduc House, dẫn đến nhà nước bị chiếm đoạt hơn 331 tỷ đồng.

Ngoài sai phạm về hoàn thuế, 3 cán bộ thuế còn nhận hối lộ tổng số tiền hơn 7 tỷ đồng. Theo cáo trạng, Lưu Thị Ngát, Giám đốc Công ty Khánh Hưng trao đổi, thống nhất với Trịnh Tiến Dũng, Trần Hoàn Tiên, Trần Nhất Thanh về việc lập, sử dụng 17 công ty "ma" để xuất hóa đơn GTGT khống cho 6 công ty trung gian của Trịnh Tiến Dũng.

Để duy trì hoạt động của các công ty này, Ngát trực tiếp hoặc nhờ Đặng Ngọc Phú (đã xuất cảnh ra nước ngoài) trao đổi, thống nhất với các cán bộ thuế phụ trách địa bàn là Đào Thị Nga, cựu cán bộ Chi cục Thuế Quận 1, Nguyễn Phương Nam, cựu cán bộ Chi cục Thuế Quận 3, Ngô Huỳnh Lũy, cựu cán bộ Chi cục Thuế Quận 5.

Cụ thể, Ngát sẽ chi tiền cho các cán bộ này (tương đương tỉ lệ từ 0,2-0,3% trên tổng doanh số xuất hóa đơn GTGT của các công ty) để thực hiện yêu cầu của Ngát, như: không đề xuất cấp trên kiểm tra hoạt động kinh doanh, báo trước việc kiểm tra, thanh tra thuế; báo trước cho Ngát những công ty có thể bị cưỡng chế thu thuế để Ngát nộp thuế, tránh bị cưỡng chế... Trong đó, Nam nhận của Ngát 6,1 tỷ đồng, Nga nhận 776 triệu đồng, Lũy nhận 497 triệu đồng. Hai bị can Nga và Lũy đã nộp lại toàn bộ số tiền nhận từ Ngát.

Cáo trạng cho rằng, đối với các bị cáo còn lại thuộc Cục thuế TP HCM được xác định không tuân thủ quy định của pháp luật về quản lý thuế, quy trình trong việc xét duyệt, thẩm định hoàn thuế GTGT. Nhóm cán bộ này còn không đối chiếu số liệu, không báo cáo dấu hiệu bất thường trong các bộ hồ sơ, không tổ chức thanh tra để phát hiện sai phạm. Các hành vi này dẫn đến việc hoàn thuế không đúng, gây thất thoát cho Nhà nước hơn 365 tỷ đồng.

Với cách thức tương tự, Dũng chiếm đoạt hơn 172 tỷ đồng tiền hoàn thuế của Cục Thuế Tây Ninh và Cục Thuế Đồng Nai thông qua nhiều Cty khác. Hành vi sai phạm của các cán bộ Cục Thuế hai địa phương này được tách ra để điều tra xử lý sau…