Lý do gây sốc khiến tiêm kích Su T-50 chậm trang bị

Đã gần 6 năm kể từ khi nguyên mẫu tiêm kích tàng hình Su T-50 bay thử nghiệm, nhưng cho đến nay Không quân Nga vẫn liên tục trì hoãn kế hoạch đưa mẫu máy bay thế hệ 5 này vào trang bị. Và có một thực tế rằng Su T-50 do các công ty hàng không của Nga thiết kế và chế tạo chứ không phải là một sản phẩm còn sót lại từ thời Liên Xô.

Dự án phát triển máy bay chiến đấu thế hệ 5 Su T-50 PAK FA được xem là một trong những yếu tố chính đánh giá sự phục hồi của ngành công nghiệp quốc phòng Nga. Và để làm được điều đó các trung tâm công nghệ hàng không hiện đại đã được xây dựng nhằm phục việc nghiên cứu và phát triển mẫu máy bay thế hệ thứ 5 này.

Bên cạnh đó, Su T-50 còn được kế thừa hàng loạt các công nghệ hàng không tiên tiến nhất từ thời Liên Xô và Nga sau này, đầu tiên có thể kể tới là tiêm kích MiG 1.44 của Mikoyan và Su-47 của Sukhoi. Thậm chí PAK FA còn sử dụng công nghệ động cơ phản lực từ các đề án phát triển máy bay chiến đấu thế hệ mới của MiG và các bộ phận tổng hợp từ các đề án phát triển máy bay chiến đấu của Sukhoi.

Do đó không có gì ngạc nhiên nếu như Su T-50 sử dụng chung một số bộ phận có thể tìm thấy trên những chiếc tiêm kích Su-27 huyền thoại hay xa hơn là những chiếc tiêm kích đa năng thế hệ 4++ như Su-30SM và Su-35S. Dù vậy nhưng sau 14 năm kể từ khi được triển khai cho đến nay Không quân Nga vẫn chưa nhận được bất cứ chiếc Su T-50 hoàn thiện nào từ Sukhoi.

Cho tới hiện tại, Sukhoi đã chế tạo khoảng 8 nguyên mẫu thử nghiệm gồm 5 nguyên mẫu thử nghiệm bay và ba nguyên mẫu thử nghiệm trên mặt đất. Ba chiếc khác cũng đang trong quá trình được chế tạo. 

Trong khi đó Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nga - Yuri Borisov trong một buổi họp báo vào cuối tháng 12 năm ngoái lại cho biết rằng quá trình thử nghiệm Su T-50 đã gần như hoàn thành.

Hệ thống vũ khí của Su T-50 cũng có tiến độ phát triển chậm chạp như “chủ” của nó. Theo đó, tên lửa không đối không tầm ngắn RVV-BD và tầm trung - xa RVV-MD chỉ mới được đi vào sản xuất hàng loạt vào cuối năm ngoái. Chuyển sang vũ khí khác là tên lửa chống radar KH-58USHK - một biến thể nâng cấp từ Kh-58 được Không quân Liên Xô đưa vào trang bị từ năm 1978 dành cho PAK FA cũng chỉ mới trong giai đoạn thử nghiệm.

Và cuối cùng là dòng tên lửa – bom Grom với hai biến thể gồm tên lửa hành trình Grom-E1 và bom lượn Grom-E2 được thiết kế đặc biệt dành cho Su T-50 cũng không thể được đưa vào trang bị sớm hơn năm 2017.

Tuy nhiên, vấn đề không chỉ nằm ở việc hoàn thiện Su T-50 mà còn nằm ở ngân sách của Bộ Quốc phòng Nga khi Moscow đã quyết định giảm số lượng sẽ mua trong thời gian sắp tới và thay vào đó là một lựa chọn hấp dẫn hơn là những chiếc tiêm kích đa năng Su-35S.

Trước đó vào tháng 7/2015 Thứ trưởng Borisov từng cho biết rằng, Bộ Quốc phòng đang giảm số lượng những chiếc Su T-50 sẽ mua trong tương lai gần và trong những năm tới Không quân Nga chỉ sẽ trang bị ít nhất một phi đội (12 chiếc).

Lùi một chút về đầu năm 2015, Tư lệnh Không quân Nga tướng Viktor Bondarev từng phát biểu rằng Bộ Quốc phòng Nga đã sẵn sàng mua mọi chiếc Su T-50 mà Sukhoi có thể sản xuất được.

Điều này có thể nói lên hai điều rằng tình hình tài chính của Nga đang xấu đi hoặc xa hơn tốc độ phát triển PAK FA không đạt như kỳ vọng Không quân Nga mong đợi hoặc là cả hai lý do trên. Vì vậy, khiến Bộ Quốc phòng Nga phải điều chỉnh lại kế hoạch dành cho mẫu máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ 5 này. Và tất nhiên để thay thế số Su T-50 không thể mua, Không quân Nga nhanh chóng ký hợp mua thêm 50 chiếc Su-35S nữa từ Sukhoi.

Chương trình phát triển máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ 5 Su T-50 PAK FA của Nga liên tục bị trì hoãn và phải đối mặt với hàng loạt khó khăn phát sinh trong năm 2015. Điều này được thể hiện rõ qua sự chuyển giao chậm trễ những chiếc PAK FA đầu tiên cho Không quân Nga. Khi Bộ Quốc phòng Nga thay đổi tới 3 lần thời hạn đưa Su T-50 vào trang bị lần lượt là vào mùa hè 2015, trong năm 2016 và cuối cùng là trong năm 2017.

Việc Bộ Quốc phòng Nga từ chối đưa vào trang bị số lượng lớn những chiếc Su T-50 là điều có thể dễ hiểu đặc biệt là khi Quân đội Nga từng làm như vậy với những chiếc trực thăng tấn công Mi-28N, Ka-52 hay tên lửa chống tăng Vikhr. Và tất nhiên mọi vấn đề cũng sẽ dần được giải quyết điều này cũng sẽ không ngoại lệ với Su T-50 khi mà giá của một chiếc máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ 5 lại không hề rẻ.

Một phi đội Su T-50 ban đầu sẽ giúp phi công làm quen được với loại máy bay chiến đấu thế hệ mới này trước khi được trang bị hàng loạt sau năm 2020, khi hệ thống radar và hệ thống vũ khí của Su T-50 thật sự được hoàn thiện.