Sài Gòn dưới lòng đất, liệu có dễ thành hình?

Các dự án "vàng" khởi động đấu nối

Khi ga Metro Bến Thành sắp sửa thành hình, những doanh nghiệp địa ốc sở hữu đất vàng ở các vị trí lân cận đang rục rịch kế hoạch đấu nối với tuyến này bằng các công trình ngầm. Tiên phong là Bitexco với dự án Spirit of Sai Gon. Có vị trí đắc địa 4 mặt tiền đường Lê Thị Hồng Gấm, Calmette, Phạm Ngũ Lão, Phó Đức Chính, đối diện chợ Bến Thành. Được đánh giá là “siêu phẩm” tiếp theo sau Bitexco Finance Tower, Spirit of Sai Gon chính là dự án thành lập mới duy nhất ở khu vực đất vàng có vị thế gần với nhà ga số 1.

Dự án gồm hai tòa tháp đôi cao lần lượt là 55 tầng ở tháp Tây và 48 tầng ở tháp Đông đang thi công phần chìm gồm 6 tầng hầm, trong đó 2 tầng hầm làm trung tâm thương mại. Đặc biệt, một đường ngầm dưới mặt đất sẽ trực tiếp kết nối dự án với nhà ga số 1, xuất phát của Metro Bến Thành-Suối Tiên, phục vụ nhu cầu đi lại và giao thương của cư dân và khách. Cũng theo vị đại diện trên, thông tin này đang tạo ra sự hứng khởi lớn từ khách hàng quan tâm đến dự án.

Một diễn biến khác, quỹ ngoại CapitaLand đang lên kế hoạch xây dựng tòa tháp cao 240m sẽ có phần ngầm kết nối trực tiếp với tuyến tàu điện ngầm số 1. Dự án dự kiến sẽ khởi công quý đầu năm 2017 này và hoàn thành năm 2020, cùng thời điểm tuyến metro số 1 đi vào hoạt động.

Tuyến Metro Bến Thành-Suối Tiên chỉ có 2,6km ngầm đi qua trung tâm thành phố. Điều này đồng nghĩa với việc rất ít DN có cơ hội đấu nối. Những DN có lợi thế đã tiên phong đón đầu xu hướng. Quy hoạch hoàn chỉnh của hệ thống Metro toàn thành phố có chiều dài 172km gồm 8 tuyến, trong đó có 90km đi ngầm. Trong tương lai, chắc chắn sẽ kích thích nhiều dự án đấu nối dưới mặt đất.

“Dự án BĐS đấu nối ngầm với Metro không chỉ gia tăng giá trị mà còn góp phần giải quyết bài toán sức ép hạ tầng trên mặt đất”- Tiến sĩ Ngô Viết Nam Sơn, chuyên gia quy hoạch đô thị nói. Với những dự án ở trung tâm, lượng người đi lại rất lớn sẽ làm hạ tầng quá tải. Kết nối ngầm là một phương pháp giải quyết tối ưu. Không những vậy, khi đấu nối với Metro, phần diện tích bên dưới rất dễ dàng phát triển thương mại, dịch vụ, tạo thành một khu vực năng động.

Chiến lược phát triển không gian ngầm là một hướng đi cần được khuyến khích. Khi thành phố lập tuyến Metro, nhiều ý kiến đã khuyến nghị để dành sẵn những “hố mở” để các dự án muốn đấu nối được dễ dàng.

Theo ông Sơn, một đô thị dưới mặt đất theo “trục xương sống” tàu điện ngầm là rất phổ biến trên thế giới. Đơn cử như ở Mỹ, có cả tòa tháp sức chứa đến 50 nghìn người. Toàn bộ đều sử dụng Metro để đi lại và sinh hoạt dưới mặt đất. Có những thành phố như Motreal ở Canada, vào mùa đông gần như toàn bộ cư dân sinh sống dưới mặt đất. “Đối với TP.HCM, vẫn còn có quá nhiều vấn đề về hạ tầng và vốn cần giải quyết. Nhưng cần nắm bắt xu hướng này và khuyến khích các dự án đấu nối bằng chính sách và vốn xã hội hóa”- ông Sơn nói.

Theo Tiến sĩ Phạm Sanh, lợi ích của Metro khi phát triển các trung tâm thương mại, dịch vụ ngầm, gia tăng giá trị các dự án là điều có thể thấy trước. Tuy nhiên, một đô thị dưới lòng đất đối với TP.HCM vẫn chỉ là ý tưởng và còn rất nhiều rào cản.

Ông Sanh cho rằng, cần tách bạch khái niệm Metro và đô thị ngầm. Vì tuyến tàu điện ngầm này chỉ là “trục xương sống” mở lối cho quy hoạch. “Kiến thiết được một đô thị dưới lòng đất là điều không hề đơn giản. Vì vẫn chưa ai tính toán được suất đầu tư là bao nhiêu? Quy hoạch như thế nào? Phải tích hợp các quy định công trình trên mặt đất để tránh xung đột với bên dưới. Ngay từ bây giờ cần có quy hoạch tỉ mẫn, lường trước được các yếu tố phát sinh thì mới có thể làm được”- ông Sanh khẳng định.

Quan trọng hơn, theo ông Sanh, những đô thị ngầm khi sử dụng vốn xã hội hóa rất dễ manh mún. Kinh nghiệm các nước trên thế giới đều sử dụng ngân sách để xây dựng. Đối với TP.HCM đó là một gánh nặng không nhỏ. Hiện tại, việc các dự án chủ động kết nối với Metro là một tín hiệu tốt. Tuy nhiên, một đô thị ngầm vẫn chỉ là ý tưởng cho tương lai.