Carmilla: Ma cà rồng đầu tiên của Văn học thực sự là một người phụ nữ

Mô tả của một nghệ sĩ về Vlad the Impaler trong vai Dracula. Trong khi hầu hết mọi người đã nghe nói về Dracula, câu chuyện về Carmilla thực sự xuất hiện đầu tiên. (FabianMonk )

Ngày nay, người ta không thể giới thiệu những câu chuyện về ma cà rồng và văn học kinh dị nếu không có ai đó kể về Dracula gần như ngay lập tức. Tác phẩm viễn tưởng kinh dị kỳ lạ và đáng lo ngại của Bram Stoker thực sự đã mở đường cho thể loại này, nhưng nó phải cảm ơn Carmilla rất nhiều . Được viết cách đây 26 năm, câu chuyện về một nữ ma cà rồng đồng tính nữ này là nguồn cảm hứng rõ ràng cho Bram Stoker.

Tác giả thứ hai đã tìm thấy nguồn cảm hứng trong cuốn tiểu thuyết của Sheridan Le Fanu, và chọn một người cai trị lịch sử - Vlad Dracula nổi tiếng, Voivode của Wallachia - làm bá tước ma cà rồng cùng tên. Hơi oan ức, Dracula đã tiếp quản và vươn lên nổi tiếng, khiến Carmilla có phần bị đánh giá thấp. Tuy nhiên, hai câu chuyện - mặc dù chia sẻ cùng một khái niệm nhưng lại khá khác biệt với nhau.

Carmilla đã cách mạng theo nhiều mặt. Cụ thể, về phong cách, nó là một đại diện cổ điển của văn học Gothic đang thịnh hành vào thời điểm đó. Về thể loại kinh dị và bối cảnh, Carmilla là một tác phẩm kinh điển: tập trung trong một lâu đài u ám và kỳ lạ , bầu không khí bí ẩn chiếm ưu thế và một sinh vật siêu nhiên, bí ẩn là trung tâm.

Nhưng các khía cạnh khác trong cuốn tiểu thuyết đã thực sự tiên phong. Đáng chú ý, câu chuyện xoay quanh một nữ ma cà rồng, cùng tên là Carmilla, người bị thu hút bởi nạn nhân là một nữ nhân vật chính trẻ tuổi, Laura. Câu chuyện rõ ràng liên quan đến các chủ đề về sự quyến rũ huyền bí và chủ nghĩa đồng tính nữ, những điều chưa từng được biết đến trong thời đại Victoria .

Thông qua câu chuyện này, Sheridan Le Fanu đã cố gắng xóa tan nhận thức tiêu cực về chủ nghĩa đồng tính nữ vào thời điểm đó, bằng cách khắc họa sự hấp dẫn lẫn nhau và không thể cưỡng lại giữa hai người phụ nữ trong câu chuyện, Laura và Carmilla. Sau khi cuốn tiểu thuyết được xuất bản, nhiều phụ nữ cảm thấy có mối liên hệ với những nhân vật này, họ tìm thấy ở họ một biểu tượng của nhiều phụ nữ thời Victoria bị đánh giá, kiềm chế và hiểu lầm.

Hình minh họa trong Carmilla, câu chuyện về một nữ ma cà rồng của Joseph Sheridan Le Fanu.

Tất nhiên, một khía cạnh quan trọng khác trong câu chuyện của Le Fanu là sự độc lập của phụ nữ và các nhân vật nữ chính mạnh mẽ. Thiết lập này hướng tới việc loại bỏ quan điểm thời Victoria cũ về việc phụ nữ chỉ là vật sở hữu của đàn ông, những người dựa vào đàn ông để giám hộ và lãnh đạo. Hơn nữa, câu chuyện miêu tả các nhân vật nam có phần đối lập với người đàn ông lý tưởng của thời đại Victoria - họ bất lực, phản tác dụng và không biết gì. Xuyên suốt phần lớn câu chuyện, phụ nữ được miêu tả ngang hàng với nam giới, đây là một bước tiến vượt bậc trong thời kỳ này.

Tuy nhiên, chủ đề về chủ nghĩa đồng tính nữ cho đến nay vẫn là chủ đề cấp tiến nhất trong cuốn tiểu thuyết. Ma cà rồng Carmilla bị thu hút bởi cô gái trẻ Laura, và sau đó phần nào cũng chia sẻ những tình cảm này. Thông qua Laura, Le Fanu khám phá các khái niệm về sự hấp dẫn đồng giới, khi nhân vật thiếu quyết đoán và đặt câu hỏi về xu hướng tình dục của mình, bị cả nữ ma cà rồng “thu hút và đẩy lùi”. Đoạn trích sau đây từ cuốn tiểu thuyết mô tả hoàn hảo trạng thái tâm trí bối rối của cô ấy:

Có khả năng Carmilla không nhận được sự nổi tiếng như Dracula vì những chủ đề văn học độc đáo và những chủ đề và lý thuyết không chính thống. Nếu được xuất bản khoảng 25 năm sau, Carmilla có thể đã nhận được những giải thưởng xứng đáng. Dracula , vốn là một câu chuyện viễn tưởng kinh dị “cổ điển” hơn, đã nhận được sự yêu thích của khán giả và vẫn được dịch và xuất bản rộng rãi lần nữa, hơn một thế kỷ sau khi phát hành lần đầu.

Về Dracula , chúng ta đủ biết: tác giả đã lấy một nhân vật lịch sử và gán cho nó những thuộc tính của một ma cà rồng. Voivode của Wallachia, cái gọi là Impaler, Vlad Dracula, là người ba lần cai trị chính thể thời Trung cổ ở châu Âu này - và (tất nhiên) không phải là một ma cà rồng.

Ngày nay được coi là một anh hùng dân tộc của Romania , Vlad Dracula nổi tiếng là một nhà cai trị và chỉ huy quân sự có tài, với “thiên hướng” đóng cọc vào các tù nhân chiến tranh của Ottoman Turk. Phương pháp hành quyết có phần đẫm máu và rùng rợn thời trung cổ này đã mang lại cho Vlad Dracula một danh tiếng đáng sợ, và cuối cùng dẫn đến việc Bram Stoker chọn nhân vật lịch sử này cho vai ma cà rồng khát máu hư cấu của mình.

Nhưng Sheridan Le Fanu thì sao? Anh ấy tìm cảm hứng cho câu chuyện về ma cà rồng Carmilla ở đâu? Các học giả đồng ý rằng nhà văn có thể đã tham khảo các tác phẩm đã viết của Dom Antoine Augustin Calmet, đặc biệt là tác phẩm năm 1746 của ông, Luận văn sur les apparitions des anges, des démons et des esprits, et sur les Revenant et vampires de Hongrie, de Bohême, de Moravie et de Silésie (được dịch là “Các luận văn về sự hiện ra của thiên thần, ác quỷ và linh hồn và về những Người hiện diện hoặc ma cà rồng của Hungary, Bohemia, Moravia và Silesia”).

Đây là một trong những tác phẩm “học thuật” sớm nhất về ma cà rồng và chủ nghĩa ma cà rồng, khám phá chủ đề một cách chi tiết và đưa ra nhiều giả thuyết về vấn đề này. Dom Calmet viết khoảng 20 năm sau một số vụ án ma cà rồng đầu tiên được ghi chép tỉ mỉ, và giúp phổ biến ma cà rồng như một chủ đề mới lạ.

Dom Calmet, khi viết về ma cà rồng , khám phá một số trường hợp phổ biến và đương đại. Chúng bao gồm trường hợp năm 1726 về ma cà rồng người Serbia Arnaut Pavle (Арнаут Павле) , và trường hợp năm 1732 về ma cà rồng ở Hungary. Những trường hợp này được cho là những trường hợp đầu tiên đưa thuật ngữ này đến với đông đảo khán giả châu Âu.

Bản thân từ “ma cà rồng” là một từ tiếng Serbia có nguồn gốc Slav, và được mượn sang tiếng Hungary, sau đó là tiếng Áo, và cuối cùng là tiếng Anh. Và đúng với điều này, hầu như tất cả các trường hợp đầu tiên về ma cà rồng đều được ghi lại ở Serbia, nơi thậm chí ngày nay vẫn có niềm tin rộng rãi về sự tồn tại của ma cà rồng , đặc biệt là ở các cộng đồng nông thôn.

Năm 1726, các nhà chức trách Áo đã điều tra một trường hợp có thể là chủ nghĩa ma cà rồng. Nó được kết nối với một nhà lãnh đạo hajduk (chiến binh tự do brigand) đã qua đời, Arnaut Pavle, người đã chết vào năm 1726 và được cho là đã quay trở lại để ám ảnh người thân và cư dân trong làng của anh ta. Vào thời điểm đó, chủ nghĩa ma cà rồng là một sự xuất hiện phổ biến và là niềm tin ở vùng nông thôn Serbia , nơi mà rất nhiều niềm tin và mê tín dị đoan thời tiền Thiên chúa, đầu thời trung cổ, ngoại giáo vẫn còn được lưu giữ rất nhiều.

Giống như trong tất cả các câu chuyện liên quan đến ma cà rồng Serbia , người quá cố "sống lại" ngay sau khi chôn cất, và ám ảnh khá rõ ràng về những người thân của họ. Người đó hoặc yêu cầu thức ăn, nước uống hoặc quần áo, quấy rầy người sống, và được cho là nguyền rủa họ, khiến họ bị ốm - và cuối cùng gây ra cái chết của họ.

Trường hợp của Arnaut Pavle đã được ghi chép kỹ lưỡng bởi các quan chức và bác sĩ hàng đầu của Áo vào thời điểm đó, dẫn đến những câu chuyện về ma cà rồng được giới thiệu với công chúng châu Âu - khiến họ khiếp sợ và cảm động. Những người từ làng của người đàn ông đã khuất báo rằng anh ta đã trở lại để ám ảnh họ. Họ nói chi tiết về người đàn ông đã khuất, nói rằng trong suốt cuộc đời của mình, bản thân anh ta đã bị ma cà rồng quấy rối. Anh ta đã loại bỏ nó bằng cách "ăn đất từ mộ của ma cà rồng và tự bôi máu mình bằng máu của mình." Tuy nhiên, chưa đầy một năm sau khi người đàn ông này qua đời do tai nạn, rất nhiều dân làng đã báo cáo về những ám ảnh và bệnh tật, tất cả đều do ma cà rồng gây ra. Đến tháng 1 năm 1726, người Áo báo cáo rằng 17 người đã thiệt mạng vì căn bệnh này.

Vụ việc chỉ trở nên kỳ lạ hơn trong những tháng tiếp theo. Người ta cho rằng một phụ nữ trong làng, nạn nhân đầu tiên của ma cà rồng Arnaut Pavle, đã từng ăn thịt những con cừu chết bị ma cà rồng này giết hại, và cũng đã tự bôi máu của ma cà rồng lên mình. Điều này được cho là tiếp tục chuỗi ngày của chủ nghĩa ma cà rồng trong làng.

Các nhà chức trách Áo sau đó đã chứng kiến cảnh dân làng khai quật thi thể của ma cà rồng Arnaut Pavle, nhờ đó họ thấy rằng “ tĩnh mạch của anh ta chứa đầy máu và máu tươi chảy ra từ mắt, mũi, miệng và tai của anh ta; rằng áo, khăn phủ và quan tài hoàn toàn đẫm máu; các móng tay cũ trên bàn tay và bàn chân cùng với da đã rụng đi, và các móng mới đã mọc lên. Cơ thể anh ấy đỏ bừng, tóc, móng tay và râu đều đã mọc trở lại ”.

Thấy vậy, mọi người đã đóng cọc gỗ xuyên qua tim anh ta, sau đó “tử thi” phản ứng bằng cách phát ra một tiếng thét kinh hoàng, máu me đầm đìa, máu chảy đầm đìa và rên rỉ - như thể còn sống. Sau đó, họ chặt đầu xác chết, đốt nó và chấm dứt chuỗi ám ảnh của ma cà rồng một lần và mãi mãi.

Có thể Sheridan Le Fanu đã đọc những mô tả chi tiết này do các quan chức Áo thực hiện và sử dụng chúng trong câu chuyện Carmilla của mình . Những khía cạnh đáng chú ý của câu chuyện về Arnaut Pavle có điểm tương đồng với tác phẩm của Le Fanu là về một cô gái trẻ ở làng. Báo cáo của Áo kể về một cô gái trẻ, 20 tuổi, sức khỏe hoàn hảo, nhưng đột nhiên thức giấc vào nửa đêm, mồ hôi nhễ nhại và run rẩy, thốt lên những tiếng la hét và đầy sợ hãi. Cô báo cáo rằng một ma cà rồng đến thăm cô vào ban đêm, cố gắng bóp cổ cô. Sự việc lặp lại trong những đêm tiếp theo, và cô gái đã chết sau đó ba ngày.

Một trường hợp tương tự đã được báo cáo vào năm 1725, cũng ở Serbia, nơi một người đàn ông tên là Petar Blagojevic ( Петар Благојевић ) trở lại như một ma cà rồng để ám ảnh ngôi làng và gia đình của anh ta, gây ra nhiều cái chết trong một khoảng thời gian ngắn. Các quan chức Áo cũng chứng kiến việc khai quật tử thi của ông: sau khi phân xác, tử thi được bảo quản hoàn hảo, với móng tay, tóc và râu mới mọc, máu chảy trong huyết quản và máu trong miệng.

Dân làng cắm cọc lên đó, thấy máu chảy đầm đìa từ các lỗ phun, sau đó họ chặt đầu và đốt nó, chấm dứt bệnh dịch. Hai câu chuyện này được xuất bản cho nhiều đối tượng, dẫn đến “cơn sốt ma cà rồng” nổi tiếng lan rộng khắp châu Âu, cuối cùng là nguồn cảm hứng cho các tác giả tiểu thuyết kinh dị như Bram Stoker và Sheridan Le Fanu.

Tuy nhiên, nếu chúng ta quan sát những nguồn cảm hứng có thể có từ các nguồn văn học, chúng ta có thể thấy rằng Sheridan Le Fanu có thể đã được truyền cảm hứng từ những đồng nghiệp đi trước của mình. Một trong những nhân vật nữ ma cà rồng đầu tiên trong tiểu thuyết đã đi trước Carmilla khoảng 70 năm!

Trong sử thi năm 1801 của Robert Southey có tên Thalaba the Destroyer , nhân vật chính phải đối mặt với ma cà rồng của người vợ đã qua đời của mình, Oneiza. Sau khi vợ anh chết, cơ thể của cô ấy trở lại ám ảnh anh dưới hình dạng của một ma cà rồng. Thalaba giết được nó. Trên thực tế, chính trong sử thi này có một danh sách dài các chú thích cho chúng ta biết chi tiết về các khía cạnh lịch sử của ma cà rồng .

Robert Southey đã trích dẫn rõ ràng Luận văn năm 1746 của Don Calmet về Sự xuất hiện của Thiên thần, Ác quỷ và Tinh linh, cũng như về Những kẻ hiển linh và Ma cà rồng, trước khi Carmilla viết nhiều năm. Tuy nhiên, bài thơ sử thi của ông không được đón nhận nồng nhiệt, và phần lớn ít người biết đến vào thời đó.

Cuối cùng, chúng ta có thể không bao giờ biết Sheridan Le Fanu đã lấy cảm hứng ma cà rồng của mình từ khi nào. Không nghi ngờ gì nữa, vào thời điểm ông bắt đầu viết Carmilla , thông tin về những ma cà rồng Balkan bí ẩn của Serbia đã có sẵn, và những sự kiện bí ẩn xảy ra trong những ngôi làng đó đã được biến thành những hành động hư cấu và truyền thuyết. Tuy nhiên, Carmilla chắc chắn đã vượt qua ranh giới và là một tác phẩm táo bạo, đột phá và mang tính biểu tượng của thể loại tiểu thuyết kinh dị thời kỳ đầu.