Mới đây, phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Đắk Lắk đã khởi tố 4 chủ cơ sở dùng chất cấm sản xuất giá đỗ. Công an xác định nhóm này đã bán ra thị trường khoảng 2.900 tấn giá đỗ có ngâm hóa chất 6-Benzylaminopurine. Đây là hóa chất không thuộc danh mục được phép sử dụng trong sản xuất thực phẩm và danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam.
Trao đổi với phóng viên Tri thức và Cuộc sống về hóa chất 6-Benzylaminopurine được các cơ sở dùng sản xuất giá đỗ, ThS Lê Quốc Thịnh, Giảng viên ngành dược, Đại học Thành Đô cho biết, có ba kích thích tố tự nhiên kiểm soát sự tăng trưởng và các chức năng khác của thực vật là auxin, cytokinin và giberelin.
Chất 6-Benzylaminopurine (BAP) là chất kích thích tăng trưởng tế bào (cytokinin) thế hệ tổng hợp đầu tiên. Loại hóa chất này kết tinh thành tinh thể hình kim, không màu, không tan trong các dung môi hữu cơ thông thường.
Hóa chất này tan trong dimethylfornamide, dimethyl sulfoxide, dung dịch nước vôi (Na2CO3). Vì thế, việc trồng giá đỗ bằng loại hóa chất này thường kèm vôi. Hóa chất này thẩm thấu sâu vào trong thân kích thích giá đỗ phát triển cực nhanh.
 |
| Chủ cơ sở thừa nhận việc mua hóa chất này về để kích thích tăng trưởng cho giá đỗ. |
Những người làm giá đỗ đã lạm dụng chất này từ lâu, để kích thích tăng trưởng cho thân giá mập và ít rễ. Nhiều người biết mánh khóe này đã từ chối ăn các loại rau mầm, đặc biệt là giá đỗ vì kinh sợ hoạt chất này.
Chất 6-Benzylaminopurine có tác dụng kích thích cây phát triển, ra nhánh, đâm chồi, tăng cường ra hoa và làm trái cây to hơn nhờ việc kích thích phân chia tế bào. Loại hóa chất này như thần dược với cây cỏ khi tăng đề kháng với bệnh, hạn hán, lạnh…
Ngoài ra hóa chất benzylaminopurine có khả năng ức chế enzyme kinase hô hấp ở thực vật nên sau thu hoạch chỉ cần phun loại hóa chất này sẽ giúp nông sản giữ được màu sắc tươi xanh lâu hơn.
Thạc sĩ Lê Quốc Thịnh nhấn mạnh, BAP là hóa chất tăng trưởng thực vật cấm dùng cho người. Do đó, việc sử dụng để làm phụ gia sản xuất thực phẩm là trọng tội, vi phạm pháp luật.
Đây là một chất độc rất nguy hại với sức khỏe. Khi sử dụng, chất 6-Benzylaminopurine gây ngộ độc cấp tính, nếu ăn số lượng lớn thực phẩm được trồng từ loại hóa chất này có thể gây tử vong.
 |
| Phát hiện cơ sở trồng giá đỗ bằng chất độc ở Huế. |
Nghiên cứu tại Mỹ cho thấy BAP gây độc tính cấp, ăn vào lượng lớn có thể gây tử vong, nếu tiếp xúc qua da lâu dài có thể làm thai nhẹ ký, não úng thủy và các dị tật bẩm sinh.
Trên cơ thể con người, nếu nó văng vào mắt sẽ gây viêm kết mạc, dính vào da gây viêm da, làm nặng thêm bệnh lý da. Nếu hít phải gây tổn thương phổi, viêm phổi, làm nặng thêm các bệnh phổi mãn tính như viêm phế quản mãn tính, COPD, xơ phổi….
“Không chỉ giá đỗ mà rau bí, rau bầu, rau mồng tơi... cũng có thể bị lạm dụng chất này”, Thạc sĩ Thịnh cảnh báo.
Thúy Nga