Sữa mẹ có tác dụng chính là nuôi dưỡng con trẻ. Chính sự bổ dưỡng của sữa mẹ mà người ta nghĩ ra cách sản xuất nhiều sản phẩm từ nguồn sữa quý này. Tại nhiều nước ở châu Á như Hàn Quốc, Trung Quốc, trào lưu dùng xà phòng làm từ sữa mẹ không còn quá mới mẻ.
Tận dụng tối đa sữa mẹ
Tại Việt Nam, chưa có một công trình nghiên cứu sâu nào về xà phòng “made in suame” nhưng đã xuất hiện những cá nhân đứng ra làm sản phẩm này.
Người được coi là khởi xướng của trào lưu này tại Việt Nam là một cô gái 8X Đỗ Anh Thư, người đã có nhiều năm nghiên cứu sản xuất xà phòng handmade và hiện là giám đốc Công ty TNHH Thực
Mỹ Phẩm Grandpa's Garden. Theo chia sẻ của nữ giám đốc trẻ này thì cô không học hỏi kinh nghiệm của quốc gia nào mà ý tưởng làm xà phòng từ sữa mẹ xuất phát từ thực tế: nhiều bà mẹ có nguồn sữa dồi dào, bỏ đi thì tiếc nên Thư nghĩ ra sao không dùng sữa làm xà phòng.
 |
| Ảnh minh họa. |
Theo quảng cáo cũng như “thú nhận” của những người có đam mê làm xà phòng thì xà phòng từ sữa mẹ bao gồm dầu ô liu, dầu dừa, dầu cọ, dầu hạnh nhân… trộn đều với nhau và đun sôi ở nhiệt độ 40 độ C. Sữa mẹ và xút NaOH cũng được trộn đều với nhau rồi đem đun với nhiệt độ 40 độ C. Cứ 75% hỗn hợp dầu thì cho 25% sữa mẹ và tạo khuôn. Một bánh xà phòng trọng lượng bất kỳ sẽ có 1/4 thành phần là sữa mẹ.
Thông thường, một mẻ 2kg sữa mẹ sẽ mất khoảng 40-60 phút chế biến. Chế biến xong, đổ ra khuôn để nguội và đợi khoảng 6 tuần, xút bay hết mới giao cho người dùng. Xút (NaOH) có độ PH cao, trong khi độ pH phù hợp sử dụng là 5-10. Xà phòng vừa làm xong có độ PH luôn cao hơn 10 và cần để (thường là 6 tuần) nó giảm xuống mới có thể dùng được.
Do làm từ nguồn sữa mẹ quý hiếm nên giá thành của loại xà phòng này khá cao. Nó không có giá cố định mà tùy thuộc vào mỗi nơi nhận làm. Một cơ sở tư nhân tiết lộ, trung bình mỗi đơn hàng gồm 3kg xà phòng (20-40 bánh), mỗi kg xà phòng có giá 1,5 triệu đồng. Hiện những cơ sở tư nhân mới chỉ nhận làm gia công chứ không bán đại trà, hoặc cá nhân có sở thích làm xà phòng sẽ nhận làm gia công.
Nghe thì quý, nhưng dùng chưa chắc đã tốt
Trên nhiều trang mạng, khách hàng hết lời ca ngợi: xà phòng làm từ sữa mẹ có thể dùng để rửa mặt và tắm; xà phòng này có độ dưỡng ẩm cao, đặc biệt sau khi dùng thì làn da thêm mịn màng, sáng hơn và dùng lâu dài thì hạn chế mụn.
Trao đổi với phóng viên
Kiến Thức,
tiến sĩ Trần Hồng Côn, khoa Hóa, Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội, cho biết, thành phần chủ yếu để tạo xà phòng là các este của axit béo trong dầu dừa, khi nấu với xút sẽ tạo xà phòng (muối của các axit béo). Phần sữa mẹ cho vào chỉ chứa rất ít các este nói trên, nên ảnh hưởng tốt hay xấu khó đánh giá được, nhất là trong sử dụng xà phòng. Trên thực tế hiện nay, xà phòng được làm theo công thức chung cộng thêm các chất hoạt động bề mặt mạnh, chất tạo màu, chất thơm và có thể là các chất làm ẩm/mềm da.
Tiến sĩ Côn cũng hoài nghi: “Lấy đâu ra nhiều sữa mẹ thế để sản xuất xà phòng?”. Từ sự hoài nghi này, ông cũng nghi ngờ về độ an toàn của xà phòng làm từ sữa mẹ: “Về độ an toàn của xà phòng sữa mẹ thì tôi không thể nói gì được, vì không biết ai cấp chứng nhận an toàn cho loại xà phòng này? Muốn biết chất lượng của xà phòng này, cần xem ai là người cấp chứng nhận. Riêng tôi không tin nó có tác dụng gì tốt hơn các loại xà phòng có chất lượng hiện hành không có sữa mẹ. Tôi nghĩ 'sữa mẹ' có thể là cụm từ tâm lý nhiều hơn là hiện thực”.
Cùng chung quan điểm này, PGS.TS Lê Văn Cát, Phòng hóa Môi trường, Viện Hóa học – Viện hàm lâm khoa học và công nghệ Việt Nam, nói: "Làm xà phòng khá đơn giản, gồm axít béo, xút đun lên sẽ xảy ra phản ứng thủy phân tạo thành xà phòng. Thực sự xà phòng làm từ sữa mẹ tôi chưa nghe bao giờ, phải chăng lại là thông tin từ Trung Quốc? Nếu đúng xà phòng là từ sữa thì axít béo trong sữa mẹ không nhiều nên khó mà tốt".
"Thời xưa khi công nghệ còn chưa phát triển, người ta dùng sữa bò nhưng không hiệu quả lắm. Hiện nay xà phòng chủ yếu là hỗn hợp gồm chất tạo bọt, chất tẩy rửa, hương liệu tạo mùi thơm. Tất cả các loại xà phòng (bột và bánh) đều an toàn và có độ PH trung tính. Thực sự xà phòng từ sữa mẹ tôi không tin lắm về độ an toàn và hiệu quả như xà phòng thông dụng hiện nay".
“Người tiêu dùng nên thông minh một chút. Nên xem xuất xứ, thẩm định, đánh giá và cấp phép của các cơ quan có uy tín sau khi nghe quảng cáo và trước khi mua, dùng một sản phẩm mới” TS Côn khuyên.
Lệ Hà