Ếch là món ăn dân dã ở các vùng miền của Việt Nam. Ếch đồng có mặt trong các nhà hàng, quán ăn, có giá chỉ từ 70.000-100.000 đồng/kg. Thế nhưng, ở đỉnh Mẫu Sơn, Lạng Sơn có một loại ếch cực kỳ quý hiếm, giá đắt gấp 10 lần so với ếch đồng, đó là con ếch hương.
Ếch hương còn có tên gọi khác là ếch đại gia, ếch công nương, chúng sống hoàn toàn trong tự nhiên trên núi Mẫu Sơn nên thịt rất thơm, dai, không tanh như ếch đồng.
Mùa sinh sản của ếch hương vào khoảng tháng 5, tháng 6. Tới khoảng tháng 10, tháng 11 là thời điểm ếch đạt trọng lượng và chất lượng cao nhất. Chỉ có duy nhất tại đỉnh Mẫu Sơn người ta mới tìm thấy giống ếch này, đặc biệt chưa ai nhân giống và nuôi thành công ếch hương nên giá thành của loại đặc sản này trở nên đắt đỏ.
"Ếch hương rừng có đặc điểm rất riêng, chúng có màu nâu đen giống màu đá, con đực có gai ở dưới cổ, trọng lượng lớn nhất cũng chỉ được khoảng 400 gram/con. Thịt ếch hương sau khi chế biến có vị ngọt, thơm, chắc như thịt gà chọi, không tanh như ếch đồng nên người sành ăn ai cũng muốn thưởng thức mỗi khi đến mùa", chị Hòa (trú tại xã Mẫu Sơn, huyện Lộc Bình, Lạng Sơn) chia sẻ.
Theo chị Hòa, trước đây ếch hương chưa có ai biết tới, đến mùa người dân địa phương "săn" về để chế biến món ăn hoặc dành để đãi khách quý. Những năm gần đây, khi du lịch Mẫu Sơn phát triển, món ếch hương núi được biết tới rộng rãi. Tuy nhiên, nguồn ếch hương trong tự nhiên tại vùng núi Mẫu Sơn hiện nay còn rất ít do quá trình biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến quá trình sinh sản và phát triển của chúng. Đồng thời, ếch hương là đặc sản có giá trị cao nên bị khai thác quá mức dẫn đến ngày càng cạn kiệt.
"Việc khai thác ếch hương cũng không hề đơn giản, chúng sống ở những khe đá dọc bờ suối nên đường đi rất nguy hiểm và trơn trượt. Ban ngày, chúng nấp trong mấy khe đá hoặc hốc đất, hễ chỗ nào nghi có ếch thì đào. Còn nếu săn ếch vào ban đêm, cần trang bị thêm đèn pin hoặc bó đuốc để soi.
Săn ếch hương vào ban đêm là dễ nhất vì khi nhìn thấy ánh sáng chúng sẽ đứng im một chỗ. Ếch hương hiền, chúng thấy người không nhảy nên chỉ cần túm lấy nó và bỏ bao là xong", chị Hòa nói thêm.
Từ ếch hương có thể chế biến thành các món: ếch chiên giòn, nấu măng chua, lẩu, xào sả ớt, hầm thuốc bắc. Trong đó, ếch hương nấu măng chua là món ăn đặc sắc hơn cả.
Vì ngon và quý hiếm nên nhiều khách sành ăn ở Hà Nội lên tận Mẫu Sơn để đặt mua ếch hương mỗi khi đến mùa. Trước khi lên họ phải đặt hàng trước cả tuần hoặc cả tháng, mua một lúc cả chục cân rồi chở về.
H.A