Bao lâu nữa chúng ta sẽ có vaccine hay thuốc điều trị Covid-19?

Hiện tại, có khoảng 20 loại vaccine đang được nghiên cứu và phát triển. Tại Mỹ, các nhà khoa học vừa thử nghiệm 1 loại vaccine trên người, bỏ qua cả khâu thử nghiệm thông thường trên động vật, để kiểm tra độ an toàn và tính hiệu quả của nó. Các nhà khoa học khác đang tiến hành thử nghiệm vaccine trên động vật và hi vọng sẽ có kết quả thử nghiệm trên người vào cuối năm 2020.

Nhưng ngay cả khi các nhà khoa học có thể ăn mừng về việc đang phát triển một loại vaccine vào năm nay, thì vẫn còn khối lượng công việc khổng lồ để có thể sản xuất đại trà vaccine. Điều đó có nghĩa là, trên thực tế, một loại thuốc hay vaccine như vậy sẽ không sẵn sàng ít nhất cho tới giữa năm 2020.

Cần nhớ rằng có 4 loại virus corona đã xuất hiện ở cơ thể người, và chúng ta chưa có một loại vaccine nào cho cả 4 loại này.

Khả năng bảo vệ mọi người ở mọi lứa tuổi như thế nào?

Các nhà khoa học đã khẳng định, chữa trị việc nhiễm Covid-19 cho người già khó hơn người trẻ. Không phải do bản thân vaccine, mà do hệ miễn dịch của người lớn tuổi không đáp ứng tốt với việc tiêm chủng. Chúng ta thấy rất rõ điều này mỗi năm với trường hợp bệnh cúm.

Vaccine có tác dụng phụ không?

Mọi loại thuốc, kể cả thuốc giảm đau thông thường, đều có tác dụng phụ. Nhưng nếu không thử nghiệm lâm sàng thì chúng ta sẽ không thể biết được một loại vaccine đang thử nghiệm có tác dụng phụ không? Đây là điều mà giới nghiên cứu sẽ phải theo dõi chặt chẽ.

Ai sẽ được tiêm vaccine?

Nếu một loại vaccine đang được phát triển thì có nghĩa là sẽ có giới hạn trong việc cung ứng, ít nhất là ở giai đoạn đầu. Vì thế quan trọng là phải có sự ưu tiên.

Nhân viên y tế tiếp xúc với bệnh nhân Covid-19 là những người ưu tiên hàng đầu. Covid-19 gây nguy hiểm chết người đối với người lớn tuổi, thế nên, họ cũng sẽ được ưu tiên nếu vaccine hiệu quả đối với nhóm tuổi này. Tuy nhiên, có lẽ sẽ tốt hơn nếu tiêm vaccine cho những người đang sinh sống cùng hoặc đang chăm sóc những người lớn tuổi.

Thế còn thuốc điều trị?

Các bác sỹ đang thử nghiệm một số loại kháng sinh xem có nó tác dụng trên Covid-19 hay không? Việc này đẩy nhanh tốc độ nghiên cứu bởi các loại kháng sinh này đã được biết đến đều an toàn với con người. Các thử nghiệm đang diễn ra tại các bệnh viện ở các quốc gia bị ảnh hưởng.

Tháng 2/2020, Giáo sư Bruce Aylward của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cho biết: "Hiện tại chỉ có một loại thuốc mà chúng tôi nghĩ có thể có hiệu quả thực sự và đó là remdesivir. Loại thuốc này được bào chế để điều trị bệnh nhân Ebola, nhưng dường như cũng có thể tiêu diệt nhiều loại virus. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn đang chờ kết quả thử nghiệm". Có nhiều hy vọng một cặp thuốc HIV (lopinavir và ritonavir) sẽ có hiệu quả, nhưng dữ liệu thử nghiệm không thực sự thuyết phục. Chúng đã không cải thiện sự phục hồi, giảm tỷ lệ tử vong hoặc giảm mức độ phát triển của virus corona ở những bệnh nhân mắc Covid-19 nghiêm trọng. Tuy nhiên, quá trình thử nghiệm đã được tiến hành ở những bệnh nhân bệnh nặng (gần hấp hối) và có lẽ đã quá muộn để thuốc phát huy tác dụng trong lây nhiễm.

Các nhà khoa học cũng quan tâm đến một loại thuốc chống sốt rét cũ và rẻ tiền được gọi là chloroquine. Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm đã cho thấy nó có thể tiêu diệt virus, nhưng một lần nữa chúng ta lại phải chờ kết quả khi thuốc này được đưa cho bệnh nhân Covid-19 uống. Các thử nghiệm hiện đang diễn ra ở Mỹ và một số quốc gia khác.

Cho đến khi vaccine hoặc thuốc điều trị xuất hiện, chúng ta có thể làm gì?

Vaccine là cách tốt nhất để ngăn ngừa lây nhiễm và lúc này cách tốt nhất khi chưa có vaccine là vệ sinh tốt. Nếu bạn bị nhiễm Covid-19, thì đối với hầu hết mọi người, bệnh sẽ nhẹ và có thể được điều trị tại nhà bằng cách nghỉ ngơi trên giường, sử dụng paracetamol và uống nhiều nước. Một số bệnh nhân bị nặng hơn thì cần điều trị tại bệnh viện.

Làm thế nào để tạo ra một vaccine?

Vaccine có chức năng chỉ ra virus hoặc vi khuẩn (hoặc thậm chí là một phần nhỏ của chúng) cho hệ thống miễn dịch. Hệ thống phòng thủ của cơ thể nhận ra chúng là một kẻ xâm lược và sau đó tìm cách chống lại chúng. Sau đó, nếu cơ thể bị tiếp xúc với virus, nó đã biết cách chống lại sự lây nhiễm.

Phương pháp tiêm chủng chính được sử dụng trong nhiều thập kỷ là sử dụng virus gốc. Vaccine sởi, quai bị và rubella (MMR) được tạo ra bằng cách sử dụng các phiên bản yếu của những virus không thể gây nhiễm trùng toàn diện. Thuốc ngừa cúm theo mùa được thực hiện bằng cách lấy các chủng cúm chính lây nhiễm từ người này sang người khác và vô hiệu hóa chúng hoàn toàn.

Công trình về vaccine cho Covid-19 đang sử dụng các phương pháp mới hơn và ít được thử nghiệm hơn, được gọi là vaccine "nhiễm và chạy". Vì chúng ta đã biết mã di truyền của virus corona mới Sars-CoV-2, giờ đây chúng ta đã có bản thiết kế hoàn chỉnh để thiết lập virus này.

Một số nhà khoa học đang lấy các phần nhỏ của mã di truyền của virus corona và đưa chúng vào các loại virus khác, hoàn toàn vô hại. Và bạn có thể làm "lây nhiễm" một ai đó với virus vô hại và theo lý thuyết sẽ cung cấp một số miễn dịch chống lại sự lây nhiễm.

Các nhóm khác đang sử dụng các đoạn mã di truyền thô (có thể là DNA hoặc RNA tùy theo cách tiếp cận), một khi được tiêm vào cơ thể, sẽ bắt đầu tạo ra các protein virus mà hệ thống miễn dịch lại có thể tìm cách chống lại.