Ẩn mình ở trung tâm tỉnh Limpopo của Nam Phi là hồ Fundudzi, một vùng nước vừa bí ẩn vừa xinh đẹp. Được bao quanh bởi địa hình đồi núi tươi tốt của dãy núi Soutpansberg, đây là một trong số ít hồ nội địa thực sự ở Nam Phi và được tạo ra bởi một vụ lở đất xảy ra ở vùng núi này cách đây rất lâu.
Hồ Fundudzi được bao quanh bởi khu rừng Thatthe Vondo, nơi được cho là nơi chứa đầy các linh hồn, và người Venda địa phương cũng không dám đi vào đó vì sợ bị ma ám và con chim sét Ndadzi. Theo truyền thuyết địa phương, vụ lở đất tạo ra hồ này được cho là do lời nguyền đối với kraal (một ngôi làng địa phương) đã từ chối tiếp đón một người cùi. Hậu quả là dòng nước nhấn chìm kraal, và người ta tin rằng đôi khi vẫn có thể nghe thấy tiếng kêu của những người chết đuối và gia súc của ngôi làng này. Thêm vào đó, hồ Fundudzi được cho là được canh giữ bởi một vị thần mãng xà cư trú trên những ngọn đồi xung quanh. Tâm trạng của nó sẽ được phản ánh qua mực nước và màu sắc của nước, dâng lên và hạ xuống không phụ thuộc vào lượng mưa.
Nằm từ xa trong vùng Venda của tỉnh Limpopo, ở chân núi Soutspansberg, Hồ Fundudzi linh thiêng là một trong số ít hồ nội địa thực sự ở Nam Phi. Có diện tích khoảng 140 ha và ước tính ít nhất 10,000 năm tuổi, Fundudzi được lấp đầy bởi các con sông Godoni và Mutale.
Hồ Fundudzi còn khiến các nhà khoa học bối rối với hành vi dường như không thể giải thích được của nó – gần một trăm dòng suối và ba con sông đổ vào hồ này, bổ sung thêm hàng triệu lít nước mỗi giờ. Tuy nhiên hồ Fundudzi lại không có lối thoát nước rõ ràng và lượng nước trong hồ dường như không bao giờ thay đổi. Vậy, tất cả số nước đó sẽ đi đâu? Ngoài ra, theo một số nguồn tin, nước thực sự dường như lên xuống không phụ thuộc vào lượng mưa, giống như thủy triều, mặc dù hồ không nối với đại dương.
Có một truyền thuyết hiện đại mà chúng tôi tìm thấy trên internet, theo đó một giáo sư Henry Burnside và trợ lý của ông đã lấy mẫu từ hồ vào năm 1955 để tìm câu trả lời cho những câu hỏi này. Theo câu chuyện hoàn toàn chưa được xác minh này, nước đã biến mất khỏi hồ chỉ sau một đêm, và sau khi Burnside lấy mẫu nước bằng cách nhúng ngón tay vào đó và nếm thử, ông qua đời một tuần sau đó.
Tiếp giáp với hồ Fundudzi là khu rừng thiêng Thathe Vondo, nơi các vị vua của Venda đã được chôn cất trong nhiều thế hệ. Theo truyền thống, người Venda được chôn cất tại nhà. Tuy nhiên, sau mười đến mười lăm năm, hài cốt của họ sẽ được các thành viên trong gia đình khai quật và đưa về "Rừng thiêng".
Truyền thuyết hiện đại này cũng đưa ra lời giải thích "khoa học": rằng chuỗi sự kiện này là do nồng độ crom trong nước cao do các hoạt động khai thác trước đó. Theo "lời giải thích" này, ở nhiệt độ dưới 19 độ C, các hạt crom trong nước kết tinh lại, điều này đã khiến cho nước hồ biến mất và Burnside thiệt mạng.
Tuy nhiên, trên thực tế, không có bằng chứng nào cho thấy hồ có hàm lượng crom cao hoặc crom đã từng được khai thác trong khu vực. Và ngay cả nếu có, thì nồng độ crom có thể hòa tan trong nước cao cũng không thể khiến nước biến mất. Mặc dù crom có thể tạo thành tinh thể trong những điều kiện cụ thể nhưng nó chắc chắn sẽ không kết tinh tất cả nước trong hồ chỉ qua một đêm.
Ngoài ra, ngay cả khi nước hồ Fundudzi không an toàn để uống do hàm lượng crom cao, sẽ không có trường hợp tử vong ngay lập tức nếu uống một ngụm. Ngộ độc crom có các triệu chứng phát triển theo thời gian.
Ngoài ra, hồ Fundudzi đã được công nhận là Di sản Quốc gia vào năm 2013, theo Beautiful News, và được bảo vệ bởi cộng đồng địa phương, những người bảo vệ hồ khỏi sự xâm lấn của con người và giữ nguyên trạng thái tự nhiên. Bạn sẽ phải xin phép người đứng đầu một trong những ngôi làng gần đó nếu muốn mạo hiểm đến gần mép nước.
Vì vậy, có thể chắc chắn rằng nước hồ không biến mất do hàm lượng crom cao và nó cũng không giết chết giáo sư Burnside, nếu có. Thay vào đó, câu trả lời cho nghịch lý rõ ràng này có thể nằm dưới lòng đất. Theo một bài báo của Sibonakaliso Chiliza trình bày tại Diễn đàn Sạt lở đất Thế giới, đá sa thạch thạch anh thuộc nhóm Soutpansberg, nơi có hồ, "bị đứt gãy nghiêm trọng do các đứt gãy ở nhiều độ tuổi khác nhau", cũng đóng một vai trò trong vụ lở đất tạo ra Hồ.
Giờ đây, các đứt gãy có thể hoạt động giống như những cống thoát nước khổng lồ. Nếu đứt gãy tạo ra một lối đi có đủ không gian và góc hướng xuống, nước có thể chảy qua các vết nứt và vào các lớp đá sâu hơn. Điều này có thể làm giảm đáng kể lượng nước trên bề mặt, khiến nó có vẻ như đã biến mất.
Vì vậy, dự đoán tốt nhất của chúng tôi là chính những đứt gãy này đã khiến nước hồ Fundudzi "biến mất".
Nếu bạn quyết định tự mình đi xem hồ "bí ẩn" này, xin lưu ý rằng bạn nên khám phá hồ Fundudzi với một hướng dẫn viên địa phương am hiểu. Họ có thể cung cấp những hiểu biết sâu sắc vô giá về văn hóa của người Venda, giúp bạn thưởng thức những câu chuyện truyền thống làm sống động những truyền thuyết về hồ. Ngoài ra, họ cũng sẽ đảm bảo sự an toàn của bạn không chỉ trước những mối nguy hiểm được nhắc đến trong những truyền thuyết mà còn trước quần thể cá sấu khá lớn sinh sống ở vùng này.
Theo Đức Khương/Soha