Chỉ với từ khóa “bột cần tây” trên thanh tìm kiếm Google, người tiêu dùng có thể phải “hoa mắt, chóng mặt” với hơn 28 triệu kết quả tìm kiếm được hiển thị. Đa số chúng đều là những quảng cáo về vô vàn tác dụng của bột cần tây, từ “nguyên chất” cho đến “sấy lạnh”.
Bột cần tây hay "thần dược" trị bách bệnh?
Những thương hiệu bột cần tây có thể bắt gặp ngay trước mắt có thể kể đến như Bột cần tây Datino (có giá từ 140.000 đồng/sản phẩm); Bột cần tây Behena (có giá từ 129.000 đồng/sản phẩm); Bột cần tây sấy lạnh Dalahouse (có giá 95.000 - 275.000 đồng/sản phẩm); Bột cần tây Celery Powder (có giá 126.000 đồng/sản phẩm)…
 |
| Bột cần tây là một trong những mặt hàng TPCN hỗ trợ giảm cân được nhiều chị em tìm mua. |
Ngoài những thương hiệu có tên tuổi trên, thị trường cũng ngập tràn những thương hiệu nhỏ, thậm chí bột cần tây tự sản xuất thủ công, không có tên gọi. Thông thường, các sản phẩm này rao bán trên các trang mạng xã hội có giá chỉ từ 50.000 đồng/sản phẩm trở lên, hay có thể được bán theo cân với giá từ 150.000 đồng/kg.
Dễ nhận thấy, nội dung các quảng cáo này đều nói "rất hay" về hiệu quả mà bột cần tây mang lại để thu hút người tiêu dùng. Một số công dụng đặc biệt từ những lời quảng cáo này bao gồm: Tăng cường tư duy hoạt động não bộ; Hỗ trợ giảm tải cho gan; Làm chậm quá trình lão hoá; Kéo dài sức sống cho thận; Chống vi khuẩn, tránh nhiễm trùng;…
Cụ thể hơn, sản phẩm Bột cần tây nguyên chất Datino của Công ty Cổ phần Thực phẩm dinh dưỡng Đà Lạt, được quảng cáo với một số công dụng như sau: Giảm cân cơ thể, giảm cân eo thon; Ngăn ngừa nếp nhăn, dưỡng ẩm cho da, giúp làm sáng da; Ngăn ngừa ung thư; Kiểm soát huyết áp (đối với bệnh tăng huyết áp); Giúp xương chắc khỏe, ngừa vôi hóa; Đẩy lùi vi rút, vi khuẩn gây bệnh; Kháng viêm, giải độc tố…
Chị Nguyễn Thị Vân (Hà Nội) cho biết: "Qua quảng cáo, bột cần tây Datino được giới thiệu như thần dược, có tác dụng giảm cân, thậm chí có thể ngăn ngừa ung thư, đẩy lùi các loại bệnh tật."
Hiện, Bột cần tây nguyên chất Datino được rao bán trên nhiều sàn thương mại điện tử như Shopee, Tiki, Lazada, nhathuoclongchau.com, nhathuocankhang.com, nhathuocminhchau.com… và tại website của công ty là dalatnutritionfood.com... với giá 140.000 đồng/sản phẩm (15 gói x 3g), thậm chí thấp hơn.
 |
| Bột cần tây Datino của Công ty Cổ phần Thực phẩm dinh dưỡng Đà Lạt có đang quảng cáo thổi phồng công dụng? |
Theo luật sư Nguyễn Văn Đạt, Đoàn Luật sư Hà Nội: "Theo Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo, hành vi quảng cáo thực phẩm chức năng gây hiểu nhầm có tác dụng như thuốc chữa bệnh có thể chịu phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với cá nhân, và gấp đôi số tiền phạt trên đối với tổ chức."
Tại điểm c khoản 4 Điều 70 Nghị định số 158/2013/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 55 Điều 2 Nghị định 28/2017/NĐ-CP: “c) Quảng cáo thực phẩm chức năng dưới dạng liệt kê công dụng của từng thành phần của sản phẩm". Đối chiếu quy định trên, việc các sàn thương mại điện tử trên quảng cáo sản phẩm dưới dạng liệt kê công dụng của từng thành phẩm của sản phẩm có vi phạm quy định? cơ quan chức năng cần vào cuộc làm rõ, tránh hiểu lầm cho người tiêu dùng, gây lầm tưởng sản phẩm này có tác dụng như thuốc chữa bệnh, với khả năng ngăn ngừa ung thư, đẩy lùi virus, vi khuẩn gây bệnh…
Hiệu quả của cần tây liệu có như kỳ vọng?
Theo BS Hoàng Kim Thanh, Trung tâm Dinh Dưỡng Hà Nội, bên cạnh việc cung cấp rất ít calo do có thành phần chính là nước, cây cần tây còn chứa một số dưỡng chất khác có ích cho cơ thể. Trong đó có thể kể đến các loại vitamin A, vitamin B, vitamin C và giàu vitamin K. Cần tây cũng chứa một số khoáng chất nhất định như: kali, folate, choline, canxi, mangan, magiê, phốt pho.
Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng bên trong cần tây có chứa Phytochemical giúp tăng cường lưu thông máu, Polyacetylene có tác dụng chống viêm.
Như vậy, nếu các quảng cáo về công năng bột cần tây chỉ phân tích tác dụng của từng loại chất hay hợp chất cấu tạo nên cây cần tây thì không sai. Tuy nhiên, trên thực tế, các loại chất nói trên chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong cây cần tây.
Ngoài ra, phương pháp, công nghệ chế biến là yếu tố quyết định chất lượng sản phẩm. Hiện các sản phẩm bột cần tây trên thị trường rất đa dạng, nhiều sản phẩm có công nghệ chế biến không được kiểm định, không đảm bảo an toàn thực phẩm. Sản phẩm sau khi sản xuất không có thử nghiệm, nghiên cứu nên rất khó kiểm chứng chất lượng.
 |
| Bột cần tây Datino với nhiều hương vị khác nhau |
Câu hỏi đặt ra là phải sử dụng bao nhiêu cần tây mỗi ngày và trong bao nhiêu lâu thì mới đạt được kết quả như ý thì chưa có chuyên gia nào dám khẳng định.
Ngoài ra, cũng như nhiều loại thực phẩm chức năng khác, dùng bột cần tây không đúng liều lượng tùy cơ thể mỗi người có thể gặp những tác dụng phụ như: nổi mụn, đầy hơi, ảnh hưởng đến huyết áp, tăng nguy cơ thiếu hụt i-ốt...
Theo các chuyên gia, "chìa khóa" của hiệu quả giảm cân lâu bền không nằm ở một loại thực phẩm duy nhất như bột cần tây. Để giảm cân bằng cần tây hiệu quả phải kết hợp chế độ ăn uống hợp lý, tập luyện thể dục đều đặn.
Nghị định 28/2017/NĐ-CP Sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị định số 131/2013/NĐ-CP
Điều 2. Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 158/2013/NĐ-CP ngày 12 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo.
55. Bổ sung điểm c khoản 4 Điều 70 như sau:
“c) Quảng cáo thực phẩm chức năng dưới dạng liệt kê công dụng của từng thành phần của sản phẩm.”
Nghị định 38/2021/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo
Điều 52. Vi phạm các quy định về quảng cáo thực phẩm, phụ gia thực phẩm
4. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Quảng cáo sử dụng hình ảnh, thiết bị, trang phục, tên, thư tín của các đơn vị, cơ sở y tế, bác sỹ, được sỹ, nhân viên y tế, thư cảm ơn, lời cảm ơn của người bệnh, bài viết của bác sỹ, dược sỹ, nhân viên y tế;
b) Quảng cáo thực phẩm chức năng gây hiểu nhầm có tác dụng như thuốc chữa bệnh;
c) Quảng cáo thực phẩm có nội dung đăng tải, dẫn, trích dẫn hoặc nêu ý kiến người bệnh mô tả thực phẩm có tác dụng điều trị bệnh.
Minh Châu