Gà sao có tên khoa học là Bambusicol. Thành phần dinh dưỡng trong thịt gà sao giàu chất đạm lại có tỷ lệ mỡ thấp (8,9%, chỉ bằng nửa gà ta), giàu vitamin A, C, B1, B2, B3, B6, B12, E và nguyên tố vi lượng thiết yếu như selenium, kẽm, sắt, canxi, đều là dưỡng chất rất cần thiết có lợi cho sức khoẻ.
Gà sao thuộc họ chim trĩ, theo sách Tuệ Tĩnh: “Trĩ điểu là chim trĩ vị chua tính mát không độc, tác dụng hòa trung ích khí nhẹ mình, chữa bệnh trĩ, ngưng tả lỵ”, sử dụng gà sao rất tốt cho tỳ khí hư ăn kém tiết tả, lỵ lâu ngày, tay chận lạnh, cảm mạo, nhược dương và các chứng liên quan đến khí huyết hư đều tốt.
 |
| Gà sao. |
Sau đây là một số món ăn, bài thuốc dược thiện từ thịt gà sao có tác dụng trị bệnh.
Chữa chứng ty hư tiết tả, lỵ lâu ngày: Phép trị kiện tỳ, hòa trung, hóa thấp. Dùng bài “Thịt gà sao hầm lá ngải” gồm thịt gà sao, rau ngải cứu, đậu xanh, gừng, tiêu, hành, ngò, gia vị vừa đủ, hầm ăn tuần vài lần.
Chữa bệnh trĩ, cầu táo: Phép trị ích khí, bổ huyết, nhuận táo. Dùng bài “Thịt gà sao xào hoa lý” gồm thịt ức gà sao, hoa thiên lý, dầu mè, hành, ngò, mắm, muối, gia vị vừa đủ, xào ăn.
Chữa mất ngủ, tâm tỳ hư. Phép trị bổ tỳ, dưỡng tâm, an thần. Dùng bài “Thịt gà sao hầm củ sen” gồm thịt gà sao, củ sen, cà rốt, khoai tây, gừng, tiêu, hành, ngò, gia vị vừa đủ, hầm ăn.
Chữa khí hư nhiều mồ hôi hay bị cảm lạnh: Phép trị ích khí cố biểu chỉ hãn. Dùng bài “Món súp gà sao” gồm thịt gà sao, cà rốt, hành tây, ngô non, lạc nhân, gừng, tiêu, nước dùng gà, hành, ngò, gia vị vừa đủ, nấu súp ăn.
Chữa người mới ốm dậy, phụ nữ sau sinh thiếu sữa: Phép trị ích khí, bổ huyết. Dùng bài “Ca ri nấu thị gà sao” gồm thịt gà sao, khoai tây, khoai lang, nghệ, sữa tươi, sả, bột ca ri, gia vị vừa đủ, nấu ăn.
Chữa tỳ hư đi cầu phân sống: Phép trị kiện tỳ, hóa thấp, ích dương. Dùng bài “Cháo thịt gà sao” gồm thịt gà sao, gạo mới, giá đậu, rau ngò, gừng, tiêu, hành, ngò, gia vị vừa đủ, nấu ăn.
Chữa trẻ em còi, người lớn khó lên cân: Phép trị ích khí, bổ huyết. Dùng bài “Thịt gà sao hầm rau củ” gồm thịt gà, cà rốt, khoai tây, bắp cải, mắm, muối, gia vị vừa đủ, nấu ăn.
Chữa phù thũng, suy dinh dưỡng: Phép trị kiện tỳ, dưỡng vị hóa thấp. Dùng bài “Canh thịt gà rau ngót” gồm thịt gà sao, rau ngót, gừng, tiêu, mắm, gia vị vừa đủ, nấu lẩu ăn.
Chữa nam nữ sinh lý yếu ăn ngủ kém: Phép trị bổ tỳ thận, khí huyết, an thần. Dùng bài “Gỏi thịt gà ngó sen” gồm thịt ức gà sao, ngó sen, hành tây, cà rốt, đậu phộng rang, rau mùi tàu, chanh, tỏi, ớt, hành, ngò, gia vị vừa đủ, làm gỏi ăn.
Chữa thiểu năng tuần hoàn não: Phép trị bổ thông khí huyết, ích tỳ thận. Dùng bài “Lẩu gà nấu nấm” gồm thịt gà sao, xương gà, nấm rơm, nấm đông cô, nấm sò… gia vị rau ăn lẩu như rau muống, rau cải, hoa chuối, giá đậu, nước dùng gà, gia vị vừa đủ, nấu lẩu ăn.
Lương y Nguyễn Phan (Hội Đông y TP Vũng Tàu)