1. Cung cấp máu não kém hiệu quả, thường cao ở người cao tuổi
Cung cấp máu cho não không hiệu quả thực ra không phải là một bệnh theo nghĩa chặt chẽ, mà là một thuật ngữ chung cho một loạt các triệu chứng, đề cập đến việc một khu vực nhất định của não không được cung cấp đủ máu, dẫn đến rối loạn chức năng của não.
Lượng máu cung cấp cho não không đủ thường gặp ở người trung niên và cao tuổi. Theo thống kê, tỷ lệ mắc bệnh thiểu năng não ở người già trên 60 tuổi là 70%, tỷ lệ mắc bệnh cao tới 80% sau 80 tuổi.
Điều này là do cùng với sự lớn lên của tuổi tác, não bộ của con người sẽ suy giảm dần, khả năng chịu đựng của các mô não đối với tình trạng thiếu máu cục bộ sẽ trở nên thấp hơn, và chức năng tự điều chỉnh của mạch máu não cũng trở nên kém đi.
Một khi nguồn cung cấp máu thay đổi, dù chỉ là nhẹ, lưu lượng máu não sẽ bị ảnh hưởng đáng kể, từ đó dẫn đến thiểu năng não. Tuy nhiên, hiện nay ngày càng nhiều người trẻ bị thiếu máu cung cấp cho não.
Khi lượng máu cung cấp cho não không đủ, các triệu chứng sau thường xuất hiện:
- Chóng mặt đột ngột, nhức đầu;
- Ù tai, giảm thính lực;
- Đau tự phát, chuột rút hoặc đau nhói ở một chi;
- Tê hoặc cảm giác dị vật ở mặt, lưỡi, môi và một chi;
- Nhìn mờ, mù tạm thời;
- Trở nên nói nhiều, cáu kỉnh và một số bệnh nhân mất ý thức tạm thời;
- Đột ngột nhếch miệng, chảy nước dãi, nói không hiểu hoặc mất ngôn ngữ;
- Yếu một bên chi, và sẽ bị ngã khi nhặt đồ;
- Đi đứng không vững, thường bị ngã đột ngột.
Xuất hiện tình trạng kém cung cấp máu não, hoặc gợi ý 5 bệnh này:
Nếu nhận thấy bản thân hoặc người thân trong gia đình có những biểu hiện không đủ máu cung cấp cho não, bạn phải hết sức cảnh giác với những căn bệnh sau.
1. Xơ vữa mạch máu não
Một khi các mạch máu não như động mạch cảnh ngoài sọ, động mạch nền não hình thành các mảng xơ vữa dẫn đến mạch máu não bị thu hẹp và lưu lượng máu giảm sẽ dẫn đến lượng máu cung cấp cho não không đủ.
2. Huyết áp thấp
Khi huyết áp thấp, chức năng tống máu của tim sẽ giảm dẫn đến lượng máu lưu thông khắp cơ thể không đủ, lượng máu cung cấp lên não cũng bị ảnh hưởng.
3. Bệnh tim mạch
Các bệnh tim mạch như suy tim, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não cũng ảnh hưởng đến chức năng tống máu của tim khiến máu lưu thông kém, từ đó dẫn đến máu cung cấp cho não không đủ.
4. Bệnh cột sống cổ
Một số bệnh lý về đốt sống cổ, chẳng hạn như thoái hóa đốt sống cổ, thoái hóa đốt sống cổ giao cảm,... có thể chèn ép các mạch máu cung cấp máu lên não, dẫn đến thu hẹp mạch máu, giảm lưu lượng máu, sau đó gây ra tình trạng cung cấp máu không đủ cho não.
5. Mạch máu hẹp, máu chảy chậm
Huyết áp cao, lipid máu cao, đường huyết cao và các nguyên nhân khác sẽ khiến máu bị nhớt, sẽ làm cho các mạch máu liên quan đến cấp máu não bị hẹp lòng mạch, máu lưu thông chậm dễ dẫn đến tình trạng không đủ máu não cung cấp máu.
Không muốn nhồi máu não hay sa sút trí tuệ, 4 điều rất quan trọng cần làm
Nếu tình trạng thiếu máu cung cấp cho não không được điều trị kịp thời sẽ dễ gây ra nhồi máu não, thậm chí là sa sút trí tuệ.
Hiện nay, có 4 phương pháp điều trị bệnh thiểu năng não chính.
- Một là loại bỏ các yếu tố nguy cơ, chẳng hạn như cấm uống rượu quá mức, bỏ thuốc lá, điều trị bệnh cao huyết áp;
- Thứ hai là sử dụng các loại thuốc chống tiểu cầu như aspirin để ngăn các tiểu cầu kết tụ lại với nhau và tăng tốc độ tuần hoàn máu, từ đó cải thiện việc cung cấp máu lên não;
- Thứ ba là sử dụng các loại thuốc chống đông máu như warfarin để thúc đẩy lưu lượng máu và tăng lượng máu cung cấp cho não, từ đó giảm thiểu tình trạng thiểu năng não;
- Thứ tư là điều trị ngoại khoa, chẳng hạn như đặt stent động mạch cảnh hoặc cắt nội soi động mạch cảnh đối với những trường hợp hẹp động mạch cảnh nặng, từ đó cải thiện tình trạng thiểu năng não.
Nếu bạn không muốn bị nhồi máu não hoặc sa sút trí tuệ, điều quan trọng là bạn phải làm 4 điều sau mỗi ngày:
1. Điều chỉnh chế độ ăn uống của bạn
Chế độ ăn hàng ngày cần chú ý cân đối dinh dưỡng, thức ăn chủ yếu là ngũ cốc thô, rau, quả, đậu, chế phẩm từ đậu nành, dầu thực vật, có thể ăn vừa phải thức ăn giàu đạm chất lượng cao như sữa, thịt nạc. Cắt giảm lượng đường, muối và dầu, đặc biệt là dầu động vật, trong mỗi bữa ăn.
2. Phát triển lối sống lành mạnh
Thói quen sinh hoạt không tốt có thể dẫn đến các bệnh tim mạch như tăng huyết áp, tăng lipid máu và bệnh mạch vành, đồng thời đẩy nhanh quá trình suy giảm chức năng tim, từ đó dẫn đến lượng máu cung cấp cho não không đủ.
Vì vậy, cần xây dựng lối sống lành mạnh mỗi ngày, tránh xa thuốc lá, rượu bia, ngủ đủ giấc, không làm việc quá sức, duy trì tâm lý ổn định, tất cả sẽ giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch và lượng máu cung cấp cho não không đủ.
3. Tích cực điều trị bệnh nguyên phát
Bệnh nhân thiểu năng não thường mắc các bệnh nguyên phát như tim mạch.
Tích cực điều trị các bệnh nguyên phát này, uống thuốc đúng giờ, đủ liều theo hướng dẫn của bác sĩ và thực hiện nhiều biện pháp can thiệp, điều trị khác nhau không những kiểm soát được các bệnh nguyên phát mà còn cải thiện được tình trạng thiểu năng cung cấp máu não.
4. Tập thể dục thường xuyên
Xây dựng thói quen tập thể dục đều đặn, ít nhất 3 lần / tuần, mỗi lần trên 30 phút, nên chọn các bài tập thể dục nhịp điệu như đi bộ nhanh, chạy bộ, nhịp tim của bạn nhanh hơn một chút nhưng bạn vẫn có thể nói dễ dàng.
Cần lưu ý khi tập luyện nên làm những gì có thể, tăng cường độ từ từ sau khi cơ thể thích nghi.
Cung cấp máu não không đủ có thể gây chóng mặt, nhức đầu, hay quên và các triệu chứng khác, trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến choáng váng não, hoại tử mô não do thiếu máu cục bộ,... Vì vậy, nếu phát hiện các triệu chứng liên quan đến thiểu năng não, hãy đi khám bệnh sớm nhất có thể.
Hàng ngày cũng cần chú ý phòng ngừa hoặc cải thiện hiện tượng máu cung cấp cho não không đủ. Chú ý đến chế độ ăn uống của bạn, tập thể dục nhiều hơn, phát triển một lối sống lành mạnh và quản lý các tình trạng bệnh lý tiềm ẩn của bạn.
Theo T.Tâm/Bảo Vệ Công Lý