Khi mất ngủ, cơ thể không có thời gian bù đắp lại năng lượng mất đi trong ngày làm việc trước đó. Dưới đây là các cách giúp cải thiện giấc ngủ.
Không dùng thuốc
Tập thói quen nên ngủ và thức vào một thời điểm nhất định trong đêm, không nên ngủ vào buổi trưa quá dài (trung bình 15 - 30 phút là đủ). Phòng ngủ cần yên tĩnh, thoáng (không quá nhiều vật, sách vở...), ánh sáng phù hợp (không quá sáng), không ăn quá no hoặc ngược lại bị quá đói sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ, tránh uống trà, cà phê đậm đặc vài giờ trước khi ngủ. Tập thở sâu, đặc biệt thở cơ hoành (thở vào sâu, bụng di động theo nhịp thở trong khi hạn chế cử động của lồng ngực như vai không nhấc lên, cơ cổ, cơ ngực không co kéo mạnh).
 |
| Thực hiện tốt thư giãn, giấc ngủ sẽ dễ dàng có chất lượng. |
Tập thư giãn: Nằm thả lỏng các cơ từ mặt, cổ, ngực, bụng, tay, chân; không nghĩ ngợi miên man; tập trung tư tưởng theo dõi vào động tác hít vào thở ra đều đặn; tự nhủ rằng tay chân và toàn thân tôi có cảm giác nặng ấm. Thực hiện tốt thư giãn, giấc ngủ sẽ dễ dàng có chất lượng.
Day ấn một số
huyệt có tác dụng dịu sự căng thẳng và an thần gồm: Huyệt ấn đường (điểm giữa hai đầu trong chân mày), huyệt an miên (điểm sau trái tai khoảng 1,5cm), huyệt nội quan (điểm giữa 2 gân cơ trên nếp gấp cổ tay khoảng 3cm), huyệt tam âm giao (điểm trên chỗ cao nhất của mắt cá trong khoảng 4cm, sát bờ sau xương chày), huyệt túc tam lý (dưới góc dưới xương bánh chè khoảng 4cm, phía ngoài bờ trước xương chày).
Xoa nóng bàn chân cả mặt lòng và mặt lưng, hoặc ngâm bàn chân trong nước ấm khoảng 50 độ C.
Sử dụng dược liệu dễ tìm trong vườn nhà
Rau nhút: Rau nhút non được sử dụng nấu canh với cá, thịt, tôm; củ sen, hạt sen, tâm sen và củ súng dùng món nào cũng được; nhãn nhục dùng nấu nước hoặc kết hợp hạt sen, táo nấu chè giúp dễ ngủ.
Lá vông nem: Có tác dụng an thần mạnh khi hấp vào nồi cơm hoặc luộc hay nấu chung với vài vị thuốc khác. Lạc tiên dùng lá và thân, có tác dụng an thần kinh, giúp tăng chất lượng giấc ngủ.
Ăn hoặc uống nước ép quả cà chua, cà rốt, quả bơ, trái khóm, chuối: Vì có chứa nhiều vitamin B2, B3, B6, C... giúp cơ thể tạo được chất Serotonin, một neurohormone giúp ngủ.
Tuy nhiên, nếu áp dụng các biện pháp trên vẫn chưa cải thiện được giấc ngủ cần tìm hiểu đánh giá tình trạng cụ thể của người bệnh, y học cổ truyền gọi đó là biện chứng luận trị. Nghĩa là tìm ra cơ quan quan nào của cơ thể hiện bất ổn, tổng trạng tốt hay suy nhược để chọn vị thuốc hoặc bài thuốc phù hợp.
BSCK II Trần Văn Năm (Phó Viện trưởng Viện Y dược học Dân tộc TPHCM)