Mâu thuẫn với mẹ chồng rồi đau bụng kéo dài, không ngờ mắc bệnh tâm thần
Ths.BS Trịnh Thị Vân Anh, Phòng Rối loạn liên quan đến stress và sức khoẻ tình dục & giới tính cho biết, gần đây đã tiếp nhận một nữ bệnh nhân tên Minh Hằng (54 tuổi, quê Bắc Giang) nhập viện trong tình trạng stress, theo dõi rối loạn cơ thể hóa do liên tục có cảm giác đau tức vùng thượng vị, đau bụng, hồi hộp, đánh trống ngực. Bệnh nhân còn luôn nghĩ mình mắc ung thư.
Theo chia sẻ của gia đình, bà Hằng đã có chồng và 3 con trưởng thành. Hai năm gần đây, bà thường khó ngủ, hay trằn trọc và thức dậy sớm (từ 4h sáng), kèm tình trạng nóng rát thượng vị, lan sau lưng, đau tức... Bà đi khám nhiều nơi, được chẩn đoán mắc trào ngược dạ dày, có u trong dạ dày và đã đi điều trị nhưng chỉ thuyên giảm được 2 tuần. Vì điều này, bà sợ mình bị ung thư, không đi làm được, luôn lo lắng, chán nản, suy nghĩ về bệnh, không hứng thú giao tiếp với mọi người, ngại đi chơi.
Bệnh nhân đau bụng kéo dài, nghĩ bị ung thư nhưng không ngờ lại mắc bệnh lý tâm thần. Ảnh minh họa.
Khi tới khám tại Viện Sức khoẻ tâm thần Quốc gia (Bệnh viện Bạch Mai), ngoài than phiền về triệu chứng cơ thể như trên, bệnh nhân còn kể về tình trạng stress do thường xuyên có mẫu thuẫn với mẹ chồng. Người thân cho biết, bệnh nhân không hợp với gia đình chồng và từ nhiều năm trước đã thường xuyên căng thẳng với mẹ chồng về những việc nhỏ nhặt. Mỗi lần "có chuyện", người chồng thường nghe lời mẹ, không bênh vực vợ nên càng khiến bệnh nhân ấm ức. Vài năm trước, hai vợ chồng đã ra ở riêng nhưng mâu thuẫn mẹ chồng - nàng dâu vẫn tiếp tục xảy ra .
Bác sĩ Vân Anh cho biết, sau khi khai thác tiền sử, cùng với kết quả khám lâm sàng và cận lâm sàng, các bác sĩ xác định bệnh nhân có stress do mẫu thuẫn gia đình, đồng thời chẩn đoán theo dõi rối loạn cơ thể hóa, chỉ định cho người bệnh nhập viện điều trị nội trú. Hiện sau 2 tuần điều trị bằng thuốc, cũng như các liệu pháp tâm lý, bệnh nhân ngủ tốt hơn, đỡ than phiền về các triệu chứng cơ thể như đau bụng, nóng rát thượng vị, ngủ kém…
Theo bác sĩ Tâm, trường hợp bị rối loạn dạng cơ thể thường gặp ở nữ giới nhiều hơn là nam giới, chiếm khoảng 2% dân số.
Bệnh phổ biến nhưng rất hay nhầm lần
TS.BS Dương Minh Tâm - Trưởng phòng Rối loạn liên quan đến stress và sức khoẻ tình dục & giới tính (Viện Sức khỏe tâm thần) cho biết, rối loạn cơ thể hóa hay còn gọi là rối loạn dạng cơ thể có nghĩa là bệnh có các triệu chứng, biểu hiện giống như đang mắc bệnh, nhưng nó không có tổn thương ở các cơ quan trong cơ thể.
"Do đau đớn ở các bộ phận cơ thể nhưng khám không phát hiện ra làm cho người bệnh càng lo lắng, hốt hoảng từ đó dẫn tới ảnh hưởng tâm lý. Nguyên nhân gây bệnh thường gặp ở người hay chi ly, cầu toàn, khả năng chống đỡ yếu. Ngoài ra, những người gặp stress thông thường trong đời sống xã hội và sinh hoạt hàng ngày cũng dễ bị bệnh, như trường hợp bệnh nhân trên là điển hình", bác sĩ Tâm cho hay.
Bác sĩ Tâm cho biết, khi có triệu chứng cơ thể 2 năm trở lên, đi khám không phát hiện ra bệnh gì thì nghĩ ngay đến bệnh lý tâm thần. Ảnh: Lê Phương.
Theo bác sĩ Tâm, triệu chứng gây bệnh rất phong phú như đau đầu, choáng váng, đau vai gáy, triệu chứng giống các bệnh tim, tim phổi, dạ dày, thần kinh, cơ xương khớp nhưng khi chụp chiếu lại không ra bệnh gì. Tuy nhiên, để chẩn đoán bệnh thì cần đáp ứng 4 tiêu chí sau:
- Phải có triệu chứng 2 năm trở lên và bị dai dẳng;
- Người bệnh luôn từ chối lời khuyên của bác sĩ;
- Luôn có xu hướng đi bệnh viện để tìm nguyên nhân, chữa hết triệu chứng của mình nhưng không tìm ra bệnh;
- Gây ra những ảnh hưởng trong sinh hoạt và cuộc sống.
Bác sĩ Tâm cảnh báo, rối loạn dạng cơ thể nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn tới mắc bệnh mãn tính, hoặc lạm dụng thuốc điều trị các bệnh khác, gây ra tình trạng kháng điều trị (điều trị không đáp ứng). Ngoài ra, nếu không phát hiện sớm, người bệnh sẽ đi khám nhiều nơi, từ đó dẫn tới tốn kém về kinh tế cũng như gây lo âu, trầm cảm.
"Phương pháp điều trị chủ đạo cho các trường hợp này là liệu pháp tâm lý. Ngoài ra, người bệnh cần thư giãn, tập luyện và điều trị bằng thuốc theo tư vấn, chỉ định của bác sĩ", bác sĩ Tâm cho hay.
Để phòng bệnh, trước hết, cần loại trừ các yếu tố nguy cơ và việc giáo dục nhân cách từ khi còn nhỏ rất quan trọng Những người có tính cách mạnh mẽ, khả năng thích nghi tốt sẽ ít mắc bệnh này. Ngoài ra, quản lý stress và duy trì tinh thần thoải mái cũng là cách phòng bệnh hiệu quả. Vai trò của người thân trong hỗ trợ tâm lý, tạo môi trường, lối sống lành mạnh, vui vẻ là rất quan trọng. Cuối cùng, những ai thấy có triệu chứng cơ thể nhưng khám không ra bệnh thì cần nghĩ đến bệnh tâm thần và đi khám đúng chuyên khoa tâm thần.
LÊ PHƯƠNG.