Giải thích hiện tượng thấy ma quỷ dưới góc nhìn khoa học

Cuộc thăm dò gần đây của kênh CBS (Mỹ) cho thấy, gần một nửa người dân Mỹ tin vào ma quỷ, 22% số đó nói rằng, họ đã nhìn thấy hoặc cảm thấy sự hiện diện của ma quỷ. Liệu ma quỷ có thực sự tồn tại? Khái niệm ma quỷ hiện ra từ thế giới tâm linh xuất hiện khi chữ viết ra đời hoặc thậm chí từ xa xưa hơn nữa thông qua truyền miệng. Nhưng từ lâu nay, khoa học đã khẳng định rõ ràng và dứt khoát: Không có bằng chứng khoa học giải thích sự tồn tại của ma quỷ. Vậy, làm sao chúng ta giải thích được việc những người sáng suốt tin rằng, họ đã nhìn thấy hoặc cảm thấy một con ma? Một số lời giải thích khoa học và dị thường cho hiện tượng nhìn thấy ma là gì?

Ảnh hưởng của vô thức

Bàn cầu cơ là trò chơi tâm linh rất phổ biến trong những năm 1840-1850 và vẫn còn phổ biến đến tận ngày nay. Bàn cầu cơ bao gồm một bảng chứ cái, chữ số và hai từ “có” hoặc “không”. Nhưng người tham gia sẽ cùng nhau đặt tay lên một mảnh gỗ trên bảng và yêu cầu linh hồn (có thể là người thân đã qua đời) trả lời câu hỏi nào đó. Linh hồn sẽ di chuyển mảnh gỗ từ chữ cái này đến chữ cái khác, cuối cùng tạo ra một lời nhắn hay câu trả lời cho câu hỏi, mặc dù những người đặt tay lên đó khẳng định không hề dùng tay di chuyển miếng gỗ. Nhà vật lý nổi tiếng Michael Faraday đã tìm hiểu vấn đề này. Ông phát hiện ra rằng mảnh gỗ di chuyển nhờ vào ảnh hưởng của hiệu ứng vô thức, sức mạnh cơ bắp của những người tham gia gây ra sự chuyển động, do họ kỳ vọng mảnh gỗ di chuyển. Vì vậy hiện tượng trên không phải do linh hồn tạo ra.

Những quả cầu ánh sáng không thể nhìn thấy bằng mắt thường mà chỉ xuất hiện trong các bức ảnh, được cho là linh hồn của những người quá cố. Nhà nghiên cứu Skeptic Brian Dunning nói rằng khi một hạt bụi hoặc động vật nhỏ quá gần với máy ảnh, nó sẽ hiện ra trong các bức hình dưới dạng một vòng tròn mờ ảo, cộng thêm hiệu ứng từ ánh đèn flash khiến quả cầu phát sáng, gây nên sự hiểu nhầm thường thấy.

Dante Centuori, tại Trung tâm Khoa học Great Lakes, cho biết, ông tin rằng nhìn thấy ma luôn là kết quả của hiện tượng tự nhiên bị hiểu sai. Ngay cả những hiện tượng chúng ta không thể giải thích, nó chỉ đơn giản là gán ý nghĩa sai cho sự vật, hiện tượng. Hình ảnh ảo giác thường là lời giải thích khoa học cho việc nhìn thấy ma. Ngoài ra, còn có tâm lý và theo một số nghiên cứu là sóng điện từ ảnh hưởng đến não. Nhưng có khoảng trống khổng lồ trong chủ đề này bởi vì cũng có thể là một con ma thật, không phải ảo giác.

Khi điều tra về những trường hợp nhìn thấy ma, các nhà nghiên cứu luôn luôn để ý tới một hiện tượng hoàn toàn không huyền bí ­ những trò chơi khăm. Auerbach cho biết, có thể đó là trò đùa của các thành viên trong gia đình hoặc trẻ em. Đôi khi trò chơi khăm có mục đích khác và cố gắng đánh lừa các nhà điều tra.

Auerbach nói: "Tôi hỏi mọi người muốn gì từ cuộc điều tra. Nếu họ muốn bán câu chuyện cho các nhà làm phim và kiếm được nhiều tiền, tôi sẽ không tham gia”.