Sơn La nổi tiếng với nhiều đặc sản thơm ngon làm nao lòng thực khách khi đặt chân đến. Trong đó chúng ta không thể không kể đến thịt thối có giòi - món ăn không thể thiếu trong các dịp quan trọng của người dân tộc Khơ Mú.
Chị Giàng Thị Pía (32 tuổi) - hiện sinh sống và làm việc tại Sơn La cho biết, chỉ cần bước chân vào nhà người Khơ Mú, mọi người sẽ thấy ngay những miếng thịt trâu, bò, lợn và cả nội tạng treo ở gác bếp đã ngả màu và bốc mùi hôi. "Đây chính là nguyên liệu vô cùng quan trọng trong món Kính Coong – món ăn truyền thống từ lâu đời của dân tộc Khơ Mú, cũng là món không thể thiếu của người Khơ Mú trong những dịp cưới xin, lễ tết. Đối với họ, miếng thịt có mùi thối luôn là một hương vị đặc biệt, càng thối càng ngon, và những ai ăn quen sẽ nghiện", người phụ nữ nói.
Theo tiếng Khơ Mú, Kính nghĩa là một loại canh thập cẩm, Coong là tên gọi của tổng hợp hầu hết các loại gia vị, rau củ quả,... nấu với thịt thối. Theo đó Kính Coong theo cách hiểu của ngôn ngữ phổ thông có nghĩa là canh thịt thối.
Để tạo ra thịt thối, người đồng bào Khơ Mú treo thịt lên gác bếp một thời gian dài rồi hàng ngày vẩy nước để tạo độ ẩm, thu hút ruồi nhặng bay đến đậu vào làm tổ, mang theo cả vi sinh vật. "Thịt không được tẩm ướp muối, gia vị mà treo chờ phân hủy đến khi bốc mùi thì mang ra chế biến, thịt càng thối càng đạt tiêu chuẩn và đặc biệt càng có nhiều giòi người chế biến càng thích, món ăn càng ngon. Họ chỉ treo những phần thịt dễ bị thối nhất như nội tạng, thịt bụng...", chị Pía cho hay.
Để nấu được món Kính Coong, người Khơ Mú phải đổ nước hầm nát nhừ, cho các loại rau củ quả, gia vị thêm một ít bột gạo cho sóng sánh. "Trước đây, món Kính Coong lấy từ thành phẩm săn bắt của người Khơ Mú. Mọi thú vật săn bắt được vật như lợn, trâu, bò, hoẵng đều được đưa vào chế biến. Đặc biệt, chuột là món rất được ưa chuộng bởi dễ gây mùi thối nhất trong các loại thịt.
Ngày nay thú rừng ít đi, người Khơ Mú dùng chính sản phẩm gia súc, gia cầm nuôi trong nhà để chế biến", người phụ nữ chia sẻ.
Canh thịt thối hiện là một món ăn không thể thiếu trong các bữa tiệc đãi khách của người Khơ Mú. Theo họ, nếu trên bàn ăn không có món này thì coi như chủ nhà thất lễ với khách. Và nếu khách mà từ chối món ăn với bất kỳ lý do gì thì cũng đều là phụ lòng gia chủ.
K.T