Cá được xem là thực phẩm lành mạnh, cung cấp nhiều dưỡng chất quan trong như protein, vitamin D, omega-3 cho cơ thể. Đặc biệt, hàm lượng axit béo omega-3 trong cá rất cần thiết cho sự phát triển, giúp thúc đẩy hoạt động của não và mắt.
Tuy nhiên, có một vấn đề bạn cần lưu ý, đó là sinh vật ăn tạp, sống dưới nước nên dễ nhiễm độc tố và các vi sinh vật. Con người bị nhiễm các chất độc hại này cũng sẽ bị ảnh hưởng tới sức khỏe.
Để đảm bảo an toàn, khi chế biến cá, bạn cần lưu ý loại bỏ 4 bộ phận tích tụ nhiều chất độc hại này.
Ruột cá
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách Khoa HN) cho biết ruột cá là cơ quan chứa nhiều chất bẩn nhất. Cá sống dưới nước do đó dễ nhiễm các loại độc tố, vi sinh vật hoặc ký sinh trùng có hại như trứng sán, trứng giun, giun xoắn. Ăn ruột cá sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm ký sinh trùng gây hại cho gan và các nội tạng khác. Ngoài ra, cá là loại vật ăn tạp. Những chất độc hại đi qua miệng cá có cả túi nilon, tạp chất... và chúng được lưu lại trong ruột cá.
Vì vậy, các bà nội trợ khi mua cá về nên sơ chế và loại bỏ phần ruột trong quá trình làm cá.
Nếu vẫn muốn chế biến ruột cá thì cần phải cẩn trọng. Trước khi chế biến, cần rửa sạch ruột cá bằng muối. Đặc biệt, phải đảm bảo nguyên tắc ăn chín uống sôi.
Não cá
Chúng ta thường có suy nghĩ ăn gì bổ nấy, ăn não cá có thể giúp tăng cường trí não. Tuy nhiên, sự thật không phải vậy.
PGS.TS Nguyễn Xuân Ninh (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết, não cá là bộ phận chứa hàm lượng lớn axit béo không bão hòa và phospholipid. Những chất này có lợi cho sức khỏe não bộ, hỗ trợ điều trị chứng sa sút trí tuệ ở người già, tăng cường phát triển trí não ở trẻ nhỏ.
Tuy nhiên, cần phải chú ý rằng các loài cá sống ở tầng đáy như cá kiếm, cá ngừ, các vược, cá kính... dễ bị nhiễm kim loại nặng, trong đó có thủy ngân. Các chất này thường tích tụ trong não và mắt của cá. Con người tiêu thụ nhiều các bộ phận này, sức khỏe cũng sẽ bị ảnh hưởng. Đặc biệt là thủy ngân có thể phá hủy hệ thống thần kinh của trẻ nhỏ.
Mật cá
Mật động vật nói chung và mật cá nói riêng đều là thứ mà con người không nen ăn. Mật cá có thể chứa tetrodotoxi - tác nhân nguy hại đến thần kinh, gây ra các biểu hiện mệt mỏi, suy hô hấp, rối loạn hành vi, nhất là mật cá trắm. Có những trường hợp nuốt mật cá trắm có thể gây ra nhiễm khuẩn, chảy máu cấp và nguy hiểm đến tính mạng.
Bên cạnh đó, kể cả khi dùng mật cá để ngâm rượu cũng có thể ngộ độc cũng, thậm chí tử vong nếu không được đưa đi cấp cứu kịp thời.
Lớp màng đen trong bụng cá
Lớp màng đen trong bụng cá chính là lớp phúc mạc của cả, có vai trò bảo vệ cơ quan nội tạng và bôi trơn. Bộ phận này có màu đen bởi nó chứa các tế bào sắc tố của cá. Bộ phận này hoàng toàn ăn được nhưng nó chủ yếu chứa chất béo, không có nhiều dinh dưỡng và có thể chứa cả các chất ô nhiễm hòa tan trong chất béo, không có lợi cho sức khỏe. Vì vậy, không nên ăn nhiều lớp màng đen trong bụng cá, có thể loại bỏ phần này ngay từ khi sơ chế.
Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, chúng ta nên ăn ít nhất 3 bữa cá/tuần.
Khi mua, nên chọn cá có phần mang đỏ tươi, sờ mình cứng, có độ đàn hồi tốt. Mắt cá có màu sáng và trong, da hoặc vảy sáng bóng, lấp lánh như kim loại, trông sạch sẽ, có mùi tanh đặc trưng.
Ngược lại, cá ươn thường tỏa ra mùi khó chịu hoặc quá tanh. Phần thịt bị mềm nhũn, chảy nước. Mắt cá chuyển sang màu xám, vảy hoặc da có màu đục, thậm chí có mảng bị biến đổi màu...
Theo Thanh Huyền/ Khoevadep