 |
| GS.TS Nguyễn Văn Chương đang thăm khám cho bệnh nhân. |
Đau đầu do bệnh lý cột sống cổ thường xuất hiện nhiều triệu chứng và hội chứng kèm theo là do sự kế cận của các mạch máu và thần kinh đối với cột sống cổ. Nguyên nhân hay gặp do chấn thương, thoái hóa, chèn ép rễ thần kinh, hẹp bẩm sinh... Dưới đây là các chứng đau đầu liên quan đến cột sống cổ.
Đau dây thần kinh chẩm lớn: Người bệnh xuất hiện điểm đau ngay ở dưới da đầu, tương ứng với vùng lõm của xương chẩm, là nơi thoát ra của dây thần kinh chẩm. Đau có tính chất khu trú tại vùng chẩm lan ra đỉnh đầu hoặc sau tai và lan ra rõ rệt khi kích thích như ấn, đè, ép. Đặc biệt là đau nhói buốt với cường độ cao khi thầy thuốc ấn đúng vào vị trí thoát ra của dây thần kinh. Để điều trị chứng bệnh này thì có thể phẫu thuật; đeo nẹp cổ đối với các trường hợp do chèn ép chấn thương; dùng các thuốc giảm đau thông thường bằng đường uống...
Đau gáy lan tỏa, đau vùng đầu cổ: Đây cũng là những nguyên nhân thường gặp khi đau đầu. Trong một số tư thế sai lệch kéo dài cũng như diễn biến theo tuổi tác, một số điểm chịu áp lực trọng tải thường xuyên dễ hình thành các gai xương hoặc các biến đổi phì đại làm thay đổi cấu trúc của các bờ tận cùng thân đốt, khớp đốt sống, các dây chằng, đĩa đệm, được gọi chung la thoái hóa cột sống. Vì vậy, khi có sự co kéo hoặc hoạt động quá mức của cột sống cổ cũng như khi bị thoái hóa cột sống có thể rất dễ gây thương tổn.
Thiểu năng sống - nền: Khi chức năng hệ động mạch sống - nền không đảm bảo tưới máu đủ với lưu lượng 28 - 30ml máu/100g não/phút cho thân não, tiểu não, phần dưới thùy thái dương... Trên lâm sàng sẽ có biểu hiện rối loạn chức năng các cấu trúc tương ứng và có bảng lâm sàng "thiểu năng tuần hoàn não hệ động mạch đốt sống - thân nền” hay gọi tắt là thiểu năng sống - nền.
Hội chứng thiểu năng sống - nền chiếm khoảng 26,6% trong thoái hóa cột sống cổ. Các triệu chứng bao gồm chóng mặt, ù tai, giảm thính lực tạm thời, rối loạn thăng bằng, giảm thị lực, người mệt mỏi, buồn ngủ... Triệu chứng đau đầu khởi phát đột ngột dữ dội, khu trú rõ rệt một bên đầu kèm theo chóng mặt cấp tính, có thể mất ý thức...
Hội chứng cổ - đầu: Người bệnh thấy đau đầu thành cơn, phụ thuộc vào tư thế vận động của đầu là một triệu chứng đặc trưng. Triệu chứng xuất hiện đột ngột và cũng thoái lui nhanh, biểu hiện đa dạng, có thể đau nửa đầu lan lên trán, cũng có thể đau cả hai bên vùng chẩm, kèm theo chóng mặt và rối loạn thính giác, thị giác...
Dị dạng Chiari: Các triệu chứng chính của dị dạng là đau đầu, đau cổ phổ biến nhất kèm theo rối loạn dáng đi, có thể rối loạn chức năng của nhóm dây thần kinh sọ vùng hành não. Triệu chứng đau đầu vùng chẩm nặng nề có thể liên quan đến tăng áp lực sọ não. Có 5 hội chứng lâm sàng chủ yếu của dị dạng Chiari ở người lớn là rỗng tủy, liệt nhẹ hai chi dưới liên quan đến sự chèn ép trực tiếp của tủy sống, hội chứng tiểu não, tăng áp lực trong sọ, rối loạn các dây thần kinh sọ não vùng hành não...
GS.TS Nguyễn Văn Chương (Chủ nhiệm Bộ môn Nội thần kinh, Bệnh viện 103)