Làm việc sau nghỉ hưu là điều cần khuyến khích bởi nó giúp người cao tuổi sống vui, sống khoẻ, sống có ích. Tuy nhiên, cường độ làm việc như thế nào là vấn đề nhiều người quan tâm, bởi khi có tuổi, người cao tuổi không thể có được sức khoẻ sung mãn để dễ dàng đáp ứng nhu cầu của công việc.
Tùy sức khoẻ, giảm cường độ
ThS Đinh Đoàn, Công ty TNHH Tư vấn tâm lý, Đào tạo phát triển Cá nhân và Cộng đồng khẳng định, dù đã nghỉ hưu, hay lớn tuổi, dù gia đình kinh tế không khó khăn, người cao tuổi vẫn nên được khuyến khích tham gia lao động vừa sức, vừa có thu nhập, vừa vui, lại không cảm thấy mình là người thừa, người vô dụng và tụt hậu quá xa. Chỉ có điều làm việc ở tuổi già phải biết tùy vào sức khoẻ, tùy tính chất công việc để sắp xếp thời gian hợp lý, cân đối giữa công việc và nghỉ ngơi, thư giãn.
Chia sẻ bí quyết cá nhân, GS.TSKH Phan Trường Thị, Viện trưởng Viện Đá quý - Trang sức Việt Nam cho biết, ông có bệnh đau tim và đã phải mổ tim. Thế nhưng, không vì thế mà ông ngừng làm việc, bởi công việc giúp ông khoẻ hơn, lâu già hơn, tinh thần lại vui vẻ, sảng khoái. Làm việc dường như là nhu cầu sinh học không thể thiếu đối với ông, bởi ông cho rằng nếu không làm việc, não sẽ teo đi, tuổi già sẽ lôi kéo mình đi vào cõi hư vô lúc nào không hay.
Hơn nữa, công việc ông làm lại là sở thích, đam mê của ông nên đó còn là nhu cầu của trái tim. Ngoài ra, cũng có thể nói một phần là do nhu cầu xã hội buộc mình không thể nghỉ, bởi có những việc xã hội cần mình mà mình không thể dừng được và công việc của mình thực sự hữu ích cho xã hội. Chỉ có điều làm việc ở tuổi già phải biết tùy sức, làm nhiều hay ít là theo sức khoẻ chứ không thể cố được.
Ông cho rằng, đối với người già làm việc không thể có chuyện làm theo hình thức đều đặn 8 tiếng mỗi ngày, mà phải làm theo sở thích, theo điều kiện sức khoẻ. "Có khi cả tuần tôi chơi suốt, chỉ làm việc khoảng 4 - 5 tiếng, nhưng đó là khoảng thời gian làm việc thực sự hiệu quả, bởi ngay cả khi chơi tôi vẫn tư duy, vẫn suy nghĩ đến những việc mình đang làm. Nói chung, với người già nên tùy sức khoẻ, tùy tính chất công việc để sắp xếp thời gian hợp lý, cân đối giữa công việc và nghỉ ngơi, thư giãn. Công việc của người già phải là công việc phù hợp, xứng tầm với kiến thức chuyên môn, kỹ năng, kinh nghiệm của mình".
 |
| PGS.TS Nguyễn Văn Hùng tại hiện trường để phân tích sự sụt lún đường Lê Văn Lương kéo dài năm 2012. |
Tùy "hoàn cảnh" mà tham gia các hoạt động
PGS.TS Nguyễn Văn Hùng, Hiệu trưởng trường Đại học Lương Thế Vinh cho biết, có người sau khi nghỉ hưu thì nghỉ hoàn toàn, có người nghỉ từng phần, thậm chí có người còn làm việc hăng say và cống hiến nhiều hơn khi chưa nghỉ hưu. Việc làm gì sau nghỉ hưu còn phụ thuộc vào sức khoẻ, suy nghĩ và năng lực của từng người.
Theo PGS.TS Nguyễn Văn Hùng, sau nghỉ hưu có người chọn cách ở nhà vui vầy cùng con cháu, đấy cũng là một lựa chọn tốt bởi đó là cách giúp đỡ con cái, tạo niềm vui cho chính mình, tuy nhiên việc tham gia một hoạt động mang tính chất đơn điệu rất dễ dẫn đến cảm giác nhàm chán, mệt mỏi. Vì thế, ngoài việc dành thời gian nhiều hơn lúc chưa nghỉ hưu cho gia đình, người cao tuổi nên tham gia các hoạt động khác tùy thuộc vào "hoàn cảnh" của mỗi người.
Trước câu hỏi với người cao tuổi làm việc thế nào là vừa đủ, PGS.TS Nguyễn Văn Hùng cho biết: Đúng là với người cao tuổi, sức khoẻ không còn được sung mãn như khi còn trai trẻ, nhưng bù lại lại có sự thông thái và khôn ngoan của người đã kinh qua nhiều năm công tác. Ở tuổi đó, người cao tuổi bị hạn chế về sức khoẻ, nhưng họ lại có sự tích lũy về kinh nghiệm, về các mối quan hệ. Người cao tuổi làm việc không dùng đến sức mà dùng đến kinh nghiệm tích lũy, vốn sống và các mối quan hệ đã tạo dựng trong suốt những năm tháng tuổi trẻ. Ông kể, giờ ông vẫn đảm nhiệm cương vị Hiệu trưởng trường Đại học Lương Thế Vinh mà không cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng.
Nếu có điều kiện thì người về hưu nên tham gia các công việc phù hợp với lứa tuổi, sức khoẻ và năng lực chuyên môn của từng người như giảng dạy, nghiên cứu khoa học hoặc tham gia các hội nghề nghiệp, các câu lạc bộ... để không bị cô đơn, trì trệ. Đối với những người không có điều kiện thì nên tham gia hội người cao tuổi, câu lạc bộ dưỡng sinh gần nhà để được giao lưu, trò chuyện với mọi người nhằm tạo một tinh thần và thể chất tốt nhất.
ThS Đinh Đoàn
Đức Anh