Sáng 2/11, tại Hà Nội, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC) phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo long trọng tổ chức Lễ trao giải Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng toàn quốc lần thứ 20 năm 2024 và phát động cuộc thi năm 2025.
 |
| Các tác giả đoạt giải Khuyến khích của Cuộc thi sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc năm 2024. |
Tham dự Lễ tổng kết và Trao giải có: Phó Trưởng ban Thường trực Ban Dân vận Trung ương Phạm Tất Thắng; TSKH. Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Chủ tịch Quỹ Vifotec, Trưởng Ban Chỉ đạo Cuộc thi; cùng đại diện lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, các Ban, đơn vị thành viên của Liên hiệp hội cùng các em học sinh và các thày cô giáo.
Khơi dậy niềm đam mê khoa học, ươm mầm tài năng sáng tạo
Tới dự lễ trao giải có sự tham gia của đại diện lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ, ban, ngành Trung ương cùng đông đảo các nhà khoa học, các thầy cô giáo và hơn 100 em học sinh đến từ khắp mọi miền đất nước.
 |
| TSKH Phan Xuân Dũng phát biểu tại Lễ tổng kết, trao giải Cuộc thi sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc năm 2024. |
Phát biểu khai mạc, TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch VIFOTEC cho hay, Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng toàn quốc có ý nghĩa to lớn trong việc khơi dậy niềm đam mê khoa học, ươm mầm tài năng sáng tạo cho thế hệ trẻ. Ông cũng ghi nhận và biểu dương sự nỗ lực, cố gắng của Ban tổ chức, các thầy cô giáo và đặc biệt là các em học sinh đã tham gia cuộc thi với tinh thần nhiệt huyết và sáng tạo.
"Cuộc thi là sự kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, thấm nhuần lời dạy của Bác: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”, Chủ tịch Phan Xuân Dũng nhấn mạnh.
 |
| Các tác giả đoạt giải Ba của Cuộc thi sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc năm 2024. |
Ông Dũng khẳng định, trong suốt 20 năm qua, Ban Tổ chức luôn nỗ lực "tạo mọi điều kiện để các học sinh trên khắp mọi miền Tổ quốc mang đến Cuộc thi nhiều sản phẩm trí tuệ và có khả năng tiếp tục phát triển trong tương lai hoặc ứng dụng vào thực tiễn".
20 năm qua, 1.848 đề tài đã được Ban Chỉ đạo lựa chọn và trao giải với tổng giá trị giải thưởng lên đến gần 16 tỷ đồng; Ngoài Bằng khen và tiền thưởng của Ban Tổ chức, các em học sinh đoạt giải cao còn được Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tặng Bằng khen và Huy hiệu Tuổi trẻ sáng tạo, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng Bằng khen cho các đề tài đoạt giải Đặc biệt và giải Nhất.
 |
| Các tác giả đoạt giải Nhì của Cuộc thi sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc năm 2024. |
Năm 2024 là năm đặc biệt, với rất nhiều dấu mốc đáng nhớ trong hành trình tìm kiếm, khuyến khích và tôn vinh sự sáng tạo của các bạn trẻ trên toàn quốc. Các đề tài tham dự có nhiều ý tưởng sáng tạo, vừa có khả năng vận dụng vào các môn học, thực tiễn cuộc sống vừa có ý nghĩa bảo vệ môi trường. Đồng thời khơi dậy và phát huy truyền thống nhân ái tốt đẹp của dân tộc ta từ hàng nghìn năm.
Ví dụ như mô hình “Gậy thông minh hỗ trợ người già, người khiếm thị” “robot thí nghiệm hóa học” “Nghiên cứu sản xuất màng sinh học từ phế phẩm tơ tằm chiếu xa để bảo quản trái dâu tây” “Thuốc trừ sâu từ hạt bình bát” “Sản phẩm than từ lá cọ” “Robot tái mô phỏng hóa hoạt động”...
 |
| Các tác giả đoạt giải Nhất của Cuộc thi sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc năm 2024. |
Hay đề tài “Cặp phao cứu sinh” của em Lê Trọng Hiếu, Hà Nam được xuất phát từ ý tưởng giúp các bạn học sinh vùng lũ đến trường không gặp nguy hiểm. Các em đã tìm hiểu để làm ra chiếc cặp vừa đựng sách vở vừa là phao cứu sinh khi gặp sự cố. Đề tài của em đã đăng ký giải pháp hữu ích và từ đề tài này, hàng nghìn chiếc cặp phao cứu sinh đã tới tay các em học sinh vùng lũ.
Năm 2024 cũng là năm ghi nhận số lượng đề tài tham gia nhiều nhất từ trước đến nay với 907 đề tài đến từ 58 tỉnh, thành phố trên cả nước. Chất lượng đề tài cũng được nâng lên đáng kể.
Trao Giải đặc biệt cho “Mô hình Địa đạo Củ Chi”
Căn cứ vào kết quả của Hội đồng giám khảo, Ban Chỉ đạo quyết định trao 1 giải đặc biệt, 5 giải Nhất, 10 giải Nhì, 30 giải ba và 60 giải khuyến khích thuộc các lĩnh vực với số lượng thí sinh khoảng 300 em học sinh từ 6-18 tuổi.
Các đề tài dự thi và đoạt giải thuộc 5 lĩnh vực: Các giải pháp kỹ thuật nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế; các dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồi chơi trẻ em; đồ dùng dành cho học tập; sản phẩm thân thiện môi trường; phần mềm tin học.
Các sản phẩm của các em học sinh đến từ nhiều tỉnh, thành, đặc biệt có những tỉnh vùng sâu, vùng xa như: Sơn La, Hà Giang, Lâm Đồng, Đồng Nai Nghệ An.
 |
| Nhóm tác giả đoạt giải Đặc biệt của Cuộc thi sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc năm 2024. |
Giải đặc biệt tôn vinh nhóm tác giả với đề tài Mô hình Địa đạo Củ Chi. Nhóm tác giả gồm các em học sinh lớp 8, 9 trường THCS Cầu Giấy, Hà Nội gồm: Lưu Bảo Châu, Nguyễn Duy Kiên, Nguyễn Lâm Uyên, Lê Ngọc Khải Vỹ, Nguyễn Thanh Mai.
Không chỉ đơn thuần là mô hình thu nhỏ, “mô hình Địa đạo Củ Chi” là sự kết hợp hài hòa giữa kiến thức lịch sử, địa lý với ứng dụng công nghệ hiện đại. Mô hình sử dụng pin năng lượng mặt trời, cảm biến hiện diện, âm thanh, ánh sáng, cùng với nội dung phong phú được thể hiện bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh, mang đến trải nghiệm chân thực và sống động cho người xem.
Đặc biệt, “Mô hình Địa đạo Củ Chi” còn tích hợp các tính năng tương tác như lời thu âm, tra cứu thông tin, video, phần trò chơi, giúp người học khám phá lịch sử hào hùng của dân tộc một cách thú vị và hiệu quả.
Đây chính là một sản phẩm STEM điển hình, khơi dậy niềm đam mê học tập, nghiên cứu và sáng tạo của học sinh, đồng thời góp phần lan tỏa những giá trị lịch sử, văn hóa đến với cộng đồng.
Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, nhóm tác giả dự định sẽ tiếp tục phát triển đề tài, tạo ra các phiên bản địa đạo với kích thước nhỏ hơn, phù hợp với điều kiện dạy học ở các vùng miền khác nhau, đồng thời bổ sung thêm nhiều tính năng và ngôn ngữ để sản phẩm tiếp cận được với nhiều người dùng hơn nữa.
Bên cạnh việc trao giải cho các thí sinh, Ban Chỉ đạo cũng quyết định "tặng bằng khen cho 10 đơn vị và 20 cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác tuyên truyền, phổ biến và tổ chức cuộc thi".
 |
| Bà Nguyễn Phạm Duy Trang, Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh- Chủ tịch Hội đồng đội Trung ương phát động Cuộc thi sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng lần thứ 21 năm 2025. |
Cũng tại lễ tổng kết và trao giải, bà Nguyễn Phạm Duy Trang, Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh- Chủ tịch Hội đồng đội Trung ương phát động Cuộc thi sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng lần thứ 21 năm 2025 đã phát động Cuộc thi sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 21 năm 2025. Bà kỳ vọng Cuộc thi sẽ là động lực để cho Ban Tổ chức sẽ tiếp tục nghiên cứu, đổi mới nội dung, phương thức tổ chức, để thu hút được nhiều em thanh thiếu niên nhi đồng tham gia, tăng tính hấp dẫn, sáng tạo hơn nữa cho Cuộc thi.
Quỹ VIFOTEC đã thành lập đoàn đưa các em có đề tài xuất sắc đại diện cho Việt Nam tham gia Triển lãm quốc tế dành cho các nhà sáng tạo trẻ tại các nước như : Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái lan, Malaysia.v.v.. nhiều đề tài tham dự của các em đã được Hội đồng giám khảo quốc tế đánh giá cao về tính sáng tạo, khả năng ứng dụng và trao Huy chương vàng, bạc, đồng.... các em đã thực sự mang vinh quang về cho đất nước.
Mai Loan