Những sự kiện thay đổi lịch sử trong ngày 2/9

Đại diện của Đế quốc Nhật Bản trên thiết giáp hạm Mỹ USS Missouri trước khi ký văn kiện đầu hàng ngày 2/9/1945. Ảnh: Totally History.

Bắt đầu từ ngày 1/9/1939 kéo trong suốt 6 năm và 1 ngày, cuối cùng Chiến tranh Thế giới thứ 2 đã chính thức kết thúc vào lúc 9 giờ sáng, ngày 2/9/1945. Cuộc chiến vô nghĩa này cũng cướp đi sinh mạng của hàng chục triệu người vô tội, tàn phá toàn bộ các nước châu Âu, châu Á và cả châu Phi.

Hiện nay, một bản văn kiện đầu hàng được lưu giữ tại Tòa nhà Lưu trữ Quốc gia của Mỹ ở thủ đô Washington và một bản khác tại cơ quan lưu trữ của Bộ Ngoại giao Nhật Bản ở Tokyo. Một bản sao của văn kiện mà phía Nhật Bản giữ được trưng bày tại Bảo tàng Edo-Tokyo ở Tokyo.

Ngày 2/9/1901, chính trị gia Mỹ Theodore Roosevelt, lúc đó là ứng viên phó tổng thống của đảng Cộng hòa, có bài phát biểu đầu tiên trước công chúng: “Nói nhẹ và mang theo cây gậy lớn, bạn sẽ đi được xa”. Sau này, khi Roosevelt trở thành Tổng thống nước Mỹ, chính sách “cây gậy lớn” trở thành một nét chính trong nhiệm kỳ của ông.

Theodore Roosevelt (1858-1919) là Tổng thống Mỹ thứ 26 tại nhiệm từ năm 1901 tới năm 1909 Ảnh: Getty Images.

Roosevelt lần đầu tiên sử dụng cụm từ “cây gậy lớn” trước công chúng là khi ông nói trước Quốc hội Mỹ, bày tỏ ủng hộ việc tăng chuẩn bị về mặt hải quân để góp phần thực hiện các mục tiêu ngoại giao của nước này.

Trước đó, trong một bức thư gửi bạn, khi Roosevelt vẫn là thống đốc bang New York, ông thể hiện sự thích thú với một câu ngạn ngữ Tây Phi. Đó là “Nói nhẹ và mang theo cây gậy lớn, bạn sẽ đi được xa”. Sau này, Roosevelt cũng sử dụng cụm từ này để giải thích mối quan hệ của mình với một số nhà lãnh đạo chính trị của Mỹ và cách tiếp cận của ông đối với một số vấn đề như điều tiết các lĩnh vực độc quyền, yêu sách của công đoàn…

Cụm từ “cây gậy lớn” tự động được gắn với Roosevelt và thường được báo chí sử dụng, đặc biệt là trong biếm họa, khi đề cập chính sách đối ngoại của ông.

Người ta gọi sự kiện giết hàng loạt tù nhân ở thủ đô Paris (Pháp) từ ngày 2/9-6/9/1792 là “Thảm sát tháng 9” hoặc “Những ngày tháng 9”.

Vụ thảm sát phản ánh tâm lý tập thể ở Paris những ngày đầu sau khi Cách mạng Pháp lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế (10/8/1792). Nhiều người tin rằng, các tù nhân chính trị đang lập kế hoạch nổi dậy trong tù để tham gia âm mưu phản cách mạng.