Ở vùng núi Cấm thuộc huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang có một loài cá đặc sản được ví như "lộc trời" ban cho người dân nơi đây. Loài cá này có tên vô cùng lạ, chắc chắn nhiều người chưa được biết tới, đó là con cá chành dục.
Người dân vùng núi Cấm cho biết cá chành dục ẩn trú trong các hang đá, hốc đá, nơi có những dòng suối mát lành chảy qua. Mỗi hang gồm nhiều con. Khi đẻ, trứng nở ra cá ròng ròng được cá mẹ dẫn đi kiếm ăn từng bầy. Đây là thời điểm dễ "săn" cá chành dục nhất.
Cá chành dục sống ở những khe suối róc rách trên núi cao, được ví như "lộc trời" ban tặng cho người dân ở An Giang
Được biết, cá chành dục còn có tên gọi khác là chành vụt, vùn vụt. Về đặc điểm nhận dạng, loài cá này giống như cá lóc nhưng kích thước nhỏ con hơn nhiều, con lớn nhất chỉ độ 200gr. Loài cá này có phần vây bụng và vây lưng của chúng có màu đỏ, có khi hơi ngả sang màu cam.
Không chỉ có vẻ bề ngoài đặc biệt, thịt cá chành dục thơm ngon nổi tiếng, ngọt đậm, khá giống thịt cá lóc. Món hấp dẫn nhất là kho tiêu và nướng triujui hoặc nướng lửa than chấm mắm me. Trước đây, người dân vùng núi Cấm, An Giang, câu cá chành dục về ăn chống đói. Vài năm trở lại đây, loại cá này trở thành đặc sản đặc trưng của vùng đất này, không phải ai cũng có cơ hội được thưởng thức.
Ông Y - một người dân ở vùng này cho biết cá chành dục có ở đây từ vài trăm năm nhưng hồi đó không mấy ai khai thác, chỉ có vài hộ dân câu lên để phục vụ bữa ăn hằng ngày. Những năm gần đây, với sự khai thác ồ ạt để phục vụ du khách, cá chành dục đang dần trở nên khan hiếm.
Có vẻ ngoài giống cá lóc, nhưng kích thước cá chành dục bé hơn
Theo ông Y, loài cá suối này di chuyển khá nhanh trong nước, rất khó bắt được. Cách hữu hiệu nhất để bắt được loại cá này là đi câu. Trên thị trường, cá chành dục được bán với giá vài trăm nghìn/kg. Lúc khan hiếm, giá có thể lên tới 500.000 đồng/kg nhưng không phải lúc nào cũng mua được.
"Trước đây cứ lấy dây chì lẻ làm lưỡi câu, tìm ít trùn làm mồi, ngồi một lát là đã câu được cả chục con. Sau này, nhờ thịt cá thơm ngon, người dân vùng núi Cấm câu loài cá này để đãi khách phương xa. Hiện nay, muốn bắt được vài con cá chành dục, có khi phải đi câu cả ngày, mà vẫn không đủ số lượng cung cấp cho du khách", ông Y chia sẻ.
Loài cá này hiếm, giá đắt đỏ, ít ai có cơ hội được thưởng thức
Cá chành dục chấm sốt me là món hấp dẫn nhất ở vùng núi Cấm, An Giang
Để giữ gìn loài cá đặc hữu được ví như "lộc trời" của núi Cấm, ông Trần Văn Xe (ngụ ấp Tà Lọt, xã An Hảo, Tịnh Biên, tỉnh An Giang) đã nghĩ cách thuần dưỡng cá chành dục. Nhờ loài cá này mà thời gian qua, gia đình ông được nhiều nhà hàng và khách du lịch tới trải nghiệm, câu cá suối rồi chế biến, thưởng thức tại chỗ. Nhiều người còn mua về nhà để làm cá cảnh hay đem về để làm quà.
Từ loại cá suối ít người để ý, giờ đây cá chành dục đã thành đặc sản mang lại nguồn thu nhập cho người đân ở núi Cấm, An Giang. Tuy nhiên, số lượng cá chành dục ngày càng ít đi trong tự nhiên nhưng không phải ai cũng có cơ hội được thưởng thức.
H.A