Hoa dâm bụt có tên khoa học là Hibiscus syriacu là loài cây bụi lá to và xanh có nguồn gốc từ Đông Nam Á thuộc họ cẩm quỳ. Chúng thường được trồng tại các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới.
Hoa dâm bụt có nhiều màu sắc đẹp như màu hồng, đỏ, vàng, tím, trắng bông lớn, hoa sai và nở liên tục giúp làm nổi bật không gian. Cây dễ trồng, không cầu kì trong việc chăm sóc nên rất được ưa chuộng trồng thành đường viền, lối đi, những nơi cảnh quan, vườn tường…
Tại Việt Nam, cây hoa dâm bụt xưa rất nhiều, thường mọc dại ở hàng rào, ai đi qua cũng có thể dễ dàng chiêm ngưỡng và ngắt hái hoa. Song khi xã hội phát triển, người dân bắt đầu chặt phá chúng và thay thế bằng tường bao bê tông. Từ đó cây hoa dâm bụt dần ít đi, không còn xuất hiện nhiều tại các làng quê như xưa.
Chị Ngọc Hoa (28 tuổi, Hưng Yên) cho biết: “Tuổi thơ của mình gắn liền với loại cây này, hầu như nhà nào trong xóm cũng có hàng rào dâm bụt, hoặc dăm ba chậu cây làm cảnh trưng trước hiên nhà.
Tại Việt Nam, cây hoa dâm bụt xưa rất nhiều, thường mọc dại ở hàng rào, ai đi qua cũng có thể dễ dàng chiêm ngưỡng và ngắt hái hoa.
Cứ đến mùa hoa nở, mình và đám bạn trong xóm lại rủ nhau đi ngắt hoa, lấy phần nước chảy ra để uống. Nó có vị ngọt ngọt, mát mát. Còn cánh hoa sẽ đem đi tạo thành hình con bướm kẹp trong quyển vở, khi khô được sản phẩm thủ công dán lên tường nhà để trang trí. Đặc biệt lá non có thể bứt nấu canh ăn rất tuyệt”.
Chị Ngọc Hoa lớn lên, bố mẹ và hàng xóm dần phá hàng rào bằng cây dâm bụt, thay thế thành tường bê tông cho vững chắc. Từ đó chị không còn thấy loại cây này nhiều như trước.
“Ở làng mình giờ vẫn còn một hộ gia đình lưu giữ cây hoa dâm bụt làm hàng rào. Đó là ngôi nhà thờ cổ kính của dòng họ lớn nhất vùng. Mình thấy mẹ kể rằng các cụ trong họ muốn giữ lại để gợi cảnh sắc xưa cũ”, chị Ngọc Hoa chia sẻ.
Hiện tại một số cửa tiệm cây cảnh có bán chậu hoa dâm bụt để phục vụ khách hàng chơi cây. Rất nhiều người đã tìm mua về trưng trong sân vườn, ban công chung cư. Họ muốn tìm lại ký ức của tuổi thơ gắn liền với loại cây dại này.
Hiện tại một số cửa tiệm cây cảnh có bán chậu hoa dâm bụt để phục vụ khách hàng chơi cây.
“Mình có tìm mua hoa dâm bụt ở cửa hàng online với giá 70.000 đồng/chậu. Họ quảng cáo đó là dâm bụt ta – tức loại cây mọc dại năm xưa. Ngoài ra tiệm còn có các loại hoa dâm bụt với sắc màu khác nhau.
Mình nghĩ chơi hoa dâm bụt rất ổn, có thể làm cảnh hoặc bứt lá nấu canh ăn vô cùng tuyệt vời”, người phụ nữ nói.
Trong đông y dùng rễ cây dâm bụt để làm thuốc; lá dâm bụt nhớt, tính bình có tác dụng an thần, nhuận tràng; hoa dâm bụt có tính ngọt, mát có tác dụng thanh nhiệt, giải độc…Người ta còn dùng hoa dâm bụt để làm trà, giàu vitamin, chống lão hóa…
K.T