Bài tập
Động tác dạng khép khớp vai: Người bệnh ngồi thoải mái trên ghế hai tay buông dọc theo cơ thể, nhẹ nhàng từ từ đưa cánh tay bên bệnh ngang bằng với vai, giữ nguyên ở tư thế đó 30 giây rồi từ từ đưa về vị trí ban đầu. Làm động tác này 10 - 15 lần, mỗi ngày 2 - 3 lần.
Động tác lên trên xuống dưới: Vẫn tư thế và tiến độ như trên người bệnh đưa tay thẳng lên phía đầu bao giờ không đưa được nữa thì dừng lại giữ 10 - 15 giây, từ từ hạ xuống, làm động tác 10 - 15 lần, mỗi ngày làm 2 - 3 lần.
Động tác chải đầu: Người bệnh ngồi thoải mái trên ghế, đưa bàn tay phía khớp vai bị bệnh lên chải đầu 1 - 2 lần, ngày làm 1 - 2 lần, nhất là sáng sớm ngủ dậy và khi làm việc lâu một tư thế để tăng cường lưu thông khí huyết vùng vai cánh tay.
Động tác xoay khớp vai: Người bệnh ngồi tư thế như động tác 1, cẳng tay vuông góc với cánh tay nhẹ nhàng xoay khớp vai theo chiều xoáy chân ốc 5 - 10 lần và ngược lại, ngày làm 2 - 3 lần.
Xoa bóp
Người bệnh ngồi thoải mái dùng các vân ngón tay bên lành day từ nhẹ đến mạnh, từ chậm đến nhanh từ mỏm cùng vai đòn, vùng quanh khớp vai xuống xương bả vai rồi lên vùng huyệt kiên tỉnh 3 - 5 lần. Tiếp đó dùng khớp ngón tay, bàn tay bên lành kết hợp vận động cổ tay để lăn vùng trên 3 - 5 lần với lực nhẹ nhàng chậm, thấm sâu và cảm thấy căng tức dễ chịu là được. Sau đó bóp lại vùng trên 3 - 5 lần.
 |
| Ảnh minh họa. |
Bấm huyệt
Dùng vân ngón tay cái bấm lần lượt các huyệt kiên ngung, kiên tỉnh, thiên tông, trung phủ, tý nhu, kiên trinh với một lực nhẹ nhàng thấm sâu, từ nhẹ tới mạnh, từ chậm tới nhanh làm sao cảm thấy căng tức tại chỗ và lan sang vùng lân cận và cảm thấy ấm nóng dễ chịu là đạt yêu cầu.
Vị trí các huyệt cần tác động: Kiên ngung ở giữa mỏm cùng vai và mấu chuyển lớn xương cánh tay. Kiên tỉnh ở trung điểm nối huyệt kiên ngung và lồi cao nhất phía cổ VII. Trung phủ ở chính giữa bờ trên xương đòn đo xuống 1 thốn huyệt nằm trên liên sườn II rãnh delta ngực. Thiên tông ở chính giữa chỗ hõm xương bả vai. Tý nhu ở đầu cuối của cơ tam giác cánh tay, trên đường nối huyệt khúc trì và kiên ngung. Kiên trinh ở khép cánh tay dọc thân, từ đầu chỉ nếp nách thẳng lên 1 thốn là huyệt.
Bài thuốc
Khương hoạt 8g, phòng phong 8g, xích thược 12g, uất kim 12g, đương quy 8g, cam thảo 6g, hoàng kỳ 12g, sinh khương 4g, đại táo 12g. Cách dùng: Nước đầu cho 1.000ml nước sắc còn 200ml, nước 2 cho khoảng 800ml nước sắc còn 150ml, đem trộn chung chia uống trong ngày, uống khi thuốc còn ấm, ngày uống 1 thang, uống liên tục 1 - 2 liệu trình. Một liệu trình là 15 ngày.
Thuốc Nam - trà thuốc
Cây xấu hổ thái lát, phơi khô, sao vàng hạ thổ 30g, dây đau xương 15g, kim ngân hoa 10g, gừng tươi 5 lát. Tất cả đem sắc hãm uống trong ngày.
Thuốc chườm - đắp
Nghệ già, gừng mỗi thứ 1 củ bằng ngón chân cái, lá ngải một nắm, muối 1 thìa cà phê, rượu một chén nhỏ, tất cả đem giã nhỏ xào nóng bọc vải chườm hoặc đắp chỗ đau ngày 1 - 2 lần.
Lá đu đủ non 1 - 2 lá, gừng, nghệ già mỗi thứ một củ như ngón chân cái, muối 1 thìa cà phê, đem giã nhuyễn đắp chỗ đau ngày thay thuốc một lần đắp liên tục đến khi khỏi. Trong khi đắp thấy bỏng rát cần bỏ ra ngay tránh gây bỏng da.
Để bệnh nhanh chóng ổn định, ngoài thuốc uống, sinh hoạt dinh dưỡng hợp lý, người bệnh cần kiên trì tập luyện hằng ngày để tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra như sưng nề vai cánh tay, viêm dính khớp vai, mất sức lao động cánh tay. Không ăn các thực phẩm như dưa muối, cà muối, thịt chó, thịt gà, đồ ăn nấu với cơm mẻ...
Lương y Chu Văn Tiến (Hội Đông y huyện Vĩnh Tường)