Về thăm vườn dương xỉ của anh Nguyễn Hữu Khánh (SN 1988) ở khối Đóng, phường Quang Phong, Thị xã Thái Hòa (Nghệ An), không ai có thể tưởng tượng được rằng loại cây vốn mọc dại khắp nơi này nay lại có thể trở thành nguồn thu nhập cho gia đình anh và nhiều bà con khác trong vùng cùng theo đuổi nghề trồng cây dương xỉ.
Anh Khánh thành công trong việc trồng dương xỉ, mang lại nguồn thu nhập đáng kể
Năm 2016, anh Khánh khăn gói vào Đắk Nông làm thuê cho các trang trại trồng cây cảnh, học hỏi kinh nghiệm trồng, chăm sóc cây cảnh, tìm một loại cây phù hợp với chất đất, khí hậu ở địa phương mình để sau về khởi nghiệp. Sau đó, anh đã mạnh dạn đầu tư xây dựng nhà màng trồng cây dương xỉ Pháp theo hướng công nghệ cao nhằm cung cấp dương xỉ cho thị trường dưới nhiều hình thức: Cắt lá cung cấp cho tiệm hoa, cung cấp cây giống cho những nhà vườn khác… Đặc biệt trong số đó có những chậu dương xỉ bonsai, hay còn gọi là dương xỉ sinh vật cảnh.
Nghe có vẻ lạ, bởi dương xỉ (tên khoa học là Pteridophyte) là một loại thực vật sinh sản bằng bào tử. Nó chủ yếu mọc ở ven suối ẩm và râm mát hoặc xung quanh giếng đá. Đây là loài cây thuộc họ Polypodiaceae, nó có nguồn gốc từ Châu Á. Loài cây nhiệt đới này hết sức quen thuộc với mỗi chúng ta, dương xỉ mọc ở khắp nơi tại các vùng nông thôn, đặc biệt là những nơi ẩm thấp.
Cân cảnh cây dương xỉ cổ thụ.
Chậu dương xỉ để bàn.
Cũng chính vì vậy mà khi trồng loại cây này có nhiều ưu điểm vượt trội như dễ canh tác, không đòi hỏi nhiều kỹ thuật, không phụ thuộc vào thời gian, thu hoạch sớm hay muộn và giá cả ổn định…
Theo anh Khánh, lý do dương xỉ được nhiều người ưa chuộng chọn làm cây bonsai là bởi nguồn năng lượng và ý nghĩa mà loại cây này mang lại. Loài cây này giúp tập trung nguồn năng lượng tốt, thanh mát cho không gian trong ngôi nhà của mình như chính sức sống của cây vậy...
Về mặt phong thủy, cây dương xỉ có với sức sống mãnh liệt và xanh tốt quanh năm đã mang đến cho gia chủ sức khỏe dồi dào, sung mãn và tập trung nguồn năng lượng may mắn, hưng thịnh cho cả căn nhà. Một số nghiên cứu khoa học còn chỉ ra, loại cây này có khả năng ức chế Xylen, hấp thụ chất Aldehyde formic và toluen từ máy in và máy vi tính. Do vậy có thể nói, một chậu dương xỉ bonsai trong phòng làm việc chính là một chiếc máy lọc không khí từ thiên nhiên.
Loại cây này vốn mọc bờ bụi ở khắp các miền quê Việt Nam
Ngoài ra, dương xỉ còn được dùng làm thuốc chữa một số bệnh. Nhiều bài thuốc đông y cổ truyền từ xa xưa đã có thành phần là rễ, lá cây dương xỉ…
Vốn có hình lá khá đẹp mắt và xanh mát quanh năm nên trồng dương xỉ bonsai không quá khó. Có thể trồng dương xỉ ở trong trong chậu hoặc bình thủy sinh để trang trí bàn học, phòng tiếp khách, phòng bếp, trên bệ cầu thang, hoặc trong phòng họp, trên bàn làm việc… Với những cây dương xỉ cao có thể dùng kệ đỡ, tạo dáng và đặt cây ở góc hoặc lối đi văn phòng, góc nhà…. Ngoài ra cây còn được dùng để tạo thành tiểu cảnh ở bồn cây hay khe nước của một hòn non bộ, trồng viền lối đi trong nhà, dùng để trang trí trong các bể cá cảnh…
Hiện tại, dương xỉ bonsai rất phổ biến trên thị trường, loại cây vốn mọc dại tự nhiên này được tìm về và trồng trong những chậu khá đẹp, giá chỉ vài chục đến vài trăm nghìn đồng/chậu. Đối với những gốc dương xỉ rừng thân gỗ, có kích thước lớn, hoặc các dáng cây độc lạ trong tự nhiên thì giá cả nhỉnh hơn, được bán với giá từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng.
Anh Hùng bên mẫu dương xỉ mới trong bộ sưu tập của mình
Anh Tô Văn Hùng (ở TP.HCM) là một người sưu tập các chậu bonsai dương xỉ. Anh cho biết bản thân anh yêu thích loại cây này từ lâu và nghiên cứu cách tạo dáng, cũng như cách trồng và chăm sóc loại cây mọc dại này từ vài năm trước. Đến nay, vườn nhà anh cũng có đến vài chục chậu dương xỉ to nhỏ khác nhau để trao đổi với các anh em cùng thú vui chơi bonsai dương xỉ, cũng như trưng bày. Anh thường xuyên đi săn lùng các gốc dương xỉ tự nhiên và mày mò kỹ thuật chăm sóc.
Theo anh Hùng, dương xỉ là loại cây khá ưa ẩm ướt, bóng râm, đồng thời nó cũng ưa ánh sáng xung quanh. Vì thế nên trồng cây ở những nơi có ánh sáng vừa phải. “Để bảo dưỡng hàng ngày, bạn có thể đặt cây cảnh này trong một môi trường mát mẻ và thông gió, đặc biệt môi trường cần được giữ ẩm. Khi đất khô bạn cần tưới nước kịp thời. Vào mùa sinh trưởng cao điểm nên tưới phân loãng mỗi tháng một lần để cây cảnh phát triển tươi tốt”, anh Hùng chia sẻ kinh nghiệm
H.A