Miền Tây từ lâu đã nổi tiếng là nơi phong cảnh thiên nhiên thơ mộng, hữu tình. Du khách tới đây còn vô cùng ấn tượng với những món đặc sản thơm ngon, lạ miệng, trong đó có những loại nghe tên rất lạ như dây mỏ quạ.
Mỏ quạ là cây dây leo mọc hoang dại có cùng họ với thiên lý nhưng mùi vị đậm đà hơn. Chúng vào mùa từ khoảng tháng 5 đến tháng 9 âm lịch hàng năm, lá có màu xanh, hình trái tim.
Dây mỏ quạ mọc mọc hoang ở góc vườn, ngoài hàng rào hay bụi rậm…
Hoa của cây mỏ quạ mọc thành từng chùm giống hoa thiên lý nhưng khác màu, có mùi thơm thoang thoảng đặc trưng. Trái non có màu xanh như trái gòn non, khi lớn có kích thước bằng đầu ngón chân cái, phía đuôi trái uốn cong lên trông như mỏ quạ. Có lẽ bởi hình dáng quả như vậy mà người dân địa phương mới gọi chúng với cái tên như mỏ quạ. Khi chín, trái chuyển từ màu xanh sang sang màu đỏ đẹp mắt.
Người dân địa phương cho biết, trái mỏ quạ khi già sẽ tự nứt vỏ, hạt dẹt màu đen, được kết dính bởi những chùm lông tơ màu trắng bên dưới, bay bồng bềnh theo gió rồi rơi xuống đất, đâm chồi nảy lộc lên cây mới.
Cả lá, đọt non, hoa và quả của cây mỏ quạ đều có thế làm thành những món ăn dân dã vừa ngon vừa lạ miệng.
Tưởng chỉ là cây mọc hoang dại ở góc vườn, bụi rậm, bám vào cây khác để sinh sôi nảy nở nhưng ít ai biết rằng, đọt và lá non, hoa và trái non của cây mỏ quạ đều có thể làm thành những món ăn lạ miệng và vô cùng hấp dẫn. Từ xưa, đây đã là món ăn dân dã gắn với những bữa cơm của người miền Tây. Người dân nơi đây còn dùng dây mỏ quạ để đãi khách quý.
Đọt mỏ quạ thường được dùng để nấu canh tép, hoặc canh thịt băm; trái non để luộc chấm mắm cá, hay dùng để kho thịt. Hoa mỏ quạ dùng để xào cùng thịt bò, nhúng lẩu. Vị ngọt của thịt bò, hòa lẫn vị giòn, ngọt, và mùi thơm đặc trưng của hoa mỏ quạ khiến ai ăn thử cũng thích mê.
Trái mỏ quạ có thể đem xào hoặc hầm canh.
Quả mỏ quạ nhồi với chả cá thát lát rồi đem hầm tựa như khổ qua hầm thịt cũng là món ăn nổi tiếng ở đây. So với khổ qua, trái mỏ quạ mềm hơn, thơm và ngọt hơn, đem nấu thành canh sẽ được món thanh mát cho ngày hè. Chả cá hòa quyện với mùi vị đặc trưng của trái mỏ quạ khiến hương vị thêm phần hấp dẫn, càng thưởng thức càng thấy mê.
Hiện nay, khi điều kiện kinh tế đi lên, người dân thành phố lại có xu hướng tìm về những món ăn dân dã vừa sạch vừa lạ miệng, thì dây mỏ quạ trở thành món đặc sản được ưa chuộng. Thế nhưng, dây mỏ quạ và trái mỏ quạ trong tự nhiên khá hiếm, mỗi năm chỉ có một mùa nên không dễ mua được.
Tại chợ quê và một số cửa hàng bán đặc sản vùng miền, dây mỏ quạ và quả mỏ quạ có giá 70.000 đồng/kg. Ở Phú Quốc cũng có quả mỏ quạ nhưng chỉ dùng để ngâm rượu, khác với quả dây mỏ quạ ở miền Tây.
Trái mỏ quạ Phú Quốc dùng để ngâm rượu, hình dáng khác với mỏ quạ ở miền Tây.
H.A