Cá rô phi là một loại cá nước ngọt có tên tiếng Anh là cichlid. Cá rô phi hoang có nguồn gốc từ châu Phi. Tuy nhiên, hiện nay loài cá này đã có mặt ở khắp các nước trên thế giới và được nuôi ở hơn 135 quốc gia.
Đặc điểm của loại cá này là dễ nuôi và phát triển. Bởi chúng có thể sống trong không gian đông đúc, lớn nhanh và thức ăn cho cá cũng có giá thành thấp. Thuận lợi trong việc nuôi trồng giúp giá thành của cá rô phi cũng thấp hơn so với các loài thủy sản nước ngọt khác.
Theo Đông y, thịt cá rô phi vị ngọt, tính bình, không độc, tác dụng bổ khí huyết, ích tỳ thận, dưỡng xương khớp…
Cá rô phi chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho trẻ, giá bán có khi chỉ 20.000 đồng/kg.
Theo lương y Minh Phúc, nguyên Phó Chủ tịch Hội Đông y TP Vũng Tàu, các nghiên cứu khoa học cho thấy, cá rô phi giàu vitamin và khoáng chất, protein, axit béo omega-3, selen, photpho, kali, vitamin B12, niacin, vitamin B6 và axit pantothenic… đều là dưỡng chất rất cần thiết cho sức khỏe… Vì vậy, loại cá này có thể dùng bổ dưỡng cho người già suy giảm trí nhớ, trẻ em còi cọc chậm lớn, thiếu máu, nhức mỏi, tiểu đường, tăng huyết áp, suy nhược cơ thể.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, cũng cho rằng cá rô phi chứa hàm lượng axit béo Omega-3 EPA và DHA khá cao, giúp giảm viêm cho cơ thể, tốt cho tim mạch và não bộ. Ngoài ra, chúng còn là một nguồn cung cấp vitamin D khá lớn, tác dụng tốt cho hệ miễn dịch và xương khớp. Hàm lượng vitamin B12 trong cá giúp cải thiện tình trạng thiếu máu, mệt mỏi, yếu cơ, các vấn đề về đường ruột và hỗ trợ tổn thương thần kinh, rối loạn tâm lý.
Một số món ăn bổ dưỡng từ cá rô phi
Chữa huyết hư suy giảm trí nhớ: Dùng cá rô phi, xương heo, nấm rơm, nấm hương, cà chua, đậu phụ, dứa, cà chua, rau ăn cần, hoa lý, giá đỗ, gia vị vừa đủ nấu lẩu ăn. Món ăn này có tác dụng dưỡng khí huyết, ích ngũ tạng, tăng kháng thể… Trị chứng huyết kém, mệt mỏi, đau đầu chóng mặt, nhức mỏi, ngoại cảm nội thương dùng đều tốt.
Chữa trẻ em còi cọc chậm lớn: Dùng cá rô phi, gạo tẻ ngon, đậu xanh, hành hoa, rau mùi, gừng, hành, mắm, gia vị vừa đủ nấu ăn. Cá rô phi hấp lấy thịt xào mỡ hành cho thơm. Gạo vo sạch nấu cháo, cháo chín nhừ cho cá, rau gia vị vào là được. Món ăn này giúp bổ tỳ vị dưỡng khí huyết, ích ngũ tạng… Trị chứng khí huyết hư, trẻ em còi, người lớn mệt mỏi khó lên cân.
Chữa đau nhức xương khớp: Dùng cá rô phi, lá lốt, hành, tiêu, mắm, gia vị vừa đủ kho nhừ ăn. Tác dụng của món ăn là dưỡng khí huyết, ích tỳ thận, trừ thấp… Trị các chứng phong thấp nhức mỏi, gân cơ yếu.
Cá rô phi có thể chiên, kho, nấu canh, ăn lẩu... đều tốt.
Chữa tăng huyết áp: Dùng cá rô phi, rau cần, hành tím, tiêu, mắm, muối, dầu ăn, gia vị vừa đủ om ăn. Tác dụng của món ăn là kiện tỳ hóa đàm, lợi thấp, hạ áp... Trị chứng đau đầu chóng mặt, khó ngủ, có tuổi suy giảm trí nhớ, suy nhược.
Chữa tiểu đường: Dùng cá rô phi, rau cải canh, gừng, hành, mắm, muối, dầu ăn gia vị vừa đủ. Cá rô phi hấp hoặc nướng lấy thịt xào mỡ hành cho thơm nấu canh ăn. Tác dụng là bổ khí huyết, kiện tỳ thận… Trị chứng tỳ vị hư ăn kém, mệt mỏi, đái tháo đường.
Chữa phụ nữ sau sinh ăn kém ít sữa: Dùng cá rô phi, thịt chân giò lợn, nghệ, hành tím, đường, tiêu, mắm muối gia vị vừa đủ kho ăn… Món ăn có tác dụng bổ tỳ vị dưỡng khí huyết, lợi sữa… Trị chứng tỳ hư, mệt mỏi do thiếu đạm.
Chữa thiếu máu mệt mỏi: Dùng cá rô phi, cà chua, dứa, me, giá đậu, rau ngổ, hành lá, ớt, mắm, gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Tác dụng của món ăn là bổ khí huyết, ích tỳ thận… Trị chứng suy nhược ăn kém, chứng vàng da thấp nhiệt.
Lưu ý khi ăn cá rô phi
Cá rô phi gồm protein nạc, vitamin và khoáng chất. So với các loại cá khác như cá hồi, cá rô phi có hàm lượng omega-6 cao có thể dẫn đến tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể. Do đó, người bị bệnh thận nên sử dụng cá rô phi ở mức độ vừa phải.
Ngoài ra, để an toàn, bạn chỉ ăn phần thịt cá, còn phần đầu, mang, ruột, và bụng nên vứt bỏ. Không nên ăn cá rô phi quá thường xuyên, cần thay đổi, đa dạng các thực phẩm.
DIỆU THUẦN