Ngoài khoai lang, củ từ, khoai mài, dong riềng thì củ sắn dây cũng được người thành phố ưa chuộng những năm gần đây.
Theo tìm hiểu, sắn dây là một loại cây dạng leo và có thể sống lâu năm. Thân cây có lông và có thể đạt chiều dài tới 10m. Rễ của cây phát triển tốt, có thể phát triển to thành củ hình trụ dài. Vỏ củ sắn dây màu nâu. Củ chắc, có chứa nhiều tinh bột và thơm nhẹ. Lá của cây sắn dây là loại lá kép, mọc so le.
Củ sắn dây từng là món ăn cứu đói, nay thành đặc sản ở thành phố
Săn dây vốn mọc hoang dại và xuất hiện ở nhiều tỉnh thành của nước ta. Trước đây, khi cuộc sống còn khó khăn, sắn dây là món ăn "cứu đói", vừa ngọt vừa mát.
"Ngày trước sau vườn nhà tôi bố trồng cả hàng sắn dây. Tôi thích nhất cảnh bố bổ từng nhát cuốc xuống lớp đất bao quanh gốc rồi khéo léo luồn lách để lộ ra những củ sắn dây to, dài, ngoằn ngoèo như những con trăn. Chị em tôi cứ thế hào hứng bê từng thúng về tập kết ở nền giếng. Chị em tôi cứ thế tỉ mỉ cọ sạch từng lớp đất bám trong từng khe nhỏ trên vỏ sắn dây.
Mẹ tôi bảo những củ già, cứng sẽ có nhiều tinh bột và ngọt nước. Khi luộc cũng chẳng cần cho đường hay thêm bất kỳ hương liệu gì, bởi củ sắn dây tươi đã sẵn vị ngọt và có hương thơm đặc trưng rồi", bạn Hà Giang (ở Nghệ An) kể.
Củ sắn dây luộc sẵn được bán ở các tuyến phố của Hà Nội
Hà Giang nói thêm, khi nhai sắn dây sẽ hơi bã một chút vì củ sắn dây già có rất nhiều xơ. Nhưng chỉ cần chậm rãi nhai kỹ sẽ càng cảm nhận được hương vị thơm ngon, bùi bùi. Đây là một loại cây rất dễ trồng và thường được trồng vào cuối xuân, đầu hè. Từ tháng 1 tới tháng 3 năm sau là bắt đầu mùa thu hoạch.
Củ sắn dây có thể luộc hoặc làm thành bột. Bột sắn dây giờ đây thành đặc sản nổi tiếng. Bột sắn dây ướp hương hoa bưởi là một thức uống giải nhiệt rất mát và bổ vào mùa hè.
Hiện nhiều gánh hàng rong trên các tuyến phố của Hà Nội có bán củ sắn dây luộc. Nhiều người mê củ sắn dây nhưng ít ai tự mua về nhà luộc. Khi muốn ăn sẽ mua 1-2 khúc đã luộc sẵn của chị hàng rong là tiện nhất. Vì một củ sắn dây thường rất lớn, luộc ra mà không ăn hết để lâu dễ bị hỏng. Hơn nữa, do có kích thước lớn, lại rất cứng, chắc nên luộc sắn dây thường mất thời gian. Nếu tự luộc ở nhà phải mất hơn 3 giờ vì đun ít, nhiệt trong nồi thấp nên sắn lâu chín hơn.
Bột sắn dây là thức uống giải nhiệt và có nhiều công dụng với sức khoẻ
Cách luộc củ sắn dây cũng khá đơn giản, Rửa sạch củ sắn dây, sau đó bỏ vào nồi cho xâm xấp nước mà luộc. Đun đều lửa tới khi nào xiên chiếc đũa vào củ sắn dây thấy mềm mềm, êm êm tay là được. Chờ sắn nguội rồi cắt ra thành từng khúc vừa ăn.
Tại các chợ ở Hà Nội, mỗi khi đến mùa, sắn dây được bán với giá 30.000 đồng/kg, còn sắn dây luộc sẵn có giá 80.000 đồng/kg.
Theo đông y, củ sắn dây có vị ngọt, tính bình, mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, giải rượu rất tốt. Ngoài ra sắn dây còn dùng chữa cảm sốt, nhiệt miệng, nhức đầu, mụn nhọt, táo bón, phòng ngừa các loại rôm sảy do thời tiết quá nóng bức...
PHÚ NGUYỄN