Hôm nay, chỉ số UV ở TP HCM "lên đỉnh" 13: ai dễ ung thư, bỏng da?

Từ đầu tuần, Đài Khí tượng Thủy văn Khu vực Nam Bộ đã đưa bản tin cảnh báo "thời tiết nguy hiểm", là hiện tượng nắng nóng trên khu vực Nam Bộ, với cấp độ rủi ro thiên tai do nắng nóng là cấp 1. Theo thông báo này, từ ngày 22 đến khoảng ngày 26, 28-4, nắng nóng có xu hướng gia tăng trên khu vực và diễn ra trên diện rộng, nhiệt độ cao nhất khoảng 35-38 độ C.

Website dự báo thời tiết danh tiếng AccuWeather của Mỹ cũng đưa ra con số tương tự riêng ở khu vực TP HCM: suốt từ hôm nay cho đến thứ bảy 27-4, nhiệt độ cao nhất liên tiếp là 37 hoặc 38 độ C, chỉ ngày 28-4 mới dịu lại khoảng 36 độ và trời mát dần từ giữa tuần sau.

Một yếu tố đáng cảnh báo khác là chỉ số UV (UV Index) ở TP HCM liên tục lên mức đáng báo động (trên 11), trong đó có các ngày 23, 25 và 27-4 chỉ số UV đạt đỉnh là 13.

Đó là mức nguy hiểm mà các tổ chức y tế danh tiếng hàng đầu thế giới như Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Cơ quan Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) hay Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) cảnh báo gây nên vô số nguy cơ sức khỏe.

Theo CDC, bức xạ UV được phân thành ba loại chính: tia cực tím A (UVA), tia cực tím B (UVB) và tia cực tím C (UVC), dựa theo bước sóng. Toàn bộ UVC và hầu hết UVB được hấp thụ bởi tầng ozone nên chủ yếu bức xạ cực tím đến trái đất là tia UVA. Với tình trạng biến đổi khí hậu, ô nhiễm đáng báo động trên hành tinh, tầng ozone bị thiệt hại khá nhiều, kéo theo rủi ro sức khỏe do tia UV có nguy cơ ngày càng gia tăng.

Rủi ro phổ biến nhất mà CDC cảnh báo là cháy nắng, thường do tiếp xúc quá mức trong thời gian ngắn. Nguy cơ cháy nắng tăng cao với người đang sử dụng một số dạng thuốc uống hoặc thuốc bôi như kháng sinh, thuốc tránh thai, các sản phẩm benzoyl peroxide, một số loại mỹ phẩm làm tăng độ nhạy cảm của da.

Trong khi đó, tiếp xúc với UV tích lũy, tức việc phơi nắng khi tia UV cao xảy ra thường xuyên và kéo dài, có thể dẫn đến ung thư da và lão hóa sớm. Tại Mỹ, ung thư da là loại ung thư phổ biến nhất với 2 dạng thường gặp là ung thư tế bào đáy và ung thư tế bào vảy, thường hình thành trên đầu, mặt, cổ, tay…

Bất kỳ ai cũng có thể bị ung thư da nhưng nguy cơ tăng cao ở những người đã dành nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời hoặc đã bị cháy nắng; có màu da thuộc loại trắng, tóc và mắt sáng màu; có ít nhất 1 thành viên trong gia đình bị ung thư da; trên 50 tuổi.

Mắt là cơ quan tiếp theo bị tác động, nếu bạn không có biện pháp bảo vệ mắt khi đi nắng.

Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA), chỉ số UV từ 0 đến 2 được coi là "mức độ nguy hiểm thấp", bạn nên đeo kính râm trong những ngày tươi sáng. Việc sử dụng quần áo, mũ nón chống nắng được khuyến cáo cho nhóm có da nhạy cảm, dễ bị bỏng. Nếu bạn thuộc nhóm này, cũng nên sử dụng kem chống nắng phổ rộng SPF 30 trở lên, cảnh giác với các bề mặt sáng như cát, nước, tuyết, vì chúng có thể phản xạ tia cực tím, làm tăng phơi nhiễm.

Chỉ số UV từ 3 đến 5, bạn có nguy cơ tổn hại vừa phải khi phơi nắng không được bảo vệ. EPA khuyên bạn ở trong bóng râm vào buổi trưa, nếu phải ra ngoài hãy mặc quần áo chống nắng, đội mũ rộng vành và đeo kính râm chống tia UV, bôi kem chống nắng phổ rộng SPF 30 trở lên mỗi 2 giờ, bôi lại sau khi bơi hoặc đổ mồ hôi, ngay cả khi trời có mây và cũng cảnh giác với các bề mặt dễ phản xạ.

Chỉ số UV 6-7, nguy cơ gây hại cao khi tiếp xúc với nắng không có sự bảo vệ, nhất thiết bảo vệ mắt và da. Ngoài những biện pháp tương tự mốc 3-5 trước đó, thời gian tránh nắng cần nới rộng ra 10 giờ sáng đến 16 giờ chiều.

Chỉ số UV 8-10, nguy cơ gây hại rất cao, cần áp dụng các biện pháp tương tự mốc 6-7 nhưng lưu ý là tốc độ da và mắt bị tổn thương, bị bỏng dưới nắng là rất nhanh.

Chỉ số UV từ 11 trở lên: cực kỳ nguy hại, da và mắt có thể bị tổn thương chỉ trong vài phút và phải áp dụng nghiêm ngặt hơn các biện pháp nói trên.